از کمبود جای پارک خودرو و نیز پارک دوبله و بیشتر وسایل نقلیه از صدها متر دورتر از محل برگزاری یازدهمین جشنواره بین المللی فرهنگ اقوام در گنبدکاووس تا ترافیک نسبتا سنگین ورودی محل جشنواره می توان حدس زد که مردم زیادی برای تماشای هنرنمایی هنرمندان سرزمین کهن و با فرهنگ مناطق مختلف ایران زمین آمده اند.
مردان و زنان زیادی از پیر و جوان تا کودک و نوجوان که برخی آنان لباس های محلی زیبا و قشنگ قوم خویش برتن داشتند، در بدو ورود به محل این رخداد بزرگ فرهنگی، با غرفه های سوغات استان ها روبرو بودند تا کام خود را ابتدا با شربت های میوه ای و گیاهی و یا شیرینی های محلی که توسط برخی غرفه داران برای چشیدن طعم و مزه آن بین آنان توزیع می شود، شیرین نمایند.
در نمایشگاه سوغات استان ها که از ۲۵ استان کشور حضور داشتند، هر استان مهمترین سوغات خویش را عرضه کرده بود، سوغات هایی که هر کدام معرف گوشه ای از فرهنگ، هنر و تمدن یکی از اقوام ایران زمین بود.
از نمایشگاه سوغات که رد می شوی، در محوطه باز اطراف سالن المیپک، سیاه چادرها، آلاچیق ها و خانه های گلی و چوبی روستایی جلوه گری می کنند که در آن زنان و مردان اقوام مختلف از ۱۵ استان کشور با لباس های زیبای محلی، آیین های سنتی خویش اعم از پخت انواع نان و غذا را به نمایش می گذارند.
پخش یا اجرای زنده موسیقی های آیینی و مقامی در کنار هر چادر، کلبه و آلاچیق توسط هنرمندان و بعضا رقص محلی توسط آنان که از اقوام مختلف بودند، علاوه بر افزودن بر زیبایی های جشنواره، مردمان زیادی را به خود جذب جمع کرده بود.
مردمانی که چهره هایشان از اجرای نمایش های کم نظیر هنرمندان این سرزمین و نواختن نواهای محلی و مقامی، بشاش و خندان است، با گرفتن عکس های یادگاری و سلفی و یا ضبط هنرنمایی هنرمندان تلاش می کنند تا بخش های از این رخداد فرهنگی را در خاطرات خویش ثبت و ضبط نمایند.
چه دلنواز و آرامبخش است، نوای موسیقی قوشمه کردهای کرمانج خراسان شمالی، دوتار ترکمن، دهل و ساز سیستان، ساز سرنای کردستان، موسیقی گواتی بلوچی و موسیقی آذری ها، قزلباش ها و دیگر موسیقی های اقوام که شور و نشاط خاصی بین بازدیدکنندگان ایجاد می کرد.
اشتیاق به خوردن انواع نان های تازه محلی اقوام که در تنورهای گلی و سنتی توسط زنان پخته می شود و یا خوردن انواع آش های محلی که در دیگ های بزرگ درحال طبخ است را می توان از صف هایی که در مقابل چادرها، آلاچیق ها و کلبه های روستایی تشکیل شده و یا دیدن کسانی که با لذت تمام مشغول خوردن آن هستند، فهمید و پی برد که چقدر جای چنین غذاهایی در سفره خانواده ها و یا در سفره خانه ها و اغذیه فروشی ها خالی است.
نمایشگاه صنایع دستی از دیگر بخش های یازدهمین جشنواره بین المللی فرهنگ اقوام در گنبدکاووس بود که اگرچه به اعتقاد تعدادی از غرفه داران، جانمایی آن مناسب نبود، اما آثار ارائه شده در آن، گوشه ای دیگر از توانمندی والای هنرمندان ۲۷ استان این سرزمین را به نمایش گذاشته بود.
در این نمایشگاه همچنین غرفه ای به زنان و دختران افغانستانی ساکن دراستان گلستان اختصاص یافته بود تا در کیلومترها دورتر از سرزمین مادری خود، بخشی از هنر خویش را به نمایش بگذارند.
اما بخش زیبا و مورد توجه بازدیدکنندگان، سالن اصلی مجموعه ورزشی المپیک گنبدکاووس بود که در آن هر شب گروه های مختلف موسیقی آیینی و مقامی از ۱۵ استان اجرای برنامه داشتند و استقبال از این بخش به حدی بود که کل ظرفیت چهار هزار نفری آن پر می شد.
با این حال، یازدهمین جشنواره بین المللی فرهنگ اقوام که از سیزدهم شهریور در گرگان آغاز شده بود و سه شنبه شب (۲۱ شهریور) در گنبدکاووس به پایان رسید، پیام ها و ظرفیت های زیادی برای عرضه و الگوبرداری داشت که متولیان فرهنگی گلستان می توانند از آن درجهت خواست مردم و رشد و توسعه استان استفاده نمایند.
به نظر می رسد، ایجاد فضای نشاط و شادی و نشاندن لبخند برلبان بازدیدکنندگان،مهمترین پیام این جشنواره بود که به متولیان می گوید که می توان با برگزاری چند رخداد فرهنگی در طول سال این فضا را که خواست مردم نیز است برای خانواده ها ایجاد نمود.
آنگونه که استاندار گلستان درمراسم افتتاحیه این جشنواره در گنبدکاووس به آن اشاره کرد و گفت: برگزاری جشنواره بین المللی فرهنگ اقوام، زمینه ساز تبادل مدل شادی رایج دربین اقوام مختلف کشور است.
وی گفته بود: نغمه های موسیقایی و سنت های آیینی مناطق مختلف کشور مملو از محتوای الهی و آموزه های اهل بیت (ع) است و از مسیر جشنواره ها می توانیم مدل های مختلف شادی را برای مردم رونمایی کنیم.
استاندار گلستان یادآور شده بود: جشنواره هایی از این نوع ظرفیت خوبی هستند که تداوم آنها نیازمند تشویق مردم است و حضور مردم در این جشنواره ها که زمینه ساز آفرینش شادی ها و تبادل مدل های مختلف آن در عرصه جامعه است، می تواند مشوق خوبی برای ادامه آن باشد.
وی همچنین، شناخت بهتر اقوام از یکدیگر و نیز شناسایی آداب و رسوم و فرهنگ ها از نظر محتوایی را از دیگر اهداف برگزاری جشنواره بین المللی فرهنگ اقوام در استان گلستان ذکر کرد.
به گفته صادقلو، مراسم آیینی اقوام مختلف اعم از ذکر خنجر ترکمن ها، رقص شمشیر عرب ها و یا رقص قوچانی ها همگی حامل پیام های فرهنگی هستند؛ میراث اقوام مختلف ما از خدا و پیام های الهی شروع شده و دارای محتوای الهی است و در این جشنواره دقیقا این پیام های الهی اعلام، ارائه و تبادل می شود.
با این حال این جشنواره فرهنگی و هنری که ۱۱ سال از عمر آن می گذرد و امروز می توان گفت به مرز پختگی رسیده، پیام ها و ظرفیت های دیگری نیز برای بهره مندی دارد که باید از آن در جهت رشد و توسعه اقتصادی استان بویژه درحوزه گردشگری استفاده نمایند.
استان گلستان که ظرفیت های گردشگری طبیعی (کوه، جنگل، دریا و بیابان) و آثار تاریخی زیادی را در خود جای داده، می تواند از ظرفیت های فرهنگی برگزاری چنین جشنواره هایی نیز در رشد و اعتلای اقتصادی و کسب درآمد برای مردم استفاده نماید.
*** وحدت و انسجام ملی
علاوه بر ایجاد فضای نشاط و شادی به نظر می رسد، مهمترین پیام جشنواره بین المللی فرهنگ اقوام را می توان در نمایش وحدت و انسجام ملی اقوام و مذاهب اسلامی شرکت کننده دراین رخداد بزرگ فرهنگی دانست همانگونه که بیشتر سخنرانان مراسم افتتاحیه نیز بر این نکته اشاره و تاکید کردند.
علی اصغر مونسان، معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور در مراسم افتتاحیه یازدهمین جشنواره بین المللی فرهنگ اقوام در گرگان گفته بود، ‘وحدت، اخوت و برادری بین اقوام و مذاهب ساکن در استان گلستان، در کشور و جهان اسلام نمونه است’.
بنابر این برگزاری رخدادهای فرهنگی این چنینی می تواند علاوه بر تقویت وحدت و انسجام عملی بین اقوام و مذاهب با فرهنگ های متنوع ایران اسلامی بالاخص در استان گلستان، این وحدت و صمیمت و زندگی مسالمت آمیز را به جهان اسلام در مرحله اول و سپس به دشمنان قسم خورده انقلاب اسلامی نیز مخابره کرد.
*** اقتصاد مقاومتی
با توجه به اینکه تعداد قابل توجهی از هنرمندان و تولیدکنندگان کشور، دست ساخته ها و تولیدات خود درحوزه های مختلف (صنایع دستی و غذاهای سنتی و محلی) را در معرض دید و خرید بازدید کنندگان گذاشته بودند، پیام دیگر یازدهمین جشنواره بین المللی فرهنگ اقوام در گلستان را می توان تحقق بخشی از سیاست های اقتصاد مقاومتی دانست.
اگرچه درسال های گذشته نبود مکان هایی مناسب اعم از ثابت و موقت برای عرضه دست ساخته های هنرمندان همواره از چالش های این قشر بوده است اما با بهبهود این وضعیت درسال های اخیر و نیز با برگزاری هر از چند گاه نمایشگاه های مختلف این نقص تا حدودی برطرف شده است.
حضور هنرمندان صنایع دستی و یا خانوارهای روستایی درجشنواره های فرهنگی و در کنار آن عرضه دست ساخته ها و انواع غذاهای محلی گامی درجهت ایجاد درآمد برای آنان و به عبارتی تحقق اقتصاد مقاومتی است.
استان گلستان که از آن به سبب تنوع اقوام و مذاهب اسلامی به نگارستان ایران اسلامی یاد می شود، حدود یک میلیون و ۹۰۰ هزار نفر جمعیت دارد.
/۳۰۳۹/۱۸۶۰
گزارش : علی لکزانوری ** انتشار دهنده: تاج محمد شیری
انتهای پیام /*