ویل دورانت در کتاب مشهور تاریخ تمدن خود می نویسد ، مسئله خوراک انسان و تهیه آن بنیان تمدن را تشکیل می دهد؛ کلیسای جامع و معبد، موزه هنر و تالار موسیقی، کتابخانه و دانشگاه، همه روکار بنای تمدن هستند و باید چشم داشت و در پشت ظاهر، مطبخ را دید.
امروزه جغرافیای تغذیه در فضای جغرافیایی خاص خود و در ارتباط با سایر عناصر، فضایی از اهداف پر طرفدار و پر درآمد در کشورهای پیشرو در امر گردشگری محسوب می شود.
غذا در ارتباط مستقیم با اقلیم است بگونه ای که لذت خوردن ماهی سفید برشته در کنار باقلا قاتوق ، ترشی هفت تا بیجار ( بیجار در گیلان به معنای شالیزار و مزرعه است ) ، سیر ترشی ، ترب سفید ، زیتون پرورده و … تنها در باران شمال و گذر از شالیزارهای سبز ، آبی دریا ، سبزه و جنگل و آب و هوای خیس گیلان ماندگار می شود.
رشت در کنار آدلاید استرالیا ، بارسلونا از اسپانیا ، برگن از نروژ ، بوداپست از مجارستان ، دیترویت از آمریکا ، لیورپول از انگلیس ، رم از ایتالیا ، مونته ویدئو از اروگوئه ، سالوادور برزیل و سنگاپور شهرهایی هستند که به عضویت شبکه شهرهای خلاق جهان درآمده‌اند.
فارغ از خشونتی که انسان به طبیعت روا داشته و گیلان نیز چه بسیار که از این تخریب در امان نمانده، اما هنوز معتقدیم گیلان را باید در چهار فصل دید و حظ جنگل و باران، برنج و شالی، رودهای خروشان و پامچال، زیستگاه قو و مرغابی، خروش روز و شب امواج دریا، جشن رنگ در لباس های محلی و رسوخ طعم طبیعت در غذاهای محلی و جشن ها و آئین ها و هزاران جاذبه طرح به طرح را حس کرد.
گردشگری فرهنگی در گذر زمان مخاطبان بسیاری یافته و گیلان یکی از قطب های گردشگری کشور است که هر سال بواسطه قدمت، پیشینه و خلاقیت گردشگران فرهنگی بسیاری را جذب می کند.
این روزها خلاقیت مرتضی ملایی – کار آفرین برتر گیلانی – که با پروراندن ایده خانه درختی برگرفته از داستان دکتر ارنست کارتون نوستالژی دهه ۶۰ و اجرایی کردن آلاچیق درختی بر فراز درختان در روستای شیجان بخش خمام از توابع شهرستان رشت، زمینه ساز جذب شمار زیادی از گردشگران داخلی و خارجی به گیلان شده است.
او می گوید: ایده این آلاچیق را از کارتون خانواده دکتر ارنست گرفته ام و همیشه آرزو داشتم این ایده را عملی کنم.
وی توضیح می دهد: ابتدا ده ها نهال درخت آزاد را کاشتم و پس از ۱۵ سال برای لذت خود و خانواده ام بر فراز درختان، اتاق های کوچکی ساختم که آوازه اش دهان به دهان چرخید و سپس با حمایت تسهیلاتی دولت یازدهم، این ایده را پرورش دادم و به یقین نمی دانستم که با چنین استقبالی از سوی گردشگران داخلی و خارجی روبرو شود.
ملایی بیان می کند: امروز در فضای سه هزار متری آلاچیق درختی که در شش طبقه و در ارتفاع شش، ۹ ،۱۲ و ۱۵ متری بر فراز ۲۰ درخت بنا شده؛ تنها غذاهای محلی گیلان سرو می شود و گردشگران می توانند خودشان از استخر ماهی بگیرند و همان ها را خریداری و با خود ببرند.
وی آلاچیق درختی را تنها به فرهنگ بومی گیلان آذین کرده و معتقد است بخش عظیمی از گردشگرانی که پس از بار نخست باز هم به این مکان گردشگری می آیند ، علاوه بر بکر بودن طبیعت ، دلیل شان را غذاهای محلی و صنایع دستی شیجان عنوان می کنند.
یکی از مادربزرگان شیجان پخت غذاهای بومی آلاچیق درختی را عهده دار است و می گوید: وقتی گردشگران غذاهای محلی را با لذت می خورند و چیزی در بشقابشان باقی نمی ماند، خوشحال می شوم.
وی ادامه می دهد: باقلا قاتوق، گمج کباب و اناربیج به همراه زیتون پرورده مخاطبان بیشتری دارد .
او که به شیوه آشنای مادربزرگان گیلانی چادرشب را به کمر بسته و روسری را بر بالای سر گره زده، قاشق چوبی را در دستانش جابه جا می کند، دست به کمر می زند و با دست دیگر کولی (نوعی ماهی ویژه گیلان)های طلایی شده درون ماهیتابه را جا به جا می کند و می گوید: غذاهای گیلان با اصالت است و ریشه غذایی آن گیاهی است؛ سلامت، ارمغان غذاهای بومی این منطقه است و کاش مردم اجازه ندهند که فرهنگ غذای بیگانه مانند پیتزا و سوسیس و کالباس و … جایگزین غذاهای سالم بومی شود و جان فرزندانشان را به خطر بیاندازد.
در همین ارتباط مدیرکل میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری گیلان ضمن ابراز خرسندی از اقدام انجام شده، موضوع پیوستن رشت به شهرهای خلاق دنیا را فرصتی برای رونق و توسعه گردشگری استان دانست.
رضا علیزاده درگفت و گو با خبرنگار ایرنا می گوید: گیلان با ۱۷۰ نوع غذای محلی یکی از استان های غنی در زمینه گردشگری فرهنگی بویژه تنوع غذایی است که این موضوع می تواند بعنوان یکی از گونه های گردشگری تخصصی غنی در بحث گردشگری برجسته و مورد اهتمام قرار گیرد.
علیزاده تصریح کرد: گمج کباب ، باقلا قاتوق ، میرزا قاسمی ، اناربیج، مرغ ترش و زیتون پرورده غذاهایی هستند که از گیلان در فهرست ملی به ثبت رسیده اند.
وی ادامه داد: جشنواره منطقه ای سفره ایرانی، فرهنگ گردشگری از ۱۱ تا ۱۳ مردادماه جاری در استان گلستان برپا می شود و سفره گیلانی با ۳۸ نوع غذا و کارگاه آموزشی زنده، در این جشنواره گسترده خواهد شد.
هنوز آنچنان بی اقبال نشده ایم که باز نگردیم! هنوز کوچه باغ های روستاهایمان از عطر غذاهای محلی آکنده است؛ چنانچه از تحقیقات مردم نگاری شهرهای استان گیلان بر می آید؛ به تقریب هیچ آیین و سنتی از اهالی این منطقه (از تولد و دندان درآوردن نوزاد تا ازدواج و بارداری و از مراسم مذهبی تا آیین های ملی و از بیماری تا سوگواری ) بدون وجود غذای خاص آن مراسم رسمیت نداشته و در این رابطه، باورها و اعتقادات فراوانی در زندگی مردم مشاهده می شود .
سفره گیلان به یونسکو پیوست و کاش نگذاریم فرهنگ غذا بی قوام شود و عطر خوش غذاهای مادر بزرگ نوستالژی دیگری را رقم زند؛ کاش فرهنگ غذایی مان از عطر غذای دیگ های مسی مادربزرگ فاصله نگیرد و ذائقه فرزندانمان را به فرهنگ ناسالم غذایی بیگانه عادت ندهیم. کاش! اصالت هایمان ماندگار شود …
گزارشگر: مرضیه ضامن ** انتشاردهنده: کبیری
۱۸۸۱/۲۰۰۷
انتهای پیام /*