به گزارش ایرنا، هرساله با نزدیک شدن به روزهای پایانی سال، برگزاری آیین چهارشنبه سوری (شب چهارشنبه آخر سال) توسط مردم در سراسر ایران، توجه همگان را به خود جلب می کند.
آیین چهارشنبه سوری در استان قزوین از قدمت تاریخی و فرهنگی بسیار بالایی برخوردار است و برخی از آن تحت عنوان ‘کله چهارشنبه’ یاد می کنند که در کنار آتش و شب نشینی با بزرگترها، مراسمی همراه با چال اندازان و قاشق زنی همراه است.
این آیین سنتی در سال های اخیر با دگرگونی فرهنگی و اجتماعی همراه بوده و تنها چیزی که از این مراسم باقی مانده، سرو صدای مواد محترقه و حتی مخاطرات و تهدیدات جانی و مالی برای شهروندان است.
مسئولان و کارشناسان معتقدند که بی توجهی به آیین چهارشنبه سوری و حتی نبود سیاست گذاری کلان باعث شده تا همواره این رسم دلنشین و قدیمی در شراره های ناامنی بسوزد.
**بین آتش افروزی و آتش روشن کردن تفاوت وجود دارد
روانشناس و مدرس دانشگاه بنی المللی امام خمینی (ره) به خبرنگار ایرنا با بیان اینکه بین آتش افروزی و آتش روشن کردن تفاوت های بسیاری وجود دارد، اظهار داشت: برخی از افراد به علت اختلالات روانی به دنبال آتش افروزی هستند که این مسئله ریشه در افسردگی و اختلالات شخصیتی دارد.
مرتضی پیری اظهار داشت: فرد آتش افروز نه از وجود آتش، بلکه از شراره های آن لذت می برد و عمدتا به دنبال این است که با ایجاد آشفتگی های اجتماعی نظیر آتش سوزی و حتی صدای انفجار و ترکیدن مواد محترقه در خیابان، منازل و اماکن به نیازهای روانی خویش پاسخ دهد.
وی با بیان اینکه هیجانات ناشی از آتش در باطن همه انسان ها وجود دارد، گفت: در کشورهای توسعه یافته معمولا برگزاری مراسم آتش بازی با همکاری دولت و نهادهای حاکمیتی در قالب آتش بازی و نورافشانی اجرا می شود که جای این موضوع متاسفانه در کشور ما خالی است و به دلیل همین فقدان مردم به صورت انفرادی به برگزاری مراسم آتش بازی مبادرت می کنند.
پیری یادآور شد: چهارشنبه سوری فرصت خوبی است که با ایجاد سیاست گذاری های خاص و برنامه ریزی مدون، برای مردم فضایی فراهم کنیم که ضمن ایجاد نشاط اجتماعی از هرگونه اقدام خودسرانه در برهم زدن نظم اجتماعی جلوگیری شود.
این مدرس دانشگاه خاطرنشان کرد: آیین چهارشنبه سوری به عنوان یک جشن همگانی که سابقه طولانی بین مردم ایران دارد، باعث ایجاد یک وظیفه فردی و اجتماعی در بین افراد شده و شهروند منتظر است که هرساله به ایفای نقش خود بپردازد.
وی افزود: آتش از ابتدای تاریخ بشر نماد اتحاد و دورهم نشینی بوده و اکنون نیز یکی از لذت های جمعی در مسافرت ها و حتی دورهمی های خانوادگی، جمع شدن در کنار آتش محسوب می شود که این موضوع در برخی مذاهب و ملل تا سر حد قدسی افزایش یافته و مورد پرستش قرار می گیرد.
** تقابل و ممنوعیت بدون کارفرهنگی جوابگو نیست
کارشناس مردم شناسی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قزوین به خبرنگار ایرنا گفت: آیین ها تا زمانی که کارکرد اجتماعی دارند، پویا و زنده هستند و چون کالبد این آیین ها در بستر اجتماع قرار دارد، بنابراین طی مرور زمان دستخوش تغییرات شده و کارکردهای متفاوتی پیدا می کند.
مجتبی عباسی به نقش فناوری های جدید در آیین های اجتماعی اشاره کرد و گفت: آیین های اجتماعی هرقدر که اصالت خودشان را حفظ کنند، اما همچنان تحت تاثیر ابزارها و فناوری های روز دنیا قرار می گیرند و گاهی این تغییرات به وندالیسم (تخریب) و دست کاری عمدی منجر شده و چهره اصلی آیین را مخدوش می کند.
وی به ریشه تاریخی و سنتی چهارشنبه سوری پرداخت و توضیح داد: برگزاری آیین نوروزی دارای پختگی خاصی است و بیشتر مخاطبان و مجریان آن افراد بزرگسال هستند، اما ماهیت چهارشنبه سوری به دلیل وجود آتش از همان ابتدا کارکرد جوانانه داشت و تیپ این آیین و مراسم حاشیه آن نظیر قاشق زنی، چال اندازی و غیره توسط جوانان اداره می شد.
عباسی با بیان اینکه اقدامات ماجراجویانه همواره در روح چهارشنبه سوری به چشم می خورد، اظهار داشت: کارهای بی خطری که توسط جوانان نسل گذشته انجام می شد، اکنون به دلیل عدم قانون گذاری و برنامه ریزی مناسب روز به روز بر مخاطرات آن افزوده شده و به جایی رسیده که در چهارشنبه آخر سال بسیاری جرات بیرون رفتن از منزل ندارد.
این کارشناس مردم شناسی به خلاء های برنامه ریزی و قانون گذاری در حوزه چهارشنبه سوری پرداخت و گفت: یکی از علل لجبازی جوانان و انجام رفتار مخاطره آمیز در چهارشنبه سوری، نبود یک سازوکار مشخص برای برگزاری هرچه بهتر این آیین است و هرساله نه با رویکرد فرهنگسازی بلکه بیشتر با ممنوعیت و نفی این آیین سعی در پاک کردن صورت مسئله داریم.
عباسی با بیان اینکه دستگاه های فرهنگی ضعیف عمل می کنند، یادآور شد: اگر برای برگزاری بهتر این مراسم مطالعات جامعه شناسی و اجتماعی انجام می شد، اکنون با رویکردهای متقابلانه و پلیسی روبرو نبودیم که در این رابطه دستگاه های فرهنگ ساز ما کوتاهی می کنند.
** آماده باش 150 نیروی آتش نشان
مدیرعامل سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری قزوین نیز به خبرنگار ایرنا گفت: از 20 روز پیش در جلسات مشترکی با پلیس راهور و انتظامی جلساتی در خصوص تمهیدات لازم به منظور پیشگیری از مخاطرات چهارشنبه سوری برگزار شد و هر دستگاه موظف شد تا وظایفی را در راستای ماموریت خویش انجام دهد.
مجتبی منتظری با بیان اینکه تهدیدات چهارشنبه سوری مورد توجه سنین 8 تا 15 سال است، افزود: برگزاری کلاس های آموزشی در 100مدرسه ابتدایی و متوسطه اول ، 38 ساعت اجرای برنامه در رادیو شهر، انتشار کلیپ در فضای مجازی و نصب بنرهای توصیه آمیز و آموزشی در سطح شهر و صدا و سیما از مهمترین اقدامات این سازمان است.
وی تصریح کرد: 10 گروه آتش نشانی و هفت پایگاه ثابت از 27 اسفندماه در سطح شهر به خصوص بافت مرکزی که از ترافیک بیشتری برخوردار است، مستقر می شوند تا در صورت لازم اقدامات امدادی را هرچه سریع تر پیگیری کنند.
منتظری در خصوص هماهنگی پلیس انتظامی و راهور با آتش نشانی توضیح داد: مقرر شده پلیس انتظامی از واحدهای صنفی در چهارشنبه سوری تقاضا کند که راس ساعت 20 و 30 دقیقه مغازه را تعطیل کنند تا افراد سودجو و فرصت طلب مخاطراتی را برای این واحدهای صنفی ایجاد نکنند.
این مسئول از آماده باش 150 نیروی آتش نشان در روز چهارشنبه سوری خبر داد و گفت: وظیفه کنترل مخاطرات در سطح خیابان از قبیل آتش افروزی و استفاده از وسایل محترقه خطرناک برعهده پلیس است و مهار هرگونه آتش در حوزه اماکن و منازل بر عهده آتش نشانی است.
** دستگیری 29 نفر در قزوین به خاطر ساخت مواد محترقه خطرناک
فرمانده انتظامی استان قزوین نیز چندی پیش به بدعتی ویرانگر در آیین چهارشنبه سوری اشاره کرده و گفته بود که این مراسم به چهارشنبه سوزی تبدیل شده و استفاده از مواد محترقه امنیت و آسایش شهروندان را نشانه رفته است.
سردار مهدی محمودی گفت: تاکنون 29 نفر به خاطر ساخت مواد محترقه خطرناک نظیر اکلیل و سرنج ( نارنجک دستی) توسط عوامل پلیس قزوین دستگیر شده اند و در هماهنگی با مقامات قضایی استان ، قرار است این افراد تا پایان تعطیلات نوروز در بازداشت بمانند.
این مسئول انتظامی به شهروندان توصیه کرد تا از نگهداری هرگونه مواد محترقه و منفجره در منازل و اماکن خودداری کنند و چون آسفالت امکان مشتعل شدن دارد، از روشن کردن آتش روی آسفالت خودداری شود.
سردار محمودی اظهار داشت: بهتر است به جای چشم و هم چشمی در آتش افروزی و استفاده از وسایل خطرناک به دیدار بزرگترها رفته و چهارشنبه سوری را با خاطرات خوب و خوش سپری کنیم.
چندی پیش سرهنگ مهدی حاجیان جانشین فرماندهی انتظامی استان قزوین نیز از دستگیری یک نفر و کشف 41 هزار عدد مواد محترقه در استان خبر داده بود.
9925/6012
انتهای پیام /*