کاخ نشیمن شیراز یا کاخ اختصاصی کوروش در شمال غربی کاخ بار کوروش قرار گرفته است. این کاخ با مساحت ۳۴۲۷ مترمربع از وسیع‌ترین کاخهای پاسارگاد به شمار می‌رود.
تالار مرکزی این کاخ سی ستون از سنگ سفید دارد. ته ستونهای چهارگوش زیبای آن با کف‌سازی عالی تالار، سلیقه و استادی فراوان بنیان‌گذاران کاخ را نشان می‌دهند.
کف بندی در این کاخ قابل توجه است می توانیم مرمت های دوره هخامنشی را ببینیم به طوری که هرجا رگه ای در سنگ بوده تعمیر کرده اند و وصله های هخامنشی تا کنون باقی مانده اند. زیر ستون ها همه مکعبی دوپله ای هستند.
هریک از درگاه های اصلی را از یک تخته سنگ سیاه خوب تراشیده درآورده و به نقوش برجسته مزین شده اند. در این بنا، انبوهی از سنگ‌های سیاه و سفید به کار رفته است. درگاهی‌های تالار کاخ از سنگ سیاه مجهز به نقش‌های برجسته و خطوط میخی مزین به نام کوروش است که قطعاتی از آن کشف شده است.
استفاده از ماده‌‌ای قرمز رنگ برای درزگیر سنگ‌ها و قطعات گل با سفیدکاری نازک گچ و آجرهای قرمز رنگ به ابعاد ۵/۵×۳۲×۴۵ سانتی‌متر، از مشخصات دیگر این بنا است.
یکی از ویژگی‌های کاخ پاسارگاد، نهرهای سنگی و سفیدی هستند که در محوطه کاخ احداث شدهاند. در امتداد هر نهر، حوضچه‌های سنگی سفید به ارتفاع ۳۵ سانتی‌متر قرار دارد که در خاکبرداری‌های سال ۱۳۲۹، قسمت‌هایی از آن در محوطه وسیع شرق کاخ اختصاصی کوروش کشف شد که برای حفظ آن‌ها، مجدداً با خاک پوشانیده شدهاند.
وضعیت نهرها نشان می‌دهند محوطه پاسارگاد به صورت پارکی بسیار وسیع بوده که نهرها و حوضچه‌ها آن را آبیاری می‌‌کرده‌اند تنها جرز جنوب غربی تالار بر جای مانده است که مانند جرز کاخ بارعام دارای کتیبه ای سه زبانی در چهار سطر به خط میخی همه در بردارنده معنای«من، کوروش، شاه هخامنشی» هستند.
ته ستونهای چهار گوش سی تا ستون سفید سنگی این کاخ کافیه تا هر توریستی رو برای دیدن این اثر ارزشمند به شیراز بیاره. اینجا یکی از بزرگ ترین کاخهای پاسارگاده و۳۴۲۷ مترمربع مساحت داره. تو این کاخ بی نظیر که کف سازی و نهرهای سنگی و سفیدش در سراسر کاخ کشیده شده و کنار هر نهر هم حوضچه های سنگی سفیدی داره. شالوده اصلی کاخ با هزاران قطعه سنگ سیاه و سفید ساخته شده.تو ورودی تالار کاخ هم نقش برجسته ای از سنگ سیاهه که اسم کورش به خط میخی روش حک شده.و یه سنگ نوشته میخی دیگه هم به سه زبان پارسی باستان، عیلامی و بابلی اینجا کشف شده که روش نوشته: من هستم کورش، شاه هخامنشی.
آدرس: ایران – فارس – شیراز ۱۵ کیلومتری شمال غرب کاخ بار کوروش
