اخبار گردشگری

«گنبد خانه» بنای اولیه مسجد جامع ارومیه نیست

به گزارش روز چهارشنبه گروه فرهنگی ایرنا از پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، کیومرث حاجی محمدی، دلایل گمانه زنی به منظور شناخت لایه زیرین مسجد جامع ارومیه را دستیابی به پرسش هایی نظیر احتمال توالی لایه­های زیرین گنبدخانه و یافتن شواهدی از بناهای دوران پیش از اسلام در زیر مسجد جامع خواند.
حاجی محمدی با توجه به تاریخ بنای مسجد جامع ارومیه و کاربری آن و احتمال تعیین توالی در لایه­های زیرین را فرضیه نخست اجرای پروژه اعلام کرد و افزود: فرضیه دوم این بود که با بهره­گیری از منابع تاریخی و مکتوب و همچنین داده­های باستان­شناختی، احتمالا بتوان به وجود ساختارهای پیش از بنای مسجد جامع را در زیر بنای اصلی مسجد (گنبدخانه) پی برد.
این باستان شناس، کاوش و مطالعه لایه ها و ساختارهای محتمل زیرین بنای اصلی مسجد جامع، پدیدار سازی کف­های زیرین و قدیمی­تر بنا و مطالعه و شناخت کارکردهای احتمالی بنا، قبل از دوران اسلامی را از اهداف گمانه زنی مسجد جامع ارومیه اعلام کرد.
سرپرست هیات کاوش مسجد جامع ارومیه در ادامه به بیان مواردی درخصوص این مسجد، از جمله شناخت و اهمیت آن و تاریخچه بنا در دوره های سلجوقی، ایلخانی تا صفویه، زندیه و احتمالا قاجاریه پرداخت.
حاجی محمدی با اشاره به برآیند کاوش گفت: کف فضای گنبدخانه مسجد جامع ارومیه با متوسط ابعاد ۱۰٫۷۰×۱۰٫۷۰ متر سطح وسیعی را دربرمی­گیرد که در صورت امکان کاوش در آن می­توان به نتایج حائز اهمیتی دست یافت.
او افزود: دخل و تصرف های صورت گرفته در فضا مانند حفر پناهگاه (جان­پناه)، ایجاد سکو و … از گستردگی فضا کاسته و بخش محدودی از آن را در دسترس قرار می­دهد.
حاجی محمدی با اشاره به این نکته که در شرایط کاوش کنونی فضایی به وسعت ۳×۳ متر در زیر گنبد و کف بنای گنبد خانه بوجود آمده است، به بیان شرح لایه­ها و ساختارهای فرهنگی از بالا به پایین پرداخت و گفت: کف آجر فرش با بکار گیری دو نوع آجر مربع و مستطیل که احتمالا در دوره پهلوی ایجاد شده و در زیر کف آجر فرش، حجم متوسطی از گِراول (ذرات درشت تر از ماسه و ریزتر از قلوه سنگ) وجود دارد که جهت زیرسازی ایجاد شده است.
به گفته این باستان شناس در زیرانباشت زیر سازی، کفی با استفاده از تخته سنگ­هایی در ابعاد متوسط و لاشه سنگ، به صورت خشکه­چین ایجاد شده است.
سرپرست هیأت کاوش مسجد جامع ارومیه تصریح کرد: باتوجه به نحوه چیدمان و موقعیت قرارگیری کف و اختلاف ارتفاع آن نسبت به محراب، به نظر می رسد کف اولیه مسجد در طی سالیان اخیر در اثر دخل و تصرف ها از بین رفته است.
حاجی محمدی افزود: آنچه از نتایج حاصل از کاوش میتوان به آن استناد کرد این است که یک ساختار عظیم سنگ چین در راستای سایر ستون های شبستان مسجد وجود دارد که با توجه به حجم ساختار و هم سویی با سایر ستون ها می توان فرض بر آن داشت که ساختار نمایان شده در کاوش پی یکی از ستون های تخریب شده است.
به گزارش ایرنا، مسجد جامع ارومیه اثری تاریخی است که با شکوه فراوان در مجاورت بازار ارومیه قرار دارد و متعلق به سده هفتم هجری قمری (مربوط به ایلخانان) است. محراب این مسجد از نظر گچبری یکی از زیباترین آثار هنر معماری دوران مغول می‌باشد.
فراهنگ**۳۰۷۹** ۱۷۰۱

انتهای پیام /*


فرهنگی


باستان شناس


میراث فرهنگی


مسجد جامع ارومیه