مجسمههای چهار دختران، نمادی از تلاش زنان روستایی و کشاورز این سامان است که هرکدام در دستان خود چهار محصول و سوغات عمده فومن از جمله برنج، چای، کلوچه سنتی و توتون را به همراه دارند. مجسمههای شاد وخندان کودکان در محوطه پارک کودک این شهرستان نیز نشانگر شادی و شادمانی مردم و وجود بازیهای محلی و قدیمی در این منطقه است.
روزنامه توریسم نوشت:در محوطه پارک قدیمی فومن در ۹۰۰متری مرکز شهر نیز که تفرجگاه دلپذیری برای میهمانان و مسافران این شهراست، مجسمههای بزرگ و توخالی از میوههای گوناگون مانند سیب، هلو، انار و موز وجود دارد که در عین حال، سایبانی مناسب برای گردشگران است. مجسمه شکاربانان، که در ابتدای راه فومن به ماسوله، تفنگی در دست و مرغابی بر دوش دارد، سمبل صید پرندگان در میان روستائیان این مرز و بوم است و در نهایت، مجسمه آناهیتا که درحال ارابهرانی است و یک نیم تاج بر سر دارد، نماد تاریخی شهرستان فومن به شمار میرود که چشم هر گردشگری را به خود جلب میکند.
مجسمه آناهیتا: آناهیتا، سالیان سال است با مشعلی در دست و سوار بر ارابه، در میدان شهدای فومن چنان میتازد که گویی گردی به پای او نمیرسد. این زن سوارکار با دو اسب سفید خود، رو به سوی ماسوله میتازد. آناهیتا، بانوی برومند در میان مجسمه های فومن که هر کدام نمادی را به تصویر میکشند، به اسطوره های بسیار دور ایران برمیگردد.
شناخت این بانوی اسطورهای با تمام جزییات کمی سخت است، اما میتوان با گریز به متون اوستایی، او را شناخت و دانست این زن سوارکار کیست که میتازد. «یشت پنج» اوستا، به الهه آناهیتا اختصاص دارد. در آیینهای ایران باستان، ایزدی که جایگاه مهمی داشته و اکنون نمادی از آن در فومن مشاهده میشود، آناهیتاست. آناهیتا الهه همه آبهای روی زمین است و اقیانوس کیهانی از او سرچشمه میگیرد.
آناهیتا بر ارابهای سوار است که چهار اسب باد، باران، ابر و تگرگ، ارابه او را میکشند. آناهیتا سرچشمه زندگی است و به دلیل ارتباطی که با زندگی دارد، جنگجویان در نبرد با متخاصمان، زنده ماندن و پیروزی را از او طلب میکنند.
در گذرگاه تاریخ ایران میتوان اهمیت وجود چنین شخصیتهایی را به بهترین وجه مشاهده کرد و چه شایسته است که در کنار بانوی آبها و پاکیهای ایران باستان ایستاد و عکس یادگاری با آناهیتا را به آلبوم عکسهای خود افزود و به ایرانی بودن خود بالید.
مسیرهای دسترسی: برای رفتن به فومن که تا تهران ۳۷۱ کیلومتر فاصله دارد، از دو مسیر میتوانید سفرتان را آغاز کنید. اگر جاده چالوس را انتخاب کنید، این مسیر زیبا شما را در شهر چالوس به جاده شماره ۲۲ وصل میکند. زیبایی جاده شماره ۲۲ اگر از جاده چالوس بیشتر نباشد، کمتر نیست. این جاده در امتداد سواحل زیبای دریای خزر از غرب تا شرق امتداد دارد و مازندران و گیلان را به استانهای همجوار ارتباط میدهد.
گردشگرانی که از چالوس وارد این جاده میشوند، اگر مسیرشان را به سمت شرق تغییر دهند، این جاده آنها را به شهرهای بندپی، نور، محمودآباد، فریدونکنار و ساری میرساند و در ادامه، شهرهای بندر گز، کردکوی، گرگان و علیآباد کتول را پوشش میدهد و به سمت شرق، شهرها را یکی پس از دیگری پشت سر میگذارد، اما اگر همین مسافران در چالوس با انتخاب جاده شماره ۲۲ به سمت غرب تغییر مسیر دهند، این جاده آنها را از شهرهای تنکابن، رامسر، رودسر، لاهیجان و کوچصفهان عبور داده و به رشت میرساند.
شهر رشت مرکز استان گیلان است که از مسیر اتوبان قزوین – رشت نیز میتوان به آن سفر کرد، اما مسیر ما به رشت ختم نمیشود، ما باید از شهر رشت به سمت فومن، مسیرمان را با عبور از شهرهای کلاشم و تولمشهر ادامه دهیم و پس از طی حدود ۲۵ کیلومتر، به شهر زیبا و توریستی فومن برسیم.
ورودی فومن به قدری زیباست که باعث میشود خاطره سفر به این شهر، تا سالهای سال در ذهنتان باقی بماند. این مسیر رؤیایی با درختان سر به فلک کشیده چنار از دو طرف احاطه شده است. از همین مسیر است که وارد جاده ماسوله و قلعه معروف رودخان میشوید. این نواحی زیبای تاریخی باعث شده است که فومن به همراه دیگر آثار و جاذبههای خود، به قطب گردشگری منطقه تبدیل شود.
بقعه امامزاده میرزا: مزار امامزاده میرزا از نوادگان امام موسی کاظم (ع) در محله قدیمی «خراط محله» شهر فومن قرار دارد. مسجد امامزاده میرزا به دو بقعه مردانه و زنانه تقسیم شده است و گلزار شهدا و گورستان عمومی شهر نیز در جوار این بقعه قرار دارند.
قلعه کُل: در ۶ کیلومتری غرب شهر فومن و کناره راه فرعی فومن- ماسوله، قلعه کُل قرار دارد. این قلعه در گذشته دارای بناهایی بوده که هم اکنون تنها آثار ی از آجرها و خرابههای آن بر روی یک تپه دیده میشود. رابینو، نایب کنسول انگلستان در گیلان، در بازدید از این قلعه در سال ۱۲۹۲ از وجود خرابه یک کاخ عظیم و علایم یک خندق در این نقطه خبر داده است. عدهای معتقدند که قلعه کل از طریق سردابهای به قلعه رودخان متصل بوده است.
روستای فوشه: قبل از ورود به قلعه رودخان، از روستاهای سرسبز و زیبایی عبور میکنید؛ فوشه، یکی از این روستاها است که در میان کوهپایههای البرز قرار دارد، با خانههایی در میان مزارع برنج که تابلوی نقاشی بسیار زیبایی را پدید آورده است. جنگلهای بکر و رودخانهای که از ییلاقات بالا سرچشمه میگیرد، باغهای چای و مزارع برنج، بخشی از زیباییهای این منطقه است.
غار تاریخی خونفوشه: در روستای فوشه، غاری زیبا و دیدنی با قدمت بیش از هزار سال وجود دارد. نام این غار تاریخی، خونفوشه است که در کمرکش کوه و در منطقهای جنگلی واقع شده است.
این غار همانند غارهای دیگر کشورمان، از اهمیت تاریخی و زمینشناسی برخوردار است. برای دست یافتن به این غار باید مسیری در حدود ۴ساعت کوهپیمایی کنید. این مسیر به قدری زیبا و سرسبز است که از دیدن آن نهایت لذت را میبرید. در مسیر غار میتوانید در فضاهای زیبایی که از آنها عبور میکنید، اتراق کنید و ضمن استراحت، از جاذبههای بکر طبیعی نهایت لذت را ببرید.
غار فوشه با شیبی نسبتاً تند و طول زیاد، دارای چهار دهانه ورودی با دالانها و دهلیزهای زیبایی است که چشم بازدیدکنندگان را خیره میکند.
پوشش گیاهی و جنگلی و مزارع چای در دامنه ارتفاعات فوشه و همچنین شکل ساخت آن که در کنار دره و کوه قرار دارد، باعث شده است که سالانه گردشگران و طبیعت دوستان زیادی به این منطقه سفر کنند.
بافت ساختمانهای این روستا، قدیمی و سنتی است و خانههای آن در سینهکش کوه ساخته شدهاند و در میانه روستا هم رودی زیبا روان است که زیبایی فوشه را دوچندان کرده است.
جاذبههای طبیعی: باغها و مزارع اطراف فومن نشاط و سرزندگی خاصی به این شهر بخشیده است. در اطراف فومن چشمههای زیادی جاری است که آبدهی بسیار بالایی دارند.
دهستانهای آلیان، رودپیش گوراب و لولمان از توابع فومن نیز از جاذبههای بسیار زیبایی برخوردارند. این درحالی است که فومن سرشار از رودهای زیباست و تعدادشان آنقدر زیاد است که بعضاً از نزدیک خانهها میگذرند و بر زیباییهای محلهها میافزایند. تالاب خطیب سراگوراب، جنگلها و مراتع سرسبز و پارک طبیعی کنار قلعه رودخان نیز همگی بر جاذبههای گردشگری این شهرستان افزودهاند.
پوشش گیاهی منطقه فومن را درختان جنگلی مانند افرا، راش و خرمالو به همراه درختچههای گلابی وحشی، تمشک، آلوچه وحشی، ازگیل، گیلاس وحشی و انجیر وحشی و گیاهانی مانند گل بنفشه، کاسنی و پونه تشکیل میدهد. روباه، شغال و خرس قهوهای هم از جمله جانوران وحشی حیات وحش منطقه را تشکیل میدهند.
۳شنبه بازار: یکی از دیدنیهای فومن، سه شنبه بازار سنتی این شهر است که در آن میتوانید انواع سوغاتی و محصولات کشاورزی منطقه را تهیه کنید. قطعاً دیدن بازار و کسب و کار مردم محلی، به تنهایی خالی از لطف نیست. موزه مردم شناسی فومن نیز از دیگر دیدنیهای شهر است که بهتر است سری هم به آنجا بزنید.
سوغات فومن: در فومن، کلوچهای خوشمزه تهیه میشود که مواد اولیه آن، آرد و تخممرغ، شکر، وانیل، دارچین و روغنحیوانی است که در نوع خود بینظیر است و شهرتی در سطح کشور و حتی در جهان دارد. به فومن که سفر میکنید یادتان باشد حتماً برای سوغاتی، از این کلوچههای خوشمزه برای اقوام و خانواده خود بخرید. نان روغنی و نان خشک و همچنین حلوا کنجدی و «اگرده» نوعی شرینی محلی هم از دیگر رهآوردهای این شهر زیبا است.