به گزارش ایرنا، فرش دستباف براساس شواهد تاریخی، صنعت دستی آمیخته با هنرمندی مردم ایران زمین است که قدمتی بالغ بر ۲ هزار و ۵۰۰ سال دارد.
بنابر آمار گمرک جمهوری اسلامی ایران در ۱۰ ماه پارسال، ۳۳۶ میلیون دلار فرش دستباف از کشور به مقصد بازارهای جهانی صادر شده که رشد ۲۳ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل از آن دارد.
فرش بافی در استان مرکزی قدمتی ۲۰۰ ساله دارد و بیشتر کشورهای دنیا، فرش ساروق استان مرکزی را به خوبی می شناسند و هنوز زیراندازهای دستباف این منطقه مورد توجه هنردوستان جهان است.
قالی بند ریحان، لیلیان و گلیم نقش برجسته در خمین روایت دسترنج مردمانی بی ادعا و سخت کوش است که از پس دارهای سفید، روزگار می گذرانند و هنر اصیل ایرانی را به رخ جهانیان می کشند.
قالی لیلیان و قالی بند ریحان قدمت دیرینه دارد و این هنر اصیل در داخل و خارج کشور دارای مشتریان خاصی است که هنر اصیل و ناب ایرانی را میهمان خانه های خود می کنند.
شهرستان خمین دومین تولید کننده گلیم نقش برجسته کشور بعد از ایلام است و این صنعت دستی زیبا، با وجود اینکه نسبت به بافت سایر قالی ها قدمت کمتری دارد اما در دهه گذشته توانسته به عنوان رکنی اشتغالزا در خمین مطرح باشد.
هنر گلیم نقش برجسته با مزیت های اقتصادی بالا و طرح و نقشه متنوع به آسانی می تواند با یک مهارت آموزی به پایه اشتغالزایی تبدیل شود اما نیاز است که شاغلان این صنف زیر چتر حمایتی موثر قرار گیرند.
این روزها تار و پود قالی خمین در پیچ و خم مشکلاتی همچون بازار یابی و قیمت بالای مواد اولیه غبار بی رونقی به خود گرفته و اگر احیای این صنعت هنری دیرینه با دست های حمایتگر مسئولان و کارآفرینان دنبال نشود، نام و آوازه هنر اصیل خمین را باید از موزه ها سراغ گرفت.
یکی از فعالان حوزه صنایع دستی در خمین گفت: صنایع دستی به خصوص قالی بافی از مساعدترین زمینه‌های اشتغالزایی در خمین است که می تواند به عنوان راه حلی برای رفع مشکل اشتغال جوانان مورد بررسی قرار گیرد.
تقی قاسمی گفت: این هنر و صنعت اشتغالزا در شهرها و روستاهای کوچک محل کسب درآمد برای تعداد بی شماری از خانواده ها محسوب می شود و در گذشته زنان و دختران قالی باف خمین و روستاهای آن بدون نقشه و با قدرت خلاقیت خود قالی های بند ریحان و قالی لیلیان را می بافتند.
این فعال صنایع دستی افزود: قالی بافی فقط هنر نیست بله صنعتی است که در گذشته بسیاری از خانواده ها از طریق آن امرار معاش می کردند اما بی رونقی بازار فروش، بسیاری از کارآفرینان این حوزه را خانه نشین کرده است.
یکی از بانوان کارآفرین خمین گفت: علاقه‌مندی به هنر فرش‌بافی و حفظ هنر سنتی خمین انگیزه‌ای شد تا در این زمینه مشغول فعالیت شوم و پس از دریافت پروانه کارگاه قالیبافی را راه اندازی کنم.
مریم اکبری بیان کرد: هدفم از راه اندازی کارگاه قالیبافی کمک به رفع مشکل بیکاری به ویژه بانوان سرپرست خانوار است تا با کسب درآمد ناجی اقتصاد و معیشت خانواده شوند و گره های کور نیازمندی را با هر گره قالی از زندگی خود باز کنند.
وی ادامه داد: بازاریابی مهمترین مشکل قالی بافان این شهرستان است و در صورت حمایت های لازم، فرش خمین می تواند به عنوان راهکاری برای افزایش ارزش افزوده استان مرکزی نقش آفرین باشد.
اکبری با بیان اینکه قالی بافان توقع زیادی از مسئولان ندارند، افزود: کارآفرینان حوزه فرش خمین انتظار دارند مسئولان توجه بیشتری به این هنر نشان دهند و با حمایت هایی همچون مشوق های اقتصادی و تسهیلات کم بهره، بافنده را نسبت به ادامه کار خود دلگرم کنند.
وی اظهار کرد: به دلیل مشکلات قانونی در بیمه قالی بافان و تمدید مجدد بسیاری از قالی بافان بیمه خود را قطع کرده اند.
یک بانوی قالی باف دیگر نیز گفت: بسیاری از قالی های تولید شده توسط بانوان کارآفرین خمین یا خریدار ندارد و یا به قیمت واقعی خریداری نمی شود.
مریم بهلولوند افزود: تنگناهای بیمه ای و کم رونقی بازار و از سوی دیگر افزایش مواد اولیه تولید، عامل کمرنگ شدن فعالیت قالی بافی به خصوص در میان جوانان شده است.
این بانوی قالی باف ادامه داد: قالی بافان به امید چتر حمایت بیمه وقت خود را صرف بافت قالی می کنند اما با مشکلات موجود انگیزه آنها نیز از بین می رد.
مسئول اتحادیه فرشبافان خمین نیز گفت: ارزش هر متر گلیم نقش برجسته تولیدی در خمین پنج میلیون ریال و هر متر مربع قالی دستبافت ۱۰ میلیون ریال است که با قیمت بالای مواد اولیه به ویژه دستمزدهای بالا صرفه اقتصادی کمی دارد.
زهرا عسگری افزود: زیراندازهای سنتی تولیدی در کارگاه های خمین با هزینه بالایی بافته شده اما بدون خریدار است و در صورت تداوم رکود بازار شاغلان این حوزه با مشکلات جدی مواجه خواهند شد.
وی اظهارکرد: در هر کارگاهی از ۱۰ تا ۲۰ بافنده مشغول به کار بافت گلیم یا قالی بود که در سال های اخیر به دلیل کم رونقی بازار و ناتوانی در پرداخت دستمزد برخی کارگاه ها با سه بافنده فعالیت دارند.
عسگری ادامه داد: تولید قالی و گلیم در خمین رو به کاهش است به طوری که پارسال هزار مترمربع انواع زیراندازهای سنتی شامل گلیم نقش برجسته و قالی در کارگاه های این شهرستان بافته شد.
وی افزود: این تولیدها در پنج کارگاه فعال قالیبافی در خمین بافته شده است که در مقایسه با مدت مشابه قبل ازآن به دلیل رکود بازار فرش ۲۰ درصد کاهش دارد.
مسئول اتحادیه فرشبافان خمین افزود: گلیم نقش برجسته تلفیقی از فرش و گلیم است که به طور معمول در خمین در طرح های اسلیمی، افشان و شاه عباسی تولید می شود و اندازه های این گلیم ها نیز بیشتر رومیزی، کناره و تابلویی است.
وی اظهار کرد: قالی های بافته شده در کارگاه های فعال و متمرکز خمین نیز بیشتر با نقشه شاه عباسی، لیلیان و بند ریحان تولید می شود و قالی لچک ترنج لیلیان خمین دارای شهرت جهانی است.
مسئول امور فرش اداره صنعت، معدن و تجارت خمین گفت: در این شهرستان ۱۲ کارگاه بافت گلیم نقش برجسته و قالی فعال است که در هر کارگاهی از ۱۰ تا ۲۰ بافنده قالی مشغول فعالیت هستند.
محمد طاهر محمدی افزود: رکود بازار قالی باعث بی انگیزه شدن بافندگان شده است و بافت فرش که زمانی نقش مهمی در اقتصاد خانواده ها به ویژه خانواده های روستایی داشت روز به روز کمرنگ تر شد.
وی ادامه داد: اکنون بیش از چهار هزار نفر به قالی بافی در این شهرستان مشغول هستند که از این تعداد یک هزار و ۳۰۰ قالی باف زیر پوشش بیمه تامین اجتماعی قرار دارند.
وی با بیان اینکه رکود بازار و قیمت بالای مصالح باعث شده بسیاری از قالی بافها نتوانند حق بیمه خود را پرداخت کنند افزود: در سالهای گذشته یک هزار و ۷۰۰ نفر زیر پوشش بیمه بودند که به دلیل مشکلات تاکنون ۴۰۰ بیمه شده از چتر حمایتی بیمه تامین اجتماعی خارج شدند.
مسئول امور فرش اداره صنعت، معدن و تجارت خمین گفت: در سال های اخیر قیمت مواد اولیه قالی و گلیم نقش برجسته به طور چشمگیری افزایش یافته در حالی که یک قالی رومیزی با ۲ میلیون ریال هزینه مواد اولیه سه تا سه و نیم میلیون ریال خریدار دارد.
محمدی گفت: برای حمایت از قالی بافات تسهیلات خود اشغالی پرداخت می شود که سال گذشته ۱۳۰ قالی باف به بانک عامل معرفی شدند و از این تعداد ۷۸ قالی باف به طور مستقل و ۱۸ کارآفرین برای دریافت تسهیلات کارگاهی به بانک های عامل معرفی شدند.
مسئول امور فرش اداره صنعت، معدن و تجارت خمین گفت: برای بازاریابی مناسب، تقویم نمایشگاهی استان های مختلف به قالی بافان اعلام می شود تا محصولات خود را در این نمایشگاه عرضه کنند.
معاون صنایع دستی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مرکزی نیز گفت: قالی در بین زیر اندازهای دست باف از زیر مجموعه میراث فرهنگی خارج شده است و همه امور مربوط به تجارت، بیمه، صادرات و تسهیلات به سازمان صنعت، معدن و تجارت واگذار شده است.
قاسم کاظمی دهقی افزود: طرح های پژوهشی در ارتباط با قالی بند ریحان و قالی لیلیان در خصوص باورها و اعتقادات در حال انجام است.
وی افزود: شهرستان خمین در استان مرکزی رتبه نخست تولید گلیم نقش برجسته را دارد و این استان دومین تولید کننده گلیم در سطح کشور است.
کاظمی بیان کرد: رکود بازار باعث کاهش تولید گلیم نقش برجسته و فرش شده و بزرگترین عرضه کننده فرش دست بافت در استان مرکزی بازار اراک است که اکنون رونق چندانی ندارد.
معاون صنایع دستی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مرکزی ادامه داد: برای بازار یابی و حمایت از هنرمندان بازارچه های صنایع دستی در حال احداث و راه اندازی است.
کاظمی افزود: چهار بازارچه در سطح استان راه اندازی شده و در خمین و شهر قورچی باشی نیز ۲ بازارچه در حال احداث است که به زودی بهره برداری می شود.
وی ادامه داد: برای ساخت و راه اندازی هر بازارچه به ۲ میلیارد و ۵۰۰ میلیون ریال اعتبار نیاز است که امید می رود با تخصیص اعتبار در کمیته های برنامه ریزی هر شهرستان بخشی از منابع مالی مورد نیاز تامین شود.
کاظمی راهکار دیگر برای بازاریابی قالی و گلیم نقش برجسته را برپایی نمایشگاه صنایع دستی بیان کرد و افزود: در ۲۲ مرداد ماه امسال نمایشگاه سراسری در اراک برپا می شود که هنرمندان به ویژه بافندگان زیراندازهای سنتی می توانند تولیدات خود را عرضه کنند.
وی گفت: نمایشگاه دیگری در تهران در شهریور ماه امسال به هنرمندان معرفی شده تا بتوانند محصولات تولیدی خود را به فروش برسانند.
قالی بافی، گلیم نقش برجسته، گلیم بافی ساده ،جاجیم بافی، منبت و کنده کاری، معرق کاری، خراطی، پیکر تراشی، خاتم کاری، رودوزیهای سنتی، سفالگری، کتابت و نگارگری، قلم زنی روی مس، طراحی، تذهیب و میناکاری از صنایع دستی خمین هستند.
۷۲۷۷/۳۰۷۵
گزارش از افسانه آروند
انتهای پیام /*