به گزارش ایرنا، تقویم ایران باستان پر از جشن و رخدادهای شاد است که مردم به مناسبت های گوناگون برگزار می کنند و ضمن آنکه این آیین ها استحکام بخش پیوست های اجتماعی و فرهنگی است، گوشه هایی را از داشته های فرهنگی غنی و پیام های ارزشمند آن به نمایش می گذارد.
با نگاهی به تاریخ کهن، جشن تیرگان که در کنار جشن نوروز، مهرگان و سده مهمترین جشن های باستانی ایران زمین بوده است و در خاستگاه و علل برگزاری این مراسم آیینی دو روایت مطرح است که اولی آن را به داستان پرتاب تیر توسط آرش کمانگیر منتسب می کند و روایت شده است که آرش به واسطه پرتاب این تیر مرز بین ایران و توران را مشخص کرد.
به روایت دیگر خاستگاه و علت جشن تیرگان به نزاع تیشتر فرشته باران با اپوش دیوخشکسالی بازمی گردد که روایت شده پس از سه روز تیشتر شکست خورده و ، به نزد خداوند می روند و با خواست خدا و پیروزی بر دیو خشکسالی آب به مزارع جاری می شود و با بارش باران در هفت اقلیم ایرانیان این روز را جشن و پایکوبی می کردند.
یکی از آیین های ویژه در جشن تیرگان در فراهان جشن آب پاشی با آرزوی بارش باران در سال پیش رو، برگزاری فال کوزه و دستبند تیر و باد است.
آیین فال کوزه به این روال برگزار می شود که یک روز قبل از جشن تیرگان کوزه ای مملو از آب پاک به دوشیزه ای تحویل می شود و دوشیزه کوزه را به نزد افراد آرزومند می برد و هر کس پس از نیت شی ای مانند انگشتری، گوشواره، سنجاق سر، سکه یا مانند این‌ها در آب کوزه می اندازد و در روز جشن سالمندان و بزرگان با صدای بلند شعرهایی را ‌خوانده و در پایان هر شعر، آن دوشیزه یکی از آن اجسام را از کوزه بیرون آورده و صاحب آن این را به فال نیک برای برآورده شدن حاجتش می گیرد.
آیین دستبند تیر و باد دستبندی متشکل از هفت بند رنگارنگ بافته شده استد که به دست می بندند و پس از ۹ روز با رفتن به مکانی بلند دستبند را باز و به باد می سپردند و آرزوهای خود را طلب می کنند.
این جشن در نقاط مختلف کشور در روزهای مختلفی برگزار می شود به طوری که مردم مازندران (مردم فیروزکوه، ساری، سنگسر و سوادکوه) که این جشن را با نام تیرماه، سیزده شو برگزار می‌کنند، مردم فراهان در استان مرکزی و یزدی ها این آیین کهن را در روز اول تیرماه برگزار می کنند.
زرتشتیان کرمان نیز جشن تیرگان را در دهه دوم تیرماه جشن می گیرند و ارامنه اصفهان و برخی نقاط جهان، جشن تیرگان را روز سیزدهم ژانویه برگزار می‌کنند.
منطقه فراهان در استان مرکزی یکی از خاستگاه های اصلی برگزاری این جشن در کشور است و هرسال در نخستین روز از فصل تابستان در منطقه تاریخی زلف آباد جشن تیرگان را با شکوه خاصی برگزار می کنند.
مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان مرکزی به مناسبت این جشن کهن عنوان کرد: نخستین روز از فصل تابستان مردم فراهان و همچنین دیگر نقاط استان مرکزی با گردهمایی بزرگ در این منطقه برای برکت کشاورزی خود دعا می کنند و روز اول تیرماه را جشن می گیرند.
سید محمد حسینی افزود: این جشن باستانی از دیرباز با آغاز فصل برداشت گندم و به شکرانه نعمت و همراهی با طبیعت برگزار می شده است.
وی افزود: در منطقه فراهان جشن تیرگان به عید صغری و یا جشن آب پاشان نیز شهره است و مردم در کنار امامزاده زلف آباد گرد هم جمع می شوند و آیین های این جشن بزرگ را همراه با نیایش و شکرگزاری برداشت گندم و بازی های محلی را اجرا می کنند.
حسینی بیان کرد: اعتقاد مردم فراهان در این است که در این روز نباید در خانه ماند بلکه باید همراه با مردم جشن و پایکوبی داشت و آیین هایی چون آب پاشی را برگزار کرد البته اجرای مراسم تعزیه خوانی توسط گروهی که از هنرمندان تفرشی از دیگر برنامه های جانبی این آیین باستانی است.
مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان مرکزی افزود: علاوه بر بومیان منطقه فراهان اهالی همدان، ملایر، قم و تهران در این جشن شرکت می کنند و حتی به فروش تولیدات خود از جمله سوغات، گیاهان دارویی، ابزار کشاورزی، صنایع دستی اقدام می کنند.
جشن تیرگان یا هدف شکرگزاری و همدلی بین مردم یک اثر ملی است که در دی ماه سال ۸۹ به عنوان میراث معنوی کشور ثبت شده است و با توجه به اینکه جشن هایی چون جشن تیرگان هویت این سرزمین است ضرورت حفظ این آثار فرهنگی و تاریخی مهم و محسوس است.
۶۹۹۲/۶۰۱۳/خبرنگار: آذر اسفندیاری***انتشاردهنده:مژگان حیدری

انتهای پیام /*

ارتباط با سردبیر:
newsroom@irna.ir



تماس بی واسطه با مسئولین