سیاه‌پوشی زنجانی‌ها
از روز‌های پیش از محرم کم کم رنگ سیاه بر پوشش مردم از زن و مرد و پیر و جوان زنجانی دیده می‌شود تا جایی که در روز اول ماه محرم همه یک پارچه سیاه پوش کرده و این سنتی تغییر ناپذیر در بین مردم زنجان است.
نذر زنجانی‌ها در محرم
یکی از نذر‌های مردم زنجان نذر پیراهن، دستمال و پارچه سیاه است، در ماه محرم همه مساجد، سقاخانه‌ها، حسینیه‌ها و تکیه‌ها و موکب‌ها سیاه شده و آماده اجرای مراسم و پذیرایی از عزاداران می‌شود. ایام محرم همواره به عنوان روز‌های روا شدن حاجات در بین مردم زنجان شهرت داشته و به همین دلیل هنوز هم در روز‌های محرم هر کسی به وسع خود در اطعام نیازمندان تلاش می‌کند.
معمولاً خرما، حلوا، آش و سمنو نیز بر اقلام دیگر نذورات اضافه شد؛
آب و شربت دادن، پختن آش امام زین‌العابدین (علیه‌السلام) از دیگر نذر‌های زنجانی‌ها در این ایام است،
همچنین نذر شمع، سینه و زنجیر زدن، خواندن زیارت عاشورا، ختم قرآن و روزه گرفتن از دیگر عادات و رسوم زنجانی‌ها در این ماه است.
علاوه بر این، تهیه مواد مورد نیاز دسته‌ها از سازهایشان گرفته تا زنجیر و پرچم، دیگ، سینی، استکان از دیگر نذر‌های زنجانی‌ها در این ایام است.
انجام امور عام‌المنفعه مانند پرداخت بدهی زندانیان، تهیه غذا و پوشاک برای خانواده‌های نیازمند، میانجیگری در اختلافات خانوادگی و دوستانه از دیگر عادات و رسوم زنجانی‌ها در این ماه است.
دسته عزاداری زنجانی‌ها
دسته عزاداری مردم زنجان در ماه محرم به عنوان الگویی در جهان اسلام مطرح شده
چرا که سادگی و یکپارچگی و اتحاد مردم در این دسته جات نشانگر شور و شعور حسینی
مردم شهر به اباعبدالله الحسین (علیه‌السلام) است.
ذکر مصیبت از رسوم زنجانی‌ها
روز‌های محرم و عاشورا، با ذکر مصیبت، انجام نذورات، تعزیه و دسته‌های باشکوه سپری می‌شود.
جالب است بدانید یک‌هزار و ۳۰۰ هیئت مذهبی ثبت شده در سطح استان زنجان فعالیت دارند
که از این تعداد بیش از ۷۰۰ هیئت در شهرستان زنجان فعالیت می‌کنند.
حسینیه اعظم از بزرگترین تکیه‌های این استان است که همه ساله عزاداران زیادی را به خود جذب می‌کند.
برنامه‌های حسینیه اعظم و زینبیه اعظم از مهم‌ترین برنامه‌های شاخص زنجان در ایام محرم به شمار می‌رود.
مسجد حسینیه اعظم زنجان به‌عنوان دومین قربانگاه جهان اسلام بعد از منا و مرکز پایتخت شور و شعور حسینی در ایران شناخته شده است.