پنجشنبه ۱۳ تیر ۱۳۹۸، دونالد توسک، رئیس شورای اروپا از نامزد شدن جوسپ بورل، سیاستمدار اسپانیایی و وزیر خارجه فعلی این کشور برای پست مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا خبر داد. بورل در صورت موافقت پارلمان اروپا، جایگزین فدریکا موگرینی خواهد شد که از سال ۲۰۱۴ این سمت را برعهده دارد.
طبق قانون، مسوول روابط خارجی اتحادیه اروپا توسط شورای این قاره معرفی شده و باید به تایید پارلمان برسد. معمولاً پارلمان پیشنهادهای شورای اتحادیه اروپا را تصویب می کند. با این حال بورل به دلیل سابقه و اظهارنظرهای خود حساسیت ها و توجهات زیادی را به خود جلب کرده است.
به طور خلاصه بورل در فضای اروپا سیاستمدار نادری است که از سویی نگاه همدلانه ای به ایران داشته و از سوی دیگر منتقد سیاستهای دولت ترامپ و نتانیاهو است.
وی هم اکنون وزیر خارجه اسپانیا و عضو حزب حاکم کارگران سوسیالیست این کشور است. او امروز در اظهار نظری گفت که توقیف نفتکش حامل نفت خام ایران که در تنگه جبل الطارق توسط نیروی دریایی انگلیس صورت گرفت، به دستور آمریکا بوده است.
بورل فرزند یک نانوا در یکی از روستاهای اسپانیا است که توانسته مدارج ترقی را از نظر تحصیلی و بعد در پلکان سیاست طی کند. وی تحصیلکرده دانشگاه استنفورد و دارای مدرک دکترای اقتصاد از دانگاه مادرید است.
وی عضو حزب کارگران سوسیالیست اسپانیا و وزیر خارجه فعلی این کشور است. بورل با اینکه خود یک کاتالان است اما مخالف استقلال کاتالونیا بوده و حتی با زندانی بودن رهبران استقلال کاتالونیا مخالفتی ندارد.
این سیاستمدار اسپانیایی طرفدار اتحادیه اروپا است و مخالف برگزیت. مسوولیت سیاست خارجی اتحادیه اروپا اولین مقام سیاسی او در این اتحادیه نیست و وی قبلاً بین سالهای ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۷ رئیس پارلمان اتحادیه اروپا بوده است.
بورل نگاه مثبتی به ایران و به انقلاب اسلامی داشته و مخالف سیاستهای یک جانبه گرایانه آمریکا و منتقد صریح دونالد ترامپ است.
وی از طرفداران برجام بوده و مخالف خروج یک جانبه آمریکا از این معاهده است. او همچنین مخالف رفتار آمریکا با ونروئلا است.
بورل همانند محمد جواد ظریف وزیر خارجه کشورمان معتقد است که آمریکا نسبت به ایران “وسواس” دارد. از وی نقل شده که دو اتفاق در تاریخ معاصر او را متحول کرده است، یکی جنگ ویتنام و دیگری انقلاب ایران. از بین این دو، ویتنام اکنون با آمریکا وارد رابطه دوستی شده و در بازار آزاد و نظام سرمایه داری به یک تولید کننده و مقصدی برای سرمایه گذاری تبدیل شده است. با این حال آمریکا هنوز وسواس خود نسبت به ایران را حفظ کرده است.
این سیاستمدار اسپانیایی مخالف سیاست آمریکا در به صفر رساندن صادرات نفت ایران است و در ماجرای حمله به نفتکش ها در تنگه هرمز گفته بود که شواهد کافی برای متهم کردن ایران وجود ندارد. وی همچنین خواهان اجرایی شدن سریع اینستکس سازوکاری که اروپا برای تسهیل مراودات مالی با ایران در نظر گرفته است.
علاوه بر همه اینها مواضع وی درباره رژیم صهیونیستی موجب نگرانی مقامات این رژیم شده است. وی که خود در ۱۹۶۹ و برای کار در یکی از کیبوتزهای این رژیم (مزارع اشتراکی) در منطقه جولان رفته و در همانجا با همسر اول، زنی فرانسوی و یهودی آشنا شده، اکنون از منتقدان جدی سیاستهای نتانیاهو است.
بورل از نتانیاهو به عنوان “جنگ طلب” و “متکبر” انتقاد کرده و طرفدار شناسایی فلسطین به عنوان یک کشور مستقل است. وی در کسوت وزیر خارجه اسپانیا پیشنهاد داده بود که اسپانیا فلسطین را به طور یکجانبه به عنوان کشوری مستقل شناسایی کند.
این سیاستمدار اسپانیایی در سال ۲۰۱۸ و پس از قتل عام فلسطینیان در مرز غزه با رژیم صهیونیستی از این رژیم انقاد کرد و از طرف اسپانیا به گزارش شورای حقوق بشر سازمان ملل علیه جنایت‌های اسرائیل در این حوادث که فقط در دو روز آن حداقل ۶۲ فلسطینی توسط نیروهای صهیونیستی کشته شدند، رای مثب داده است.
از جوسپ بورل نقل قولهای جالبی بیان شده که احتمالاً در روزهای آینده شاهد کشف شمار بیشتری از آنها توسط روزنامه نگاران خواهیم بود. او در گفت وگو با نشریه پولیتویکو گفته است: “ایران می خواهد اسرائیل را محو کند، کاری نمی توان کرد، باید این (واقعیت) را پذیرفت.”
وی همچنین درباره انقلاب آمریکا هم گفته: “آنها فقط لازم بود چهار سرخپوست را بکشند، بعد از آن کار خیلی آسان بوده است.”
این سیاستمدار اسپانیایی در سلسله توئیت‌هایی در چهلمین سالگرد انقلاب اسلامی به تشریح برخی از دستاوردهای انقلاب پرداخته است که از وی چهره ای همدل با انقلاب اسلامی به نمایش می گذارد. وی از سوی دیگر منتقد روسیه و چین بوده، چین را یک “رقیب” و روسیه را یک “دشمن قدیمی” و یک “تهدید” معرفی کرده است.
اظهار نظرهای او علیه رژیم صهیونیستی، حمایت از فلسطین و دیدگاه ثبت او نسبت به ایران البته به مذاق مقامات صهیونیستی خوش نیامده است. با این حال آنها احتمالاً اظهار نظر خود در این زمینه را به قطعی شدن انتخاب بورل در روزهای آینده موکول کرده اند.
مقامات رژیم صهیونیستی اما از انتخاب (یا انتصاب) «اورسولا فون در لاین» وزیر دفاع فعلی آلمان به عنوان رئیس کمیسیون اروپا خرسند خواهند بود. خانم فوندر لاین مواضع بسیار دوستانه ای نسبت به این رژیم داشته و در فروش بزرگ تسلیحات آلمانی به این رژیم در سال ۲۰۱۸ که شامل چند فروند زیردریایی هم می شد، نقش کلیدی داشته است.
مقامات این رژیم احتمالاً از اینکه پست رئیس کمیسیون اروپا به یکی از دوستان این رژیم رسیده، بیشتر خرسند خواهند بود.
بورل به عنوان یک سیاستمدار سوسیالیست طبیعتاً منتقد سیاستهای آمریکا بوده و شاید از همین منظر نسبت به انقلاب اسلامی ایران دیدگاه همدلانه و مثبتی دارد. حضور او در کسوت مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، در شرایطی که رابطه ایران و اتحادیه اروپا به دلیل شرایط به وجود آمده توسط آمریکا در برجام، ماجرای اجرایی شدن اینستکس و نیز کاهش تعهدات برجامی ایران در موقعیتی حساس قرار گرفته می تواند در آینده معادلات روابط ایران و اتحادیه اروپا تعیین کننده باشد.
در صورت تایید پارلمان اتحادیه اروپا، بورل در نوامبر سال جاری جای فدریکا موگرینی را خواهد گرفت.