گردشگری و توریسم

نقش اندک چشم اندازها در طبیعت گردی گلستان

به گزارش خبرنگار ایرنا، این صحنه واقعی در جای جای طبیعت استان گلستان با هفت اقلیم دنیا به رنگی جلوه گر است و با زیبایی چشم نواز منتظر گردشگرانی است که طبیعت روح آنان را آرام می کند اما به نظر می رسد هنوز رونق دهندگان صنعت اکوتوریسم به دلایل مختلف و کمبود امکانات زیرساختی و تبلیغی به این عرصه ها ورود نکرده اند.
چشم انداز طبیعی یا landscape به عنوان اثری طبیعی زمین شناختی از ظرفیت های موثر در رونق اکوتوریسم است؛ برای تعریف چشم انداز طبیعی می توان گفت که شامل خصوصیات بصری و قابل رویت قسمتی از زمین یا ناحیه است که عناصر زنده و غیرزنده ای شامل پوشش گیاهی، حیات وحش، عرصه دریا، جنگل، کوه و حتی ویژگی های اقلیمی و رنگ شناسی را در برمی گیرد.
به عبارتی چشم اندازهای طبیعی اماکنی هستند که در آن فرصت تماشای منظره های مختلف طبیعی مانند جنگل، کوه، دره، دریا، بیابان، ساحل، حیات وحش، غروب یا طلوع خورشید را به صورت منفرد و یا توامان برای هر گردشگری ممکن می کند.
با این تعریف ذهن بسیاری از گردشگران و مسافران در استان گلستان به چشم اندازهای رویایی از منطقه گردشگری جهان نما، درازنو، قلعه ماران و سواحل جزیره آشوراده معطوف می شود، زیبایی هایی که مشابه آن به واسطه بکر بودن مناطق مختلف استان به وفور در دسترس و قابل رویت است اما گویا جایگاه و اهمیت آن در صنعت توریسم و یا دقیق تر اکوتوریسم به ورطه فراموشی سپرده شده است.
چشم اندازهایی که علاوه بر دارا بودن ویژگی های زیبایی شناختی لازم، جاذبه های فرهنگی، قومیتی و اقلیمی را نیز با خود به یدک می کشد و از این رو اهمیت دادن به نقش آن به منظور دستیابی به توسعه پایدار امری ضروری است.
نباید از نظر دور داشت که گلستان از تنوع اقلیمی برخوردار است به گونه ای که از 13 اقلیم موجود در دنیا 7 اقلیم را در خود جای داده از دیگر سو این استان با ترکیب متنوع جمعیتی از اقوام، نژادها و مذاهب مختلف جلوه گر علایق و رنگ های مختلف بوده و در مجموع به نگارستان ایران شهره است.
حسین سیاه مردی، کارشناس مدیریت گردشگری در این پیوند به خبرنگار ایرنا گفت: اکوتوریسم یا طبیعت گردی یکی از شاخه های توریسم است که بر جاذبه های طبیعی مبتنی بوده، هدف آن گردشگری پایدار است و برنامه ریزی و توسعه زیرساخت ها باید بر اساس شاخص های زیست محیطی انجام پذیرد، موضوعی که در خصوص چشم اندازهای گلستان هنوز مد نظر نیست.
وی ابراز داشت: اینکه یک یا چند گروه یا تور محلی با طرح فراخوان در شبکه های اجتماعی علاقه مندان به طبیعت را جذب کرده و در هر هفته تعدادی گردشگر را برای دیدن این چشم اندازهای زیبا ببرند، تامل برانگیز بوده و نیاز به بازنگری دارد. جوانان و طبیعت گردانی که صبح روزهای تعطیل پیرامون یکی از میدان های مرکزی گرگان در انتظار سفری چند ساعته به این چشم اندازهای بی نظیر بوده و شاید به خاطر دغدغه های حاشیه ای و کمی امکانات لذت واقعی از این زیبایی ها نصیب آنها نمی شود.
این کارشناس گردشگری اضافه کرد: بهره برداری های اکوتوریستی حاصل پرداختن به آن دسته از چشم اندازها و جاذبه های طبیعی است که ضمن مدیریت محیط، استفاده موفقیت آمیز انسان را از آنها امکان پذیر می سازد و در گلستان باید با معرفی زیبایی های طبیعی منحصر بفرد، ساماندهی اقتصادی جوامع پیرامونی را مد نظر قرار دهیم که متاسفانه از آن غافل هستیم.
رسول آراسته یکی از فعالان تورهای طبیعت گردی گلستان چشم انداز طبیعی را برای خبرنگار ایرنا تشریح کرد و گفت: چشم اندازها دارای زیبایی های تصویری و نگرشی هستند و به عنوان اصلی ترین عنصر جذب گردشگر محسوب می شود.
او اظهار داشت: احتمال موفقیت در مشاهده حیات وحش به همراه امکان فرصت ثبت عکس و فیلم و نیز کوهپیمایی در شرایط اقلیمی خاص همچون مه آلودگی و اَبرناکی و رویت طیف های گسترده ای از رنگ ها، فرصت دسترسی به پوشش های گیاهی پلی مورف (چند رنگی) مانند برگ های درخت انجیلی، بخشی از مولفه های جذب گردشگر در چشم اندازهای استان است.
این لیدر تور گردشگری به برخی تهدیدات این حوزه نیز اشاره کرد و اظهار داشت: آلودگی های منظره ای چشم اندازها مانند معماری ناسازگار به افت گردشگری جاذبه های تصویری می انجامد، احداث هر گونه امکانات مدرن وابسته به گردشگری و تاسیسات زیربنایی که ناسازگار و یا غیرقابل قیاس با سازه های بومی باشد لطمه زیادی به ارزش گذاری آن چشم انداز وارد می کند.
به گفته وی، برای احداث بنا و یا سازه در حریم نگرشی هر چشم انداز باید ارتفاع، رنگ، فرم و قیاس آن نسبت به سایر سازه های بومی مستقر مد نظر قرارگیرد و توجه شود که افزایش سازه ها یا کومه های نامنظم و پریشان می تواند از آفت های این چشم اندازها باشد.
ذوالفقاری کارشناس حوزه محیط زیست نیز به خبرنگار ایرنا گفت: تعدادی زیادی از چشم اندازهای طبیعی گلستان در داخل یا زون حفاظتی زیستگاه های حیات وحش واقع شده و در بهره مندی از آن باید مراحل حساس زیستی جانوران نظیر دوره مهاجرت، تغذیه، جفت گیری، تولید مثل یا لانه گزینی رعایت شود.
وی ادامه داد: برخی از چشم اندازها منحصر بفرد هستند که برای حفظ و نگاه داری آنها باید برنامه های درازمدت طرح شده و از بخشی نگری و محدود شدن در زمان حال پرهیز کنیم.
به گفته وی، ارزش گذاری چشم اندازهای طبیعی، پارامتری پیچیده و چند مولفه ای بوده و به صورت منفرد قابل بررسی نیست.
این کارشناس محیط زیست اضافه کرد: چشم اندازها (سیماهای فیزیوگرافیک و زمین شناسی) به علت دارابودن شیب های زیاد (زون های ارتفاعی متعدد) دارای دامنه وسیعی از گونه های گیاهی و جانوری بوده و این تنوع ارتفاعی و پوششی امکان نگرش و تماشای حیات وحش را در بازه های مختلف سال فراهم می آورد و حتی مهاجرت ارتفاعی و درون زونی این گونه ها قابل مشاهده و ثبت است.
معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گلستان هم در گفتگو با ایرنا توسعه اقامتگاه های بومگردی استان را یکی از برنامه های بلند مدت تقویت اکوتوریسم دانست و گفت: تا ابتدای امسال فقط 5 واحد اقامتی بومگردی در استان ایجاد شده بود اما با هدف رونق بیشتر جاذبه های طبیعی به خصوص در مناطق روستایی این تعداد به 30 واحد افزایش یافت.
احمد تجری اظهار داشت: توسعه اکوتوریسم و رونق طبیعت گردی در گلستان به زیرساخت های سخت افزاری و نرم افزاری بیشتری احتیاج دارد که در تلاش برای ایجاد آن ها، رسیدن به افق بلند جذب هر چه بیشتر مسافران داخلی و خارجی را مورد نظر داریم.
وی بیان کرد: در کنار افزایش اقامتگاه های بومگردی گلستان که تا پایان سال بر تعداد آن افزوده خواهد شد، کمک به سرمایه گذاری بخش خصوصی برای راه اندازی هتل و واحدهای پذیرایی کوچک و بزرگ، دیگر راهکار رونق هر چه بیشتر گردشگری بخش های گوناگون استان از جمله اکوتوریسم است.
معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گلستان افزود: بوم گردی به عنوان یکی از شیوه های متداول صنعت توریسم می تواند بهترین گزینه گردشگری در گلستان باشد که با اجرای درست و برنامه شده آن می توان به روند تخریب محیط زیست و همچنین رویه نادرست تبدیل روستا به شهر با ساخت و سازهای غیر اصولی پایان داد.
به گفته وی، با رونق بوم گردی و گردشگری روستایی می توان به ایجاد اشتغال و درآمد از منابع محلی امیدوار بود و با متنوع کردن فعالیت های اقتصادی و ایجاد حس مشارکت میان روستاییان بسیاری از مشکلات را حل کرد.
در خور یادآوری است از جمله چشم اندازهای ارزشمند استان گلستان می توان به آشوراده تنها جزیره ایرانی دریای خزر، جنگل گرگان نما، تپه هزارپیچ، منطقه سرعلی آباد توسکستان و دره زیارت در گرگان، محوطه پیرامونی برج تاریخی قابوس و سواحل تالاب های بین المللی آلما گل، آجی گل و آلا گل در گنبد کاووس، قلعه ماران، چشمه گل، آبشار و غار شیرآباد در رامیان، محوطه پیرامون گِل فشان اینچه برون در آق قلا، پارک ملی گلستان، آبشار لوه، غار کیارام و دشت حلقه در مینودشت اشاره کرد.
همچنین تپه زیارتگاه خالد نبی در کلاله، چشمه قلقلی و سواحل خلیج گرگان، کرانه های ماسه ای دریای خزر در بندرترکمن، رودخانه گرگانرود و تالاب بین المللی گُمیشان، ارتفاعات درازنو و برج رادکان، دشت ها و جنگل جهان نما در کردکوی و دهنه های زرین گل و محمد آباد و آبشار خزه ای کبودوال در علی آباد کتول از مهمترین چشم اندازهای استان گلستان بوده که برخی ناشناخته و بخشی نیز به صورت سنتی توسط گردشگران استفاده می شود.
از جمله چشم اندازهای طبیعی گلستان گِل فشان اینچه بوده که یکی از زیباترین پدیده های طبیعی به شکل مخروط های کوچک آتشفشانی از جنس گل یا ماسه است که ابعاد آنها از چند سانتیمتر تا چندین متر متغیر می باشد هر چند امروزه در زیر آب مدفون هستند.
گل فشان اینچه از نظر ریخت شناسی به صورت گودالی با دیوارهای در حدود 70 درجه است که متناسب با میزان بارندگی در منطقه ژرفای آن تغییر می کند و گاز، آب حاوی کلرید سدیم و مواد نفتی آروماتیکی از آن خارج می شود.
عمق گل فشان اینچه 10 متر، مساحت آن 750 متر مربع و مساحت سطح آب 500 متر مربع است، از سطح دریاچه اینچه 8 تا 10 متر بالاتر بوده و جوشش آب در این گل فشان به همراه خروج گاز متان در چندین نقطه بویژه در مرکز آن قابل رویت است.
از سوی دیگر منطقه حفاظت شده و گردشگری جهان نما به عنوان یک جاذبه طبیعی دیگر از قدیمی ترین مناطق زیرپوشش مدیریتی حفاظت محیط زیست کشور است و جزو منطقه های چهارگانه این سازمان محسوب می شود.
جهان نما با وسعتی بیش از ‎ 30هزار هکتار در حوزه گرگان و کردکوی (مرکز و غرب گلستان) به لحاظ تنوع زیستی گونه های جانوری همچون مرال، شوکا، پلنگ، گربه جنگلی، روباه، سیاه گوش، گرگ، خرس قهوه ای و برخی پرندگان شکاری را در خود جای داده است.
قلعه ماران نیز به عنوان یک جاذبه اکوتوریسم در فاصله 12 کیلومتری شهر رامیان و 76 کیلومتری گرگان بر فراز قله‌ای با ارتفاع 2 هزار و 430 متر که در گذشته بر بلندای آن قلعه‌ای سنگی و غیرقابل نفوذ ساخته بودند.
سرچشمه برخی از رود‌های این منطقه در همین کوهستان قرار دارد. ‘خاک پیرزن، قره چای، پشمکی و جادره’ از این کوه سرازیر می شوند.
قلعه ماران یکی از بهترین مناطق استان گلستان برای ماجراجویی، طبیعت گردی و کوهنوردی است. هر سال کوهنوردان بسیاری برای فتح قله 2430 متری ماران به شهرستان رامیان سفر می‌کنند و علاوه بر لذت تماشای طبیعت بکر از قلعه باستانی چند هزار ساله آن هم دیدن می‌کنند.
گل رامیان چشمه ای طبیعی و یکی دیگر از چشم اندازهای این منطقه بوده که در جنوب شهر رامیان واقع است.
این چشمه به صورت یک استخر طبیعی به طول 90 و عرض 80 متر، عمق 34 تا 44 متر و به روایتی 80 متر است که در ارتفاع 320 متری از سطح دریا قرار دارد.
این چشمه از سه طرف به جنگل و از یک طرف به زمین های زراعی متصل است، آب چشمه از کف زمین می جوشد، رنگ آب آن به دلیل عمق زیاد به صورت سبز تیره است.
به گزارش خبرنگار ایرنا امروزه سیر و سیاحت آنچنان ارزش و اعتبار یافته که جذب گردشگر به عنوان صنعت سودآور و اشتغالزا شناخته شده و با سرمایه گذاری و برنامه ریزی صحیح و اصولی با هزینه کم می توان بیشترین درآمد و فرصت اشتغال را در بعضی مناطق به خصوص استان گلستان که دارای پتانسیل قوی توریستی و اکوتوریستی بوده، ایجاد نمود.
بر اساس آماری که از سوی مسوولان دستگاه های مرتبط با حوزه گردشگری در استان ارایه می شود سالانه 18 میلیون نفر از این خطه گذر می کنند که 12 میلیون نفر آنها را گردشگران متقاضی حضور در مازندران و گیلان تشکیل می دهند.
ایجاد برخی زیرساخت ها و اطلاع رسانی بیشتر و بهتر از چشم اندازهای طبیعی گلستان به ماندگاری بسیاری از این گردشگران در استان کمک کرده و به دنبال آن ارزش افزوده و اشتغال پایدار به دنبال دارد.
استان مرزی گلستان با افزون بر 20 هزار کیلومتر مربع وسعت بین دو قطب گردشگری شمال و زیارتی مشهد قرار دارد.
7333/1648/2729

انتهای پیام /*


فرهنگي


گردشگری


اکوتوریسم


استان گلستان