به گزارش روز یکشنبه ایرنا، این روزها حزن و اندوه عزاداران حسینی با برپا شدن علم های عزا و سیاه پوش شدن کوچه پس کوچه ها، در طنین سوزناک «مور» و نوای غمبار «چمری» در منطقه ای که از دیرباز به نام دروازه کربلا مزین شده، شنیده و دیده می شود.
از نقش بی نظیر واقعه کربلا در کاشی کاری های تکیه معاون الملک کرمانشاه گرفته تا برپایی مراسم تعزیه خوانی به همراه گویش محلی در دورافتاده ترین روستا، خود گویای قدمت دیرینه و آگاهانه برپایی مراسم عزای حسینی در استان است.
ساکنان دروازه کربلا را با اشتیاق دیدنی آنان برای میزبانی زوار حسینی می شناسند که گاه در گذشته برای کسب این امتیاز کشمکش های دوستانه ای رخ می داد، برپایی هیات ها و تکایاها، به راه انداختن دسته های متعدد سینه زنی و زنجیرزنی به همراه پخش انواع نذری گویای حرکت خودجوش مردمی است و حال و هوایی دیگر به شهر بخشیده است که گنجانده شدن آیین های سنتی همچون طشت گذاری، چاووش خوانی و تعزیه خوانی به همراه ساز و آواهای سنتی گویای قدمت دیرینه مردمان کردنشین زاگرس است.
به خوبی مشهود است که پس از 1400 سال از واقعه اندوهناک کربلا، از جوشش عشق و ارادت اهل بیت (ع) در وجود کرمانشاهیان کاسته نشده و اکنون سه آیین سنتی این استان در مراسم سوگواری به ثبت ملی رسیده که در محرم امسال به صورت کاملا هماهنگ، در مقابل دید علاقه مندان و محبان اهل بیت (ع) به نمایش در خواهد آمد.
** رخت سیاه بر پیکر کرمانشاه
با هدف اطلاع از آیین های عزاداری کرمانشاهیان در ایام محرم، یک جامعه شناس و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی کرمانشاه در گفت و گو با ایرنا، اظهار داشت: از دیرباز تاکنون کرمانشاهیان با سیاه پوش کردن شهر به پیشواز محرم می روند که نصب پرچم بر سر در خانه ها، نمونه بارز آن است.
«علیرضا قاسمی» با بیان اینکه عزاداری در ایام محرم تنها تغییرشکل یافته و ماهیت آن تغییر نکرده است، ادامه داد: از گذشته تنظیم متن نوحه خوانی، ترتیب حرکت دسته های عزاداری، خرید مردمی اقلام نذری و بیرون آوردن کتل و ساز و دهل و سورنای عزا در میان مردمان استان رواج داشته است.
وی با بیان اینکه برای بررسی همه آیین و رسوم کرمانشاهیان در ایام محرم به کار پژوهشی نیاز داریم، گفت: از دوره قاجار تاکنون موارد فوق خمیر مایه اصلی عزاداری مردم کرمانشاه در ایام محرم به حساب می آید.
** «مور و چمری» آیین سوگواری کرمانشاهیان
چمر آیین سوگواری مردم غرب استان است که برگزاری آن برای ایام محرم در میان کرمانشاهیان نمود بیشتری دارد که اکثرا به صورت نواهای غمبار برای یادبود بزرگان واقعه کربلا نواخته می شود.
قاسمی از چمری به عنوان یکی از آیین های مردم کرد زبان به ویژه در ایام محرم یاد کرد و اظهار داشت: در این ایام مور و نوحه های کردی خوانده می شود که این آیین بیشتر به کرمانشاه تعلق دارد.
وی افزود: در قدیم زنجیرزنان حسینی با پوشیدن لباس بلند و سفید و عده ای دیگر با پای برهنه و یا گل مالی کردن شانه به عزاداری می پرداختند و برخی دیگر به پخش کاه به نشانه عزاداری در کرمانشاه می پرداختند.
** حرکت خودجوش مردمی در برپایی مراسم عزای حسین (ع)
قاسمی ادامه داد: ارزش عزاداری و برپایی آیین و سنت در ماه محرم به این است که آمرانه و اجباری نیست بلکه خودجوش و مردمی است و در کرمانشاه نیز با آغاز محرم آیین های متعددی همچون برگزاری همایش شیرخوارگان، سقاشدن پیشکسوتان، آتش زدن خیمه ها و برپایی شام غریبان صورت می گیرد و همه به چگونگی برگزاری این آیین ها اشراف دارند.
قاسمی با بیان اینکه شرکت زنان و جوانان برای عزاداری در عصر کنونی بیشتر شده است، گفت: خودجوش بودن عزادارای ها موجب دوام و ماندگاری محرم و صفر در طول یک هزار و 400 سال است.
** سنقر میزبان آیین کهن طشت گذاری و چاووش خوانی
مسوول هیات حضرت علی اصغر(ع) شهرستان سنقروکلیایی نیز در گفت و گو با ایرنا با بیان اینکه مراسم طشت گذاری چندین سال است که به عنوان آیین محرم در شهرستان سنقرو کلیایی برگزار می شود، گفت: این مراسم در ابتدا بین رک زبانان اجرا می شد که اکنون در یکی از محلات قدیمی شهر برگزار می شود.
«جواد مقیمیان» در مورد فلسفه برگزاری این مراسم گفت: در 27 ذی الحجه آن هنگام که کاروان امام حسین به سمت کربلا در حرکت بوده اند لشکر «حربن یزید ریاحی» به آنان می رسند در حالی که تشنه و نیازمند آب هستند که به دستور سیدالشهدا(ع) آب در طشت ها خالی می شود و حتی اسب های آنان سیراب می شوند که بار دیگر گویای ایثار و مردانگی امام حسین (ع) در واقعه کربلا و قبل از آغاز محرم است.
این مداح ادامه داد: در این مراسم مشک ها توسط عزاداران حسینی پرآب می شود و بر دستان آنان در این محافل به همراه خواندن مدح و رجز به چرخش در می آید.
مقیمیان از درج اسامی شهدای کربلا به ویژه شهدای بنی هاشم در هریک از طشت های مسی خبر داد و افزود: این اسامی با زعفران دم کشیده نوشته می شود و هنگامی که آب در آن خالی می شود به عنوان نذری، تیمم و تبرک توسط مردم به خانه ها برده می شود.
وی از قدمت 25 ساله این آیین در شهرستان سنقر و کلیایی خبر داد و افزود: چاووش خوانی از دیگر رسوم مردم سنقر برای عزای حسینی است که همراه با شیپور برای اعلام فرارسیدن محرم اجرا می شود.
** کرمانشاه بیش از یک هزار هیات مذهبی دارد
رییس شورای هیات های مذهبی استان کرمانشاه هم در گفت و گو با ایرنا از وجود بیش از یک هزار هیات مذهبی دارای مجوز در استان خبر داد و گفت: تعداد بسیاری از این هیات با برگزاری نشست های هفتگی و آیین های فرهنگی مذهبی در طول سال فعال هستند.
«محمدتقی مقدسی» یادآور شد، با برپایی عزاداری در مدح حضرت مسلم (ع) به پیشواز ماه محرم رفته ایم و مردم استان به امام حسین (ع) ارادت بالایی دارند و مجالس عزادارای میزبان همه مردم استان از هرنوع مذهب و دینی است.
این مداح صاحب سبک کشور از بالابودن محفوظات ذهنی، اشراف به سبک، خلوص نیت و نداشتن چشم داشت مادی به عنوان مهمترین شاخص های یک مداح توانمند، متدین و متعهد یاد کرد.
** سه آیین ملی کرمانشاهیان در محرم اجرا می شود
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان کرمانشاه نیز درهمین ارتباط در گفت و گو با خبرنگار ایرنا از ثبت ملی سه آیین کرمانشاهیان در ایام محرم خبر داد و گفت: مراسم تعزیه خوانی روستای «فش» در کنگاور، مراسم چمری ایل کلهر در غرب استان و مراسم اجرای «مور» لکی در شهرستان هرسین سه آیین ثبت شده ملی کرمانشاهیان برای عزاداری و سوگواری است که در ایام محرم اجرا می شود.
«جلیل بالایی» از اجرای این سه آیین در محرم امسال خبر داد و گفت: مراسم آیینی چمر به صورت سنتی و آیینی با همکاری امام جمعه، فرمانداری و مسوولان شهرستان اسلام آباد غرب روز شنبه، در روستای چقاکبود اسلام آباد غرب برگزار شد.
وی ادامه داد: برنامه تعزیه خوانی در روستای فش در 13 محرم در مزار شهدای روستای فش و مراسم مور لکی هم در یکی از روستاهای هرسین در اربعین حسینی اجرا می شود.
امسال برای نخستین بار است که این آیین ها با هدف معرفی در سطح گسترده و به صورت ساماندهی شده اجرا می شود تا رسوم و آیین با پیشینه کرمانشاهیان حفظ و احیا شود.
در استان دو میلیون نفری کرمانشاه دو هزار هیات عزاداری فعال است که حدود یک هزار و 700 مورد آنها مجوز دارد.
کرمانشاه دارای بیش از یک هزار و 200 مسجد است.
گزارش از زهره کریم زاده
شبد*7460/8066/6033/*9122
انتهای پیام /*