به گزارش روز سه شنبه گروه فرهنگی ایرنا از پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، همزمان با روز ملی مردم شناسی، نشست تحصصی «مردم شناسی ایران :دیروز، امروز و فردا » در این پژوهشگاه برگزار شد.
مهرداد عربستانی با نگاهی به موضوع «مردم نگاری در ایران :سیاست و عدم تعیین » گفت: تحقیق درمورد موضوعاتی مانند قومیت و اقلیت ها، مذهب، مسائل اجتماعی، جنسیت و امر جنسی که ممکن است رویکرد انتقادی نسبت به سیاست های رسمی داشته باشند موضوعاتی حساس قلمداد می شوند احتیاط را ایجاب می کنند.
عربستانی تصریح کرد: این امر نه تنها بر تأمین هزینه های تحقیق اثر می گذارد بلکه بر موضوع ، شیوه نگارش انتشارات و ارتباط بین مردم نگار و مصاحبانش در میدان تأثیر می گذارد .
**کاوش میدانی در مردم شناسی ایران
حسین میرزایی استادیار گروه مطالعات فرهنگی دانشگاه علامه طباطبایی به عنوان دیگر سخنران این نشست با بیان نکاتی درخصوص «کاوش میدانی در مردم شناسی ایران » هویت مردم شناسی را بطور شگفت انگیزی گره خورده با فرهنگ کاوش میدانی دانست.
میرزایی گفت: اندیشه شخصی روان شناختی یا ادبی جای خود را به اندیشه انتقادی تر و خود انتقادی تر، روش شناختی تر و جامعه شناختی تر، در یک کلمه باز اندیشانه روی خود انجام کاوش داده است و مدت هاست که موقعیت مردم شناس ، جایگاه میدان پژوهش او و بخصوص متن او مورد بازنگری قرار گرفته است.
وی تصریح کرد: با وجود همه تأکید ها ب رکاوش میدانی، دانشگاه های کشور کمتر به آموزش و ترویج کاوش میدانی همت می گمارند و سنت پژوهش میدانی که تا قبل از انقلاب در دانشگاه ها به صورت یک اصل،مردم شناسی را هدایت می کرد اکنون بیشتر با گردآوری ادبیات مردم شناختی غربی و ترجمه آثار همراه شده است.
**هویت ناکام مردم شناسی در ایران
«هویت ناکام مردم شناسی در ایران: رنج از انفصال در تاریخ تا سردرگمی در واژه » موضوعی بود که قاسم حسنی عضو هیأت علمی دانشگاه مازندان به بیان آن پرداخت و گفت: مردم شناسی در مدت بیش از یکصدسال عمر دانشگاهی ثابت کرده که دستاوردهای عظیمی برای دانش و نیز بخش های کاربردی جوامع مختلف داشته است.
حسنی افزود: مردم شناسی با محوریت قرار دادن فرهنگ به عنوان موضوع مورد مطالعه تلاش کرده است تا بنا بر ویژگی های این پدیده روش شناسی ها و نظریه های متناسبی پدید آورد.
وی تصریح کرد: از طریق مردم نگاری، مردم شناسی بینش های منحصر به فردی از ابعاد زندگی فرهنگی و اجتماعی بشر تولید می کند اما تاریخ این رشته در همه ابعاد از فراز و نشیب هایی عبور کرده است
**مردم شناسی تاریخی و چالش ها
مهرداد ملک زاده عضو هیأت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، دیگر سخنران این نشست به بحث در مورد «مردم شناسی تاریخی و چالش های ناگزیر » پرداخت و بنیان گرفتن مرکز پژوهش های مردم شناسی و فرهنگ عامه ایران در دهه 1350 را بزنگاهی در تاریخچه این رشته در فضای علمی و پژوهشی کشور دانست.
ملک زاده گفت: اما آنچه از آغاز همچون پرسشی به ناگزیر ولی عملا مغفول و مفقود به نظر می رسید و می رسد، حوزه معنایی اصطلاح مردم شناسی و به تبع آن حوزه وظایف نهاد رسمی مردم شناسی بوده و هست.
وی در ادامه با اشاره به این نکته که مردم شناسی نیز در ایران به مثابه باستان شناسی دانشی وارداتی است ، به وجوه اشتراک و افتراق انسان شناسی ، مردم شناسی و قوم شناسی و چالش های پیش روی پژوهشگران حوزه مردم شناسی تاریخی در جامعه علمی ایران امروز پرداخت.
** تبیین انسان شناختی مفهوم تنوع فرهنگی
«تبیین انسان شناختی مفهوم تنوع فرهنگی » نیز موضوعی بود که سمیه کریمی عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی به آن پرداخت و گفت: از کهن ترین منابع موجود در ایران می توان به درک مفهوم تنوع فرهنگی دست یافت؛ مفهومی که با یکپارچگی سرزمین گره خورده است.
کریمی افزود: شناخت دیگری و تنوع و تفاوت های موجود در آن یکی از خاستگاه های درک و تعریف تنوع فرهنگی است.
وی تصریح کرد: در سرزمین ایران که گستره ای از فرهنگ اقوام ایرانی را در بر دارد این مفهوم به عنوان یک مفهوم گفتمانی غالب در نقطه مقابل مفهوم نژاد پرستی قرار داشته است.
کریمی در ادامه با تبیین انسان شناختی مفهوم تنوع فرهنگی به بیان نکاتی در باره اهمیت توسعه درک انسان شناختی تنوع فرهنگی در ایران پرداخت.
**مردم شناسی و گفتمان فرهنگی
علیرضا حسن زاده رییس پژوهشکده مردم شناسی و عضو هیأت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری سخنران پایانی این نشست نیز به بیان مطالبی در خصوص «مردم شناسی و گفتمان فرهنگی؛ انقلاب مشروطه و تأثیر آن بر شکل گیری نگاه مردم شناختی در ایران » پرداخت.
حسن زاده، انقلاب مشروطه را یکی از رخداد های بسیار مهمی دانست که به گفته او نقش غیر قابل انکاری بر شکل گیری دانش مردم شناسی در ایران داشته است.
او گفت: انقلاب مشروطه تعریف بسیاری از مفاهمی از جمله مفهوم ملت و مردم را دگرگون ساخت و به واقع جامعه قانونی و قانون محور مورد نظر آن را گامی به سوی شکل بخشی به بسیاری از مفاهیمی چون جامعه مدنی و حوزه عمومی بوده است.
این مردم شناس در ادامه تأثیر گفتمان مشروطه و اشکال گوناگون فرهنگی آن را در چند محور بر ظهور نگاه و نگرش مردم شناختی مورد بحث و بررسی قرار داد.
به گزارش ایرنا، این نشست به مناسبت روز ملی مردم شناسی برابر با زاد روز ابوریحان بیرونی، مردم شناس پیشگام جهان با همکاری پژوهشکده مردم شناسی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، پژوهشکده مطالعات اجتماعی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، انجمن انسان شناسی ایران و ایکوم (کمیته ملی موزه های ایران ) برگزار شد.
فراهنگ**3079** 1701
انتهای پیام /*