«گردشگران، برای دیدن تابلوی “شام آخر” در کلیسای “سانتا ماریا دله گرتزیه” میلان باید از قبل در سایتِ اینترنتیِ بازدید از این تابلو ثبت‌نام کنند تا براساس ظرفیت و مکان قرار گرفتن تابلو به درخواست کننده زمان بازدید اعلام شود».
این کار یعنی احترام به هویت و تاریخ یک کشور و حقوق گردشگران برای برنامه‌ریزی و حضور در بناهای تاریخی، اما در مقابل این اتفاقات ما در مقابل هجوم گردشگران در روستاهای تاریخی مانند “ابیانه” چطور برخورد می‌کنیم؟
به گزارش ایسنا، ده سالی می‌شود که متولیان شهری و میراثی ابیانه به این نتیجه رسیده‌اند روستای تاریخی ابیانه، به تنهایی از پس حضور سیل گردشگران در روزهای پیک سفر به خصوص نوروز برنمی‌آیند و باید برای این روزها برنامه‌ریزی داشته باشند، هر چند در سال‌های نخست بیشتر حرف‌ها از دغدغه و مشکلات حضورگردشگران بود اما بعد از گذشت این سال‌ها دست‌کم می‌توان گفت از پس مدیریتِ بخشی از مشکلات در این روزها برامده‌اند اما هنوز هر سال یکی از مشکلاتِ که نه فقط ابیانه با آن مواجه است بلکه بیشترِ روستاها و بافت‌های تاریخی کوچک در کشور با آن روبرو هستند، نبودنِ امکان کنترلِ حضور گردشگران است.
و این فقط یکی از مشکلات روستاهای تاریخی کوچک در کشور است، اگر از تجمعِ اعتراضی اهالی ابیانه در حدود هشت سال پیش در مقابل سازمان میراث فرهنگی و با این دید که حضور گردشگران در این روستای تاریخی به اداب و رسوم این روستا اسیب وارد می‌کند، بگذریم، می‌توان امروز این ادعا را داشت که این روستای تاریخی دست‌کم به عنوان روستایی کوچک و در مساحتی به طول ۹۰۰ متر قدری موفق‌تر از گذشته در این زمینه عمل می‌کند .
باید میزان حضور گردشگران در ابیانه را کنترل کرد
احمد نجیبی، مدیر پایگاه میراث فرهنگی ابیانه در این زمینه به ایسنا توضیح می‌دهد.
او موضوعِ اصلی و کنونی روستای ابیانه در نوروز را تعداد گردشگران می‌داند که بیشتر از ظرفیت و گنجایش فضای روستای ابیانه وارد این مکان تاریخی می‌شوند و تاکید می‌کند: این موضوعی است که باید کنترل شود.
وی می‌گوید: در چند سال اخیر روندی آغاز شده که با نظارت سازمان میراث فرهنگی و با محوریت اجرایی دهیاری ابیانه و همکاری نهادهای مختلف شهرستان نظنز و در این زمینه بوده است.
او با بیان این که در طول چهار سال گذشته روندی برای کمتر شدن ترافیک در نقطه‌ی ورودی ابیانه برنامه‌ریزی و اجرائی می‌شود، توضیح می‌دهد: براساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده، ورود اتومبیل‌ها به محدوده‌ی بافت تاریخی از ورودی روستا متوقف شده و اتومبیل‌ها در همان نقطه و در کنار عوارضی روستا پارک می‌شوند و گردشگران با تعدادی مینیبوس واتوبوس به روستا منتقل می‌شوند و بعد از بازدید به نقطه مبدا برگردانده می‌شوند.
مدیر پایگاه میراث فرهنگی ابیانه، مساله‌ی حضور گردشگران را قدری زیربنایی‌تر می‌داند و اظهار می‌کند: این اتفاق مانند زخمی در حال خونریزی است که در کوتاه مدت فقط آن را پانسمان می‌کنیم تا از خونریزی بیشتر جلوگیری کنیم. اما واقعیت این است که هنوز به آن مرحله نرسیده‌ایم که سازوکاری برای کنترل ورود گردشگران به ابیانه داشته باشیم.
نجیبی موفقیت در کنترل ورود اتومبیل‌ها به این روستای تاریخی را کمک بزرگی به سروسامان دادن روستای ابیانه در نوروز می‌داند و می‌گوید: از سوی دیگر برای اقامت در این روستا اقداماتی مانند ایجاد خانه‌مسافر و بوم‌گردی را زیرنظر ستاد نوروزی شهرستان نظنز به سرانجام می‌رسانیم، هر چند هنوز به سازوکاری نرسیده‌ایم تا بتوانیم تعداد افراد وارد شده به روستا را کنترل کنیم.
او تاکید می‌کند: برای به نتیجه رسیدن بهتر، نیاز به یکسری مطالعات بلند مدت و فراهم کردن زیرساخت‌هایی هست، اما هنوز این زیرساخت‌ها وجود ندارند.
مدیر پایگاه میراث فرهنگی ابیانه در مورد تهیه طرح جامع حفاظت ابیانه و طرح هادی روستای تاریخی ابیانه که سال‌های گذشته با هدف بهتر شدن روند برنامه‌ریزی در این روستا تدوین شده و قراربوده مسائلی از این دست را برطرف کنند، می‌گوید: در طرح هادی ابیانه به این موضوع اشاره شده، حتی سناریویی برای مسیرهایی که احتمالا گردشگران از آن‌ها باید بازدید کنند نیز تهیه و محاسبه شده است که امکان پذیرش چه تعداد گردشگر را در آنِ واحد در این روستای تاریخی داریم.
نجیبی ادامه می‌دهد: این موضوع به طور کامل در طرح ویژه منظر فرهنگی ابیانه که اکنون در مرحله‌ی تهیه است، محور توجه قرارگرفته و اکنون در فرایند اداری تهیه‌ی طرحِ ویژه هستیم.
به اعتقاد او؛ تحقق پذیری این طرح‌ها نیازمند تامین زیرساخت‌ها و فرهنگ پذیری است، از سوی دیگر در مقیاس خُرد در بافت تاریخی ابیانه باید از نظرِ نوع نگاه‌ها به این دید رسید که سقف تعداد گردشگران و تعریف درستی از گردشگری پایدار به رسمیت شناخته شود و از نظر اجرائی پشتوانه‌های مورد نیاز برای این کار فراهم شود.
علم مدیریت گردشگری در نقطه صفر نیست
او در ادامه با بیان مثالی در مورد کنترل حضور گردشگران در بناهای تاریخی می‌گوید: در کشوری مانند ایتالیا، برای دیدن تابلوی “شام آخر” باید از قبل در سایتِ اینترنتیِ بازدید از این تابلو ثبت‌نام کرد، با این کار بر اساس ظرفیت و مکان قرار گرفتن تابلو به درخواست کننده اعلام می‌شود که در چه روزی می‌تواند از این تابلو بازدید کند، این کار به معنای کنترل حضور گردشگران است.
وی در مورد حضور گردشگران در موزه لوور نیز بیان می‌کند: در این موزه زمانی‌که تعداد بازدیدکنندگان از یک تعداد بیشتر می‌شود، ورودی موزه را به صورت موقت مسدود می‌کنند تا تراکم بازدیدکنندگان داخلی کمتر شود و پس از آن، تعدادی دیگر از گردشگران وارد موزه شوند.
مدیر پایگاه میراث فرهنگی ابیانه تاکید می‌کند: مدتی است که به این سازوکارها در دنیا توجه می‌شود، این طور نیست که بگوئیم ما در نقطه صفر ایستاده‌ایم.
او معتقد است: باید پذیرفت که اجرائی کردن این نمونه طرح‌ها برای کنترل ورود گردشگران به موزه‌ها زمان می‌برد. ابیانه شهر- موزه‌ای ارزشمند است که شایستگی بهترین مدیریت گردشگری را دارد.
مدیر پایگاه میراث فرهنگی ابیانه در مورد تهیه طرح جامع حفاظت ابیانه و طرح هادی روستای تاریخی ابیانه که سال‌های گذشته با هدف بهتر شدن روند برنامه‌ریزی در این روستا تدوین شده و قراربوده مسائلی از این دست را برطرف کنند، می‌گوید: در طرح هادی ابیانه به این موضوع اشاره شده، حتی سناریویی برای مسیرهایی که احتمالا گردشگران از آن‌ها باید بازدید کنند نیز تهیه و محاسبه شده است که امکان پذیرش چه تعداد گردشگر را در آنِ واحد در این روستای تاریخی داریم.
نجیبی ادامه می‌دهد: این موضوع به طور کامل در طرح ویژه منظر فرهنگی ابیانه که اکنون در مرحله‌ی تهیه است، محور توجه قرارگرفته و اکنون در فرایند اداری تهیه‌ی طرحِ ویژه هستیم.
به اعتقاد او؛ تحقق پذیری این طرح‌ها نیازمند تامین زیرساخت‌ها و فرهنگ پذیری است، از سوی دیگر در مقیاس خُرد در بافت تاریخی ابیانه باید از نظرِ نوع نگاه‌ها به این دید رسید که سقف تعداد گردشگران و تعریف درستی از گردشگری پایدار به رسمیت شناخته شود و از نظر اجرائی پشتوانه‌های مورد نیاز برای این کار فراهم شود.
علم مدیریت گردشگری در نقطه صفر نیست
او در ادامه با بیان مثالی در مورد کنترل حضور گردشگران در بناهای تاریخی می‌گوید: در کشوری مانند ایتالیا، برای دیدن تابلوی “شام آخر” باید از قبل در سایتِ اینترنتیِ بازدید از این تابلو ثبت‌نام کرد، با این کار بر اساس ظرفیت و مکان قرار گرفتن تابلو به درخواست کننده اعلام می‌شود که در چه روزی می‌تواند از این تابلو بازدید کند، این کار به معنای کنترل حضور گردشگران است.
وی در مورد حضور گردشگران در موزه لوور نیز بیان می‌کند: در این موزه زمانی‌که تعداد بازدیدکنندگان از یک تعداد بیشتر می‌شود، ورودی موزه را به صورت موقت مسدود می‌کنند تا تراکم بازدیدکنندگان داخلی کمتر شود و پس از آن، تعدادی دیگر از گردشگران وارد موزه شوند.
مدیر پایگاه میراث فرهنگی ابیانه تاکید می‌کند: مدتی است که به این سازوکارها در دنیا توجه می‌شود، این طور نیست که بگوئیم ما در نقطه صفر ایستاده‌ایم.
او معتقد است: باید پذیرفت که اجرائی کردن این نمونه طرح‌ها برای کنترل ورود گردشگران به موزه‌ها زمان می‌برد. ابیانه شهر- موزه‌ای ارزشمند است که شایستگی بهترین مدیریت گردشگری را دارد.
