مشکل بزرگ #گردشگری #ایران این است که می دانیم چه مشکلاتی مانع #توسعه گردشگری است اما برای رفع آن تلاش نمی کنیم.
استفاده از فرصت های گردشگری در ایران و کسب درآمد از این صنعت، بدون اختصاص زمان و امکانات کافی به آن ممکن نیست. هماهنگی نهادهای مختلف در این زمینه در اولویت است. نیروی انتظامی، دیگر نهادهای امنیتی و سازمان های فرهنگی، هتلداری ها، تشکل های مردم نهاد فعال در این زمینه باید به کمک دولت ها بیایند و البته دولت ها باید دست یاری به سوی آن ها دراز کنند.
تاکنون تبلیغاتی که به افزایش حضور گردشگران خارجی در ایران منجر شود، انجام نشده است. ما در این زمینه بسیار ضعیف عمل کردیم. پس از پیروزی انقلاب اسلامی به دلیل مسائل سیاسی، ایران باوجود ظرفیت های قابل توجه در جذب گردشگر، به عنوان یک منطقه خطرناک به مردم جهان معرفی شد. ارائه این تصویر نادرست و غیرواقعی از ایران باعث شد مردم دیگر کشورها تمایل کمتری به حضور در خاک ایران برای بازدید از اماکن فرهنگی و تاریخی یا به هر هدفی دیگری داشته باشند. از سوی دیگر ما هم برای تغییر این تصویر کم کار کردیم. تلاش ما برای ایجاد اطمینان خاطر در گردشگران کافی نبود. بنابراین می توان احساس عدم امنیت را به عنوان یک مانع در مسیر توسعه گردشگری ایران در نظر گرفت.
مسئله دوم، تبلیغات ضعیف برای معرفی ظرفیت های گردشگری ایران به مردم جهان است. این مسئله همیشه در گفت و گوهای عادی با طرف های خارجی قابل مشاهده است. درصد زیادی از مردم کشورهای دیگر که ظرفیت تبدیل شدن به گردشگر برای حضور در ایران را دارند، از تنوع زبانی، فرهنگی و طبیعی کشورمان بی خبر هستند. در این مورد، ضعف بزرگ ما، ندانستن ها خارجی ها و بی اطلاعی آن ها از جذابیت های ایران.
مسئله سوم، عدم وجود امکانات لازم و مورد نیاز گردشگران است و مسئله چهارم، هماهنگ نبودن بخش بزرگی از مردم ایران با گردشگران است. در کشورهایی مثل امارات متحده عربی و ترکیه، مردم برای اینکه چطور با گردشگران رفتار کنند، تربیت شدند. طی سال ها رفت وآمد زیاد گردشگران به این کشورها به مردم آموخته و البته فرهنگ سازی هایی هم در این زمینه در این کشورها انجام شده است. در ایران به دلیل انزوای طولانی در سال های گذشته، مردم توانایی هماهنگی و برقراری ارتباط مؤثر با گردشگران را ندارند و البته فرهنگ سازی و آموزش کافی هم در این زمینه اجرانشده است.
مسئله آخر به تلاش ما برای تقویت توان پاسخگویی به نیازهای گردشگران و البته ابتکار در این زمینه باز می گردد. هرچند به دلیل ضوابط قانونی و مسائل فرهنگی امکان تأمین بخشی از خواسته های گردشگران خارجی در ایران را نداریم اما می توانیم برای پذیرش گردشگران دیگر تبلیغ کنیم و برای ارائه خدمات و ایجاد جذابیت هایی بیش از جاذبه های تاریخی و فرهنگی در ایران تلاش کنیم. طبیعت ایران بکر است اما امکانات استفاده از آن محدود.
مشکل بزرگ ما این است که می دانیم چه مشکلات مانع بزرگ توسعه گردشگری است اما برای رفع آن تلاش نمی کنیم. شاید یکی ریشه های این مسئله به عدم هماهنگی دستگاه های مختلف و عدم وجود انگیزه کافی برای هماهنگی بازمی گردد. همه کارشناسان به این امر آگاهی دارند که در زمینه معرفی کشور به عنوان قطب گردشگری منطقه ضعیف عمل کردیم اما ما بیش ازآنچه درگذشته انجام دادیم، برای رفع این مشکل گامی برنداشتیم. به این نکته توجه کنید که گردشگری در ایران یک فرایند است و برای توسعه آن به همراهی همه نیاز داریم. اولین محل برخورد یک گردشگر بافرهنگ مردم در مبادی ورودی و فرودگاه ها انجام می شود اما ما در فرودگاه ها افراد آموزش دیده برای استقبال از گردشگران خارجی نداریم. باوجود آگاهی به این نقطه ضعف برای اصلاح آن کاری نکردیم. در کشورهای کمتر توسعه یافته تر از ایران، مثل عمان ورود و خروج مسافرت از گیت فرودگاه با ارائه کارت الکترونیکی ممکن است اما ما هنوز این امکان را برای سهولت در رفت وآمد مسافران داخلی و خارجی در فرودگاه های کشور ایجاد نکردیم.
با توجه به ضعف های ما در توسعه گردشگری، به نظر می رسد دولت دوازدهم راه طولانی و پرفرازونشیبی در استفاده از ظرفیت های این صنعت مهم در جهان در پیش داشته باشد. دولت باید در این زمینه بیش از هر چیز به آموزش و معرفی ظرفیت ها توجه کند. استفاده از فرصت های گردشگری در ایران و کسب درآمد از این صنعت، بدون اختصاص زمان و امکانات کافی به آن ممکن نیست. هماهنگی نهادهای مختلف در این زمینه در اولویت است. نیروی انتظامی، دیگر نهادهای امنیتی و سازمان های فرهنگی، هتلداری ها، تشکل های مردم نهاد فعال در این زمینه باید به کمک دولت ها بیایند و البته دولت ها باید دست یاری به سوی آن ها دراز کنند.
هرچند در سال های اخیر رشد صنعت گردشگری و افزایش درآمد دولت از این صنعت بارها مطرح شد اما به نظر من فعالیت های دولت یازدهم در این زمینه کافی نیست. متأسفانه دیدگاه غالب در ایران این است که گردشگری چیز مهم نیست درحالی که صنعت گردشگری از منابع مهم در تأمین درآمد دولت ها و ایجاد فرصت های شغلی است یعنی دو نیاز اساسی و اصلی دولت آینده ایران. ارزش صنعت گردشگری در کشورها از ارزش نفت هم بیشتر برآورد شده است. رونق گردشگری به نفع همه است اما سؤال این است که گردشگرانی که به ایران سفر می کنند، چقدر تمایل دارند که دوباره به کشورمان بازگردند و البته دیگران را هم با خود همراه کنند؟ برای دادن پاسخ مثبت و مناسب به این سؤال در سال های آینده، باید از همین حالا فرهنگ سازی و سرمایه گذاری کرد. کاری که دولت ها به طورمعمول به آن فکر نمی کنند درحالی که گردشگری می تواند نقش یک کیف پول جادویی را برای آن ها بازی کند.