تاریخچه مترو

پیدایش تفکر ایجاد قطار شهری در اصفهان به زمان احداث ذوب آهن در دهه ۱۳۴۰ باز میگردد که برای اولین بار احداث این مسیر از طرف مشاور خارجی از فرودگاه بین المللی اصفهان به فولاد شهر و ذوب آهن مطرح شد که هیچگاه به مرحله اجرا در نیامد.

– در سال ۱۳۵۵ توسط مشاور خارجی ، مطالعات جامع حمل و نقل شهر اصفهان انجام و پیشنهاد شبکه مترو سبک و اتوبوس ارائه گردید که آن هم ادامه نیافت.

– بعد از انقلاب شکوهمند اسلامی، در سال ۱۳۵۹ با توجه به مطالعات جامع حمل و نقل که توسط سازمان برنامه و بودجه استان انجام شده بود و بر اساس نیاز شهر اصفهان و درخواست استانداری به مدت یکسال مشاور خارجی عهده دار انجام مطالعات متروی اصفهان گردید و پس از آن شبکه تراموای اصفهان مطرح شد.

– در سال‌های ۱۳۷۱ تا ۱۳۷۳ مطالعات پیش امکان‌سنجی حمل و نقل انبوه منطقه اصفهان توسط مشاور فرانسوی به نام سوفرتو انجام شد. در سال ۱۳۷۵ مطالعات امکان‌سنجی حمل و نقل انبوه توسط شرکت استرالیایی پ.پ.ک تکمیل گردید. از سال ۱۳۷۵ تلاش‌هایی به منظور بررسی و مطالعات طرح اولیه خطوط اولویت‌دار منطقه اصفهان صورت پذیرفت که نتایج آن پیش‌بینی ۳ خط ریلی درون شهری و ۲ خط حومه ای بوده است.

– در سال ۱۳۷۹ بودجه احداث خطوط قطار شهری اصفهان توسط مجلس شورای اسلامی تصویب و در جلسه سی و پنجم شورایعالی ترافیک شهرهای کشور مورخ ۱۳/۴/۸۰ احداث خط ۱ قطار شهری اصفهان به تصویب رسید. در سال ۱۳۸۰ طراحی تفصیلی خط ۱ (خط شمال – جنوب) این قطار شهری به طول۵/۱۲ کیلومتر آغاز گردید.

– در سال ۱۳۸۴ با افزایش طول خط ۱ قطار شهری اصفهان به میزان ۲/۲۰ کیلومتر موافقت گردید و عملیات طراحی تفصیلی در این سال شروع شد. در جلسه شصت و ششم شورایعالی ترافیک شهرهای کشور ، مطالعات احداث خط ۲ قطار شهری اصفهان به تصویب رسد.

– مطالعات شهرهای جدید بهارستان و پولادشهر وتوسعه آن به زرین شهر به وسیله سامانه ریلی به شهر اصفهان در جلسه پنجاه و نهم شورایعالی ترافیک مورخ ۱۷/۵/۸۴ تصویب گردید.

– گزینه شماره ۲ پیشنهادی شهرداری اصفهان در پروژه قطار برقی جنوب شهر اصفهان در مسیر جنوب غربی به سمت جنوب شرقی به طول ۳/۶۷ کیلومتر با عبور از مسیر ورناخواست – مجتمع فولاد مبارکه- شهر جدید مجلسی- مبارکه- زیباشهر- ده سرخ تا شهرک صنعتی در جلسه شصت و هفتم شورایعالی ترافیک در سال ۱۳۸۶ به تصویب رسید.

– همچنین در جلسات هشتادم و هشتاد و دوم شورایعالی ترافیک شهرهای کشور مطالعات مربوط به سایر خطوط حومه ای قطار شهری اصفهان مورد تصویب قرار گرفت.
فرهنگ استفاده از مترو

استفاده صحیح از وسایل، امکانات و تجهیزات عمومی نشان دهنده وجود فرهنگ صحیح در میان مردم یک جامعه است. تمیزی واگنها، رعایت حال مسافران، توجه به علائم هشدار، رعایت قوانین و موازین حاکم در مترو و … همگی نشان دهنده آن است که مردم آموخته‌اند چگونه از یک فناوری استفاده صحیح و درست کنند. یکی از مواردی از این دست فرهنگ استفاده از مترو در سفرهای درون شهری است. شاید امروزه کمتر کسی باشد که در پایتخت زندگی کرده باشد اما از مترو این وسیله نقلیه پر طرفدار استفاده نکرده باشد. مترو پس از راه اندازی و بهره برداری توانست حجم زیادی از مسافران را در سطح شهر جابجا کند و با این کار از میزان قابل توجهی از ترافیک درون شهری کاسته است.
حضور فروشندگان دست فروش در قطارهای مترو یکی از معضلاتی است که باوجود تلاش مسئولان هنوز هم در قطارهای مترو به چشم می‌خورد. این افراد با حضور خود و ساکهایی که به همراه دارند فضای زیادی را اشغال می‌کنند و به منظور فروش اجناس خود مجبورند که در راهروهای قطار دائم در تردد باشند. این امر باعث اشغال فضای زیادی از قطار توسط فروشندگان می‌شود که اجازه حضور به کسانی که قصد دارند از مترو به عنوان وسیله رفت و آمد استفاده کنند نمی‌دهد
متاسفانه در مترو خواسته یا ناخواسته شاهد رفتارهای زشت و خارج از فرهنگ ایرانی به چشم می‌خورد که شاید این افراد در سایر اماکن چنین رفتارهایی از خود بروز ندهند. گویا این گونه عمل کردن به مرور زمان تبدیل به فرهنگ شده و مسافران گمان می‌کنند در مترو باید با خشونت و رفتارهای غیر انسانی به مقصد خود برسند.
هر قدر فرهنگ استفاده از مترو در جامعه بیشتر حاکم شود، علاوه بر افزایش کارایی و بهره‌وری از این وسیله نقلیه عمومی، موجب افزایش طول عمر این نوع وسیله عمومی خواهد شد. بنابراین زمانی که مردم اصول و قوانین حاکم بر مترو را رعایت می‌کنند اولین و بیشترین سود را به خود کرده‌اند زیرا زمانی که وسایل نقلیه عمومی طول عمر بیشتری داشته باشد مسئولان هزینه‌های موجود را صرف عمران و بهینه سازی این گونه اماکن می‌کنند و هر روز شاهد بهتر شدن این گونه فضاها در کشور خواهیم بود.
گرچه افزایش جمعیت در کلان شهرها و کمبود قطارهای مترو غیر قابل انکار است، اما با رعایت برخی موارد و موازین می‌توان از مشکلات پیش رو در مترو بکاهد.
یکی از مواردی که مسافران مترو باید رعایت کنند حفظ فاصله قانونی از مسیر گذر قطارهاست. متاسفانه برخی به رغم تذکرات کارکنان مترو، از خط قرمز سکوها عبور می‌کنند و در لبه مسیر حرکت قطار می‌ایستند. در این حالت ممکن است به دلیل ازدحام جمعیت و یا کوچکترین بی احتیاطی یا سر خوردن پای مسافر، حوادث ناگواری اتفاق بیفتد و کسی جز مسافر خاطی جوابگوی این بی احتیاطی نخواهد بود.
مورد دیگر دویدن به سمت درهای نیمه بسته مترو و جلوگیری از حرکت بموقع قطار است. در این صورت مسافر محترم به زعم خود می‌خواهد سریعتر به مقصد خود برسد غافل از آنکه این حرکت وی موجب ایجاد اختلال در مسیر حرکت قطارها و دیر رسیدن شمار زیادی از مسافران خواهد شد.
یکی دیگر از مواردی که مسافران کمتر به آن توجه می‌کنند، ایستادن جلوی دربهای خروجی قطار است. برخی مسافران با این توجیه که می‌خواهند چند ایستگاه بعد پیاده شوند، جلوی درب قطار را مسدود می‌کنند و مانع ورود و خروج همشهریان به داخل یا خارج قطار می‌شوند.
بهتر است مسافران رعایت حال دیگر همشهریان خود را بکنند و سعی کنند به گونه‌ای در قطار بایستند که فضای کمتری اشغال کنند تا جا برای سایرین نیز وجود داشته باشد. این مورد مخصوصا در ساعات اوج تردد مردم در مترو بیشتر باید رعایت شود. همه دوست دارند بموقع به مقصد خود برسند. در بعد از ظهرها نیز که اغلب مردم از سر کار خود به منزل باز می‌گردند خسته هستند. بنابراین با مراعات حال یکدیگر و باز کردن فضا برای حضور تعداد بیشتری از هموطنان به قطار مترو فرهنگ نوعدوستی و همگرایی را در سطح جامعه رواج و گسترش دهیم.
حضور فروشندگان دست فروش در قطارهای مترو یکی از معضلاتی است که باوجود تلاش مسئولان هنوز هم در قطارهای مترو به چشم می‌خورد. این افراد با حضور خود و ساکهایی که به همراه دارند فضای زیادی را اشغال می‌کنند و به منظور فروش اجناس خود مجبورند که در راهروهای قطار دائم در تردد باشند. این امر باعث اشغال فضای زیادی از قطار توسط فروشندگان می‌شود که اجازه حضور به کسانی که قصد دارند از مترو به عنوان وسیله رفت و آمد استفاده کنند نمی‌دهد. افزون بر آن حضور دستفروشان و پهن شدن بساط آنان در قطارهای مسافربری صورت زشتی به قطارها می‌دهد و استفاده از مترو به عنوان یک وسیله نقلیه تبدیل به مکانی برای داد و ستد و معامله می‌شود.
یکی دیگر از مشکلاتی که در قطارهای مترو به چشم می‌خورد عدم رعایت مسایل بهداشتی توسط مسافران است. از آنجا که مسافران اغلب در کنار هم و به هم چسبیده ناگزیرند که مسیر خود را طی کنند اگر این فضا آکنده از بوهای نامطبوع بدن و لباس افراد باشد تحمل حضور در قطار را حتی برای چند دقیقه بسیار سخت می‌کند. این مشکل مخصوصا در فصل تابستان و گرمای هوا بیشتر به چشم می‌خورد. بنابراین به همشهریان عزیز توصیه می‌کنیم با رعایت اصول بهداشتی و استحمام بموقع خاطر کسانی را که با ما چند دقیقه ای همسفر می‌شوند آزرده نکنیم. زیرا فضای قطارها به خودی خود به دلیل ازدحام جمعیت از اکسیژن کافی برخوردار نیست و هرقدر هم هواکشها به خوبی و صحیح کار کنند باز هم جوابگوی جمعیت هزاران نفری حاضر در مترو نیست بنابراین اگر بوهای نامطبوع بدن و لباس مسافران نیز به آن اضافه شود دیگر آن محیط قابل تحمل نخواهد بود.
از دیگر مواردی که هنگام سوار یا پیاده شدن مترو باید رعایت شود رعایت حال سالمندان و افراد مسن در مترو است. این افراد به دلیل کهولت سن قادر نیستند مانند سایرین به سرعت وارد یا خارج شوند بنابراین در هنگام تردد مراقب این قشر از افراد جامعه باشیم. همچنین وقتی سالمندان یا معلولان داخل قطار هستند با دادن جای خود به آنان علاوه بر جلب رضایت الهی سعی کنیم حس انسان دوستی را در جامعه تقویت کنیم.
برخی از مسافران قبل از اینکه مسافران داخل قطار به طور کامل خارج شوند اقدام به سوار شدن می‌کنند تا شاید یک صندلی خالی برای نشستن پیدا کنند اما غافل از آنکه با این کار علاوه بر ایجاد اختلال در روند سوار و پیاده شدن مسافران، ممکن است جلوی خروج برخی از مسافران را بگیرند و آنها مجبور باشند در ایستگاه‌های بعد پیاده شده و با قطار دیگری به ایستگاه قبل بازگردند. باید تلاش کنیم تا در جامعه نگاه خودخواهانه برای رسیدن به مقاصد خود نداشته باشیم. چه بسا وقتی که مراعات حال دیگران را می‌کنیم خداوند نیز در جای دیگر برای مراعات حال ما گره گشایی می‌کند.
برخی از مسافران قبل از اینکه مسافران داخل قطار به طور کامل خارج شوند اقدام به سوار شدن می‌کنند تا شاید یک صندلی خالی برای نشستن پیدا کنند اما غافل از آنکه با این کار علاوه بر ایجاد اختلال در روند سوار و پیاده شدن مسافران، ممکن است جلوی خروج برخی از مسافران را بگیرند و آنها مجبور باشند در ایستگاه‌های بعد پیاده شده و با قطار دیگری به ایستگاه قبل بازگردند
نکته آخر اینکه هنگام تردد در راهروهای مترو سعی کنید از سمت راست حرکت کنید تا از برخوردهای نابجا و ایجاد ترافیک انسانی جلوگیری شود. در این حالت راه برای خود و دیگران باز می‌کنیم. با رعایت مسایل و موارد گفته شده که شاید بسیار ساده و پیش پا افتاده باشد اجازه می‌دهیم همه همشهریان و هموطنان در محیطی امن و به دور از فشارهای روانی به مقصد خود برسند.

قوانین و دستورالعملهای ایمنی
سیستم های راه آهن زیر زمینی(مترو) اجزای اصلی شبکه های حمل و نقل در سطح جهان بوده که این کار را با جابجایی سریع و کلان مسافر در جوامع شهری در کشورهای مختلف انجام می دهند . فوایدی که از حمل و نقل راه آهن زیر زمینی حاصل می شود متنوع بوده و اساساً از کاهش در استفاده از اتومبیل و به تبع آن کاهش خطرات بهداشتی و زیست محیطی مرتبط با دود منتشره از اگزوزها ناشی می شود . علاوه بر این با کاهش تراکم و ایجاد راهها و اتصالات حیاتی در حمل و نقل بین شهری ، راه آهن زیر زمینی کیفیت کلی سطح زندگی جوامع شهری را بهبود می بخشد . با این حال برای به حداکثر رساندن اثرات مثبت آن بر روی محیط زیست ، این سیستم ها نیاز به ایجاد یک محیط ایمن و بهداشتی برای مسافران و کارکنان این سیستم دارند .
در ساختار حمل ونقل مترو مانند بیشترساختارها از قابلیتهای ایمنی سیستم مدیریت ساختمان (BMS) بهره می گیرند . امر حفظ ایمنی افراد و امنیت سیستمها با استفاده از فناوری نوین روز با دقت و سرعت زیادی انجام می شود و به طور همزمان هزینه های این سیستم ها نیز پایین می آید .
فاکتورهایی که برای ایمنی افراد و امنیت سیستم ها در یک سیستم ایمنی مبتنی بر مدیریت ساختمان موثر می باشند ، عبارتند از :
– تلویزیون مدار بسته
– کنترل تردد بوسیله سیستمهای الکترونیکی
– کنترل دربها و گیتهای ورودی و خروجی
– سیستمهای اعلام و اطفاء حریق
– سیستم آسانسورها و پله برقی ها
– سیستم تهویه مطبوع
– سیستم برق اضطراری

با توجه به توضیحات فوق و در نظرگرفتن سیستم های مبتنی بر ایجاد ایمنی و امنیت بیشتر در سیستم حمل و نقل مترو و وجود آثار مثبت آن از قبیل کاهش آلودگی هوا ،کاهش ترافیک ، تسهیل در حمل ونقل و … ، در صورتیکه کاربران (مسافران) رفتار و موارد مربوط به استفاده بهینه از این سامانه را رعایت نمایند ، این سیستم می تواند دارای نتایج بسیار مفیدی در جهت تسهیلات حمل و نقلی آنها باشد ، لذا مسافرین محترم این سامانه لازم است برخی از نکات ذیل را مورد توجه قرار دهند :

در سکوی ایستگاه و در زمان منتظر ماندن برای قطار:
۱- به تابلوها و علایم ایمنی نصب شده در ایستگاه ها و داخل قطار توجه شود .
۲- با توجه به برق دار بودن ریل های قطار تحت هیچ شرایطی نباید از روی ریل ها تردد نمود .
۳- از انداختن هر گونه شیء در داخل مسیر ریل قطار خودداری شود ؛ و در صورت افتادن وسیله شخصی خود به طور اتفاقی بر روی ریل ، شخصاً به برداشتن آن اقدام نکرده و از پرسنل ایستگاه کمک خواسته شود .
۴- به هشدارهای صوتی اعلام شونده از بلند گوها توجه شود . چرا که ممکن است این هشدار ها مربوط به راهنمایی افراد درخصوص وقوع حادثه ای در آن لحظه باشد .
۵- در صورت مشاهده دود و یا آتش سوزی ، از آسانسورها برای جابجایی استفاده نشود . زیرا ممکن است سیستم برق آن ها در حین جابجایی به علت وجود حریق قطع شود . در صورت وجود ازدحام زیاد در آن لحظه می توان از پله های فرار استفاده نمود .
۶- در صورت بروز آتش سوزی و اطلاع از نحوه استفاده از کپسول های اطفاء حریق می توان از کپسول های مستقر در ایستگاه ها و داخل واگن قطار جهت خاموش کردن حریق استفاده نمود . همچنین با فشردن شستی های اعلام حریق در محوطه ایستگاه می توان وجود حریق را به مرکز کنترل اطلاع داد .
۷- همیشه در قسمت پشت نوار هشدار ( زرد رنگ ) کنار سکو ها باید ایستاد .
۸- تا قبل از توقف کامل قطار نباید به آن نزدیک شد .
۹- در صورت نیاز می توان از نقشه راهنمای ایستگاه های مسیر که مسافر را جهت رسیدن به مقصد راهنمایی می کنند استفاده نمود .
۱۰- ایستگاهها دارای محوطه سکوی مجزا ، متناسب با جهت حرکت قطار ها می باشد . از علائم موجود در ایستگاه که کمک می کند مسافر متناسب با مقصد خود در سکوی مناسب قرار گیرد ، می توان استفاده نمود .
۱۱- سرویس دهی مترو به صورت متناوب و سریع بوده و هرگز جهت سوار شدن به قطار نباید عجله کرد و از دویدن در سکوی ایستگاه جهت رسیدن به قطار نیز باید خودداری نمود . با کمی تأمل می توان از قطار بعدی که در راه است جهت رسیدن به مقصد استفاده کرد .

در زمان سوار شدن به قطار و یا پیاده شدن از آن :
۱- به علت وجود یک فاصله جدا کننده بین سکو و قطار در زمان ورود و یا خروج به قدم های خود باید توجه نمود . به ویژه در شب و یا زمانی که زمین مرطوب است احتمال بروز خطر زیاد است .
۲- قبل از سوار شدن به قطار باید اجازه داد تا مسافرانی که قصد خروج دارند از قطار پیاده شوند .
۳- هنگامی که قطار به ایستگاه مقصد در حال نزدیک شدن می باشد ، باید وسایل همراه خود را جمع آوری کرده و خود را برای خروج آماده نمود ، تا در زمان خروج بتوان بدون معطلی از قطار پیاده شد .
۴- در زمان سوار شدن به قطار جهت جلوگیری از تجمع مسافر در جلوی یک درب و تسریع در سوار شدن ، از تمامی درب های قطار استفاده گردد .
۵- از همراه آوردن وسایل و بسته های حجیم و سنگین به داخل قطار خودداری شود .

در زمان حرکت قطار :
۱- به محض ورود قطار به ایستگاه و یا خروج آن ، پیغامی به صورت اتوماتیک در قطار پخش می شود که مسافر را از موقعیت ایستگاه قطار آگاه می سازد .
۲- هنگام نشستن در قطار باید از قرار دادن وسایل همراه خود در راهرو قطار خودداری نمود .
۳- هنگام ایستادن در قطار جهت سهولت در ایستادن باید از دستگیره ها استفاده نمود .
۴-در صورت شلوغی و زیاد بودن تعداد مسافران داخل قطار نباید به درب تکیه داد ؛ همچنین در هنگام حرکت و توقف می بایست از درب فاصله گرفت.

نکات عمومی :
۱-از همراه آوردن مواد و تجهیزاتی که قابلیت اشتعال و یا انفجار را دارند ، در فضای مترو و داخل قطار جداً خودداری کنید .
۲- درصورت مشاهده رفتار مشکوک از سوی شخص (و یا اشخاصی) ، مورد را به پرسنل ایستگاه و یا راهبر قطار اطلاع دهید .
۳- کشیدن سیگار در فضای داخلی مترو و داخل قطار ممنوع می باشد .
۴- در هنگام استفاده از پله ها و نیز سوار شدن به قطار مراقب همراهان سالخورده و کودکان خود باشید و دست آنها را بگیرید .
۵- در صورت احساس ضعف ، سرگیجه و بی حالی، فوراً در محلی بنشینید و از پرسنل ایستگاه کمک بخواهید .
۶- در زمان تردد در محوطه ایستگاه از سمت راست خود حرکت کنید و در مسیر عبور دیگران قرار نگیرید .

سیستم ها و تجهیزات ایمنی در مترو
۱- پله برقی :
به منظور سهولت در جابجایی مسافرین در داخل هر ایستگاه پله های برقی ایجاد گردیده اند .در هنگام استفاده از این تجهیز لازم است نکات زیر رعایت گردد :
۱- در هنگام استفاده از پله برقی مراقب همراهان سالخورده و کودکان خود باشید و دست آنها را بگیرید .
۲- در صورت همراه داشتن عصا و چتر ، آن را بر روی پله برقی قرار ندهید .
۳- بانوان محترم در هنگام استفاده از پله برقی لازم است که مراقب چادر و لباس های بلند خود باشند که در لابلای درز پله ها گیر نکند.
۴- زمانی که از پله های برقی استفاده می کنید ، پاهای خود را کاملاً بر روی یک پله قرار داده و نرده های مشکی رنگ را با دست بگیرید .
۵- از دویدن بر روی پله برقی خودداری نمایید .
۶- در ابتدا و انتهای پله برقی دکمه STOP قرار گرفته است که تنها در مواقع اضطراری با فشردن این دکمه می توان پله برقی را متوقف نمود .

۲- آسانسور :
آسانسورها مخصوص استفاده افراد معلول، سالمند، ناتوان، زنان باردار، کالسکه بچه و سایر افرادی می باشد که به دلیل داشتن مشکل، امکان استفاده از پله ها را برای جابجایی ندارند. در داخل کابین آسانسور دکمه هایی تعبیه گردیده که در مواقع اضطراری امکان اطلاع رسانی از طریق زنگ هشدار و یا صحبت کردن را فراهم می نماید . باید توجه نمود که در مواقع بروز زلزله و حریق از سوار آسانسور ها استفاده نشود .

۳- تلفن های اضطراری :
دستگاه های تلفن اضطراری در محوطه سکوی ایستگاه ها و نیز داخل تونل ها نصب گردیده، تا در مواقع اضطراری بدون شماره گیری بتوان وضعیت های اضطراری مانند آتش سوزی، وقوع سانحه، اشکال در سیستم سیگنالینگ و … را به مسئول مربوطه در مرکز کنترل اطلاع داد .

۴- سیستم اطلاع رسانی( PA ) :
در هر قطار، سکو و ایستگاه به منظور اطلاع رسانی به مسافرین محترم و کارکنان ایستگاه های قطار شهری بلند گوهای مربوط به این سیستم نصب گردیده اند . تنوع عملکرد این سیستم نسبتاً وسیع بوده و دارای عملکرد هایی از قبیل پخش سرود و یا رادیو، ساعات ورود و خروج قطار و پخش آگهی و تبلیغات می باشد . همچنین در مواقع اضطراری (مانند خروج اضطراری) دستورات و راهنمایی های لازم به مسافرین ارائه می گردد که لازم است به آنها توجه گردد .

۵- سیستم دوربین مدار بسته ( CCTV ) :
به منظور کنترل دقیق و تأمین ایمنی در ایستگاه ها، نظارت بر نقاط حساس و ضبط تصاویر در تمام اوقات شبانه روز، دوربین هایی در محوطه ایستگاه نصب گردیده اند به طوریکه تمام نقاط ایستگاه را پوشش می دهند .

۶- سیستم اعلان و اطفاء حریق :
در قسمت های مختلف ایستگاه از قبیل سکوها، سالن فروش بلیط و … آشکارسازهای دودی به منظور کشف سریع دود و حریق نصب گردیده اند. به منظور اعلام سریع آتش سوزی به مرکز کنترل ، شستی های قرمز رنگ اعلام حریق نیز بر روی دیواره سکوی ایستگاه نصب گردیده که با فشردن پوشش شیشه ای آن می توان مرکز کنترل را از وقوع حریق مطلع نمود . جهت خاموش کردن سریع آتش نیز کپسول ها و جعبه های اطفاء حریق قرمز رنگ در محوطه سکوی ایستگاه قرار داده شده که در مواقع بروز آتش سوزی لازم است مورد را فوراً به پرسنل ایستگاه اطلاع داده و یا در صورت آگاهی از نحوه استفاده، تجهیزات مذکور را در مقابل آتش گرفته و آن را خاموش نمایید .

اضافه به لیست علاقمندی ها