«گردشگری خلاق» بینیاز از سرمایهگذاری
جهت عدم سردرگمی در میان انبوه پیشنهادهای آنلاین، سایتی اینترنتی با عنوان گردشگری خلاق در سال ۲۰۱۰ در بارسلونا راهاندازی شد که به علاقهمندان، پکیجها و پیشنهادهای مربوط به انجام اینگونه سفرها را ارائه میدهد. این ابتکار جهت ترویج گردشگری در مقاصد مختلف صورت گرفته است. از مزایای این نوع گردشگری برای جامعه میزبان میتوان به عدم نیاز به هرگونه سرمایهگذاری اشاره کرد. استفاده از زیرساختهای موجود، افزایش فصول گردشگری، جلوگیری از ازدحام بیش از حد و ایجاد توریسم انبوه، کمک به حفظ سنتها و تاثیر مثبت در اعتماد به نفس ساکنان محلی از دیگر مزایای گردشگری خلاق است. منحصربهفرد بودن و کیفیت تجربیات به دست آمده باارزشترین چیز برای مسافران است و هر کس که یکبار آن را تجربه کند، دوباره و دوباره آن را تکرار خواهد کرد. بیوت، منطقهیی در فرانسه با ۹۰۰۰نفر جمعیت، کمتر از یک سال است که به شبکه گردشگری خلاق پیوسته است و دفتر گردشگری شهر، بیشتر از ۲۰نفر از هنرمندان و صنعتگران را جهت آموزش هنر و دانش مورد علاقه گردشگران استخدام کرده است. به عنوان مثال آموزش شیشهگری یکی از گزینههای پیشنهادی به گردشگران است. دفاتر گردشگری پاریس نیز دورههای آموزشی نظیر گلآرایی و عطرسازی را با عنوان خلاقیت در پاریس به مسافران ارائه میدهند. دورههایی هم از طرف افراد یا سازمانهای خصوصی برای تجربه گردشگری خلاق ارائه میشود؛ به طور مثال سفرهای یکروزه به گالیسیا به وسیله راهنمایانی که مسافر را از طریق بازدید کارخانه کنسروسازی یا از طریق بازدید قنادیهای سنتی با فرهنگ محلی آشنا میکنند یا دورههایی دو هفتهیی برای یادگیری نقاشی دیواری در فلورانس یا فراگیری سفالگری در اسپانیا. اینها تنها دو نمونه از هزاران مثال موجود است.
به نظر میرسد پدیده گردشگری خلاق به کمک این سه عامل در حال شکوفایی است: ۱.فرهنگ گردشگری روبهرشد مسافران، ۲.حرفهیی شدن بخش گردشگری، ۳.کمبود زیرساختها و منابع به دلیل بحرانهای موجود.
تعدادی از گردشگران هم وجود دارند که میخواهند بدون گذراندن دورههای خاصی فرهنگ مردم بومی را لمس کرده و با آن آشنا شوند که این امر به سادگی با گذراندن وقت با مردم نواحی محلی از طریق زندگی با آنها امکانپذیر است. برای این دسته نیز پیشنهادهایی از طرف مردم محلی که خود مایل به معرفی آداب و رسوم سرزمین آبا و اجدادیشان به گردشگران هستند، وجود دارد.
برلین شهری است که همیشه امکان کسب تجارب جدید را به گردشگران داده است، درِ خانهها به روی افراد باز است، این شهر همواره با درهای گشوده به استقبال مسافران میرود به طوری که اصطلاح «درهای باز برلین» به برند گردشگری این شهر تبدیل شده است. به این نوع گردشگری، گردشگری زندگی واقعی میگویند. این امکان برای مسافران در برلین وجود دارد که شما با افرادی که تورلیدر یا راهنما نیستند آشنا میشوید، با آنها به رستورانهای مورد علاقهشان میروید، با دوستانشان آشنا میشوید و شما را همراه خودشان به بازدید از نمایشگاه نقاشی دوستانشان میبرند. در شهر ناوارای اسپانیا، مقاصدی برای گردشگری کشاورزی وجود دارد. جایی که میتوان آخر هفته را با انجام فعالیتهای کشاورزی سپری کرد. همچنین خانههای روستایی نیز هستند که در آنها آشپزی، تهیه نوشیدنیهای محلی و صنایعدستی را یاد میدهند. گرگ ریچاردز معتقد است که گردشگری خلاق هنوز راه درازی در پیش رو دارد؛ او میگوید گردشگری خلاق میتواند جایگزین مناسبی برای گرشگری شهری (مخصوصا شهرهایی که تبدیل به پارکهای موضوعی شدهاند) بشود.
گردشگری خلاق در ایران نیاز به توجه و ایجاد نگرشی تازه دارد. گردشگری خلاق میتواند به ابزاری جهت توسعه اقتصادی در شهرهای ایران بدل شود. به عنوان مثال با وجود هنرهای محلی، موسیقی، معماری و… در نقاط مختلف ایران میتوان به پتانسیل بالای ایران در بهرهگیری از این نوع گردشگری اشاره کرد، به عنوان مثال همراهی گردشگران در بافت عروسکهای کاموایی در ماسوله، شرکت در کارگاههای فرشبافی و قالیبافی تبریز، کاشان و یزد یا حضور در کارگاههای سفالگری لالجین، کسب تجربه از طریق شرکت در فرآیند گلابگیری در قمصر کاشان، همراهی در فرآیند چیدن زعفران یا پسته، حضور در مراسم شالیکاری و آشنایی با آیینها و باورهای کشت برنج در گیلان و غیره نهتنها منجر به ایجاد خاطرهیی خوش در ذهن گردشگر خواهدشد بلکه احتمال سفر دوباره او به این مناطق را نیز افزایش میدهد و در کنار همه اینها موجب افزایش سهم گردشگری و بزرگتر شدن کیک اقتصاد ملی میشود.