گردشگری و توریسم

آیا رفتار آمریکا با ایران دچار تغییر بنیادین شده است؟

به گزارش خبرنگار ایرنا، مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا عصر جمعه در دس مونیس ایالت ایوا سخنانی متوهمانه بیان کرد و در مواضعی عجیب به چندین کشور اتهام زد. اظهاراتی که بیش از اینکه نشان دهنده قدرت و اقتدار باشد نشان دهنده پریشان گویی با تکیه بر تئوری توهم توطئه است. البته این اظهارات را می توان از جهاتی انتخاباتی تلقی کرد کما اینکه در فضای انتخابات برای تحریک و تهییج افکار عمومی اظهاراتی علیه کشورهای دیگر همچون ایران چین و روسیه می کند. وی از یک سو مدعی است که «چین می‌کوشد تا آزادی را در سراسر جهان ساقط کند» و از سوی دیگر می‌گوید «امروز روسیه می‌خواهد دموکراسی و موسسات ما را مسموم سازد و از دروغ‌پراکنی برای پاشیدن بذر نفاق در آمریکا استفاده می‌کند.»

وزیر خارجه آمریکا در ادامه از تغییر بنیادین رفتار آمریکا با ایران خبر می‌دهد. وی ادعا کرده که «توافق هسته‌ای ایران منابع پولی زیادی را در اختیار حکومت قرار داد تا ترور خود را دنبال کنند که خطر را متوجه آمریکا و دیگر کشورهای خاورمیانه کرده است. حکومت‌های قانون‌شکنی چون ایران تنها به زور جواب می‌دهند نه به مماشات. از این رو ما آنچه را که دولت سابق انجام داد را برگرداندیم.»

مطالعه تاریخ حداقل چهار دهه اخیر نشان می‌دهد که اتفاقا دولت ترامپ بر همان مدار سابق یعنی همان زور و قلدری حرکت می‌کند و تنها موضوعی که در دولت ترامپ عوض شده اینکه آمریکا بی‌محابا و عریان خواسته‌های نامشروع و غیرقانونی خود را از کشورهای مختلف از جمله ایران مطالبه می کند. از جهاتی دیگر می‌توان دوره دولت سابق آمریکا را از جهاتی استثنا عنوان کرد آن هم نه به خواست دولت وقت‌آمریکا بلکه به واسطه قدرت و ظرفیت‌ها و توانمندی‌های ایران و نیز ‌ بود که دولت سابق بر اساس آن تصمیم گرفت در مسیر خود در قبال ملت ایران تجدیدنظرهایی داشته باشد.

اتهام دیگری که وزیر خارجه‌آمریکا علیه ایران مطرح کرده اتهام قانون‌شکنی به ایران است. این سخنان پمپئو در حالی بیان می شود که از زمان بر سر کار آمدن دونالد ترامپ به دنبال انتخابات سال ۲۰۱۶، ترامپ با خروج پی در پی از نهادها و پیمان‌های بین المللی، صدور دستور مستقیم ترورهای هدفمند، نقض حقوق بشر و … قواعد و مقررات جهان را بی محابا نقض کرده است و جامعه بین‌الملل را به خطر انداخته است.

البته چنین اظهارات غیراخلاقی از وزیر خارجه آمریکا موضوع جدیدی نیست. سال گذشته وی در سخنانی درباره زمانی که رییس سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا بوده گفت: «وقتی من رئیس سیا بودم، ما دروغ می‌گفتیم، فریبکاری می‌کردیم، دزدی می‌کردیم. ما برای این کارها یک دوره کامل آموزشی داشتیم.» در واقع تنها اتفاقی که درباره پمپئو افتاده این است که شخصیت وی در زیر سایه شخصیت منحصر به فرد ترامپ قرار گرفته و ابعاد شخصیتی وی دیده نشده است.

وزیر خارجه آمریکا با این ادعا که ایران تاثیرات این سیاست را احساس کرده است، گفت که ترور سردار سلیمانی هم باعث فهمیدن این مساله شده است که تعهد ما برای بازدارندگی واقعی است. این سخنان در حالی بیان می شود که در هفته های گذشته گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد، اقدام تروریستی آمریکا در به شهادت رساندن سردار سپهبد قاسم سلیمانی را نقض اصول بین‌المللی دانست.

در واقع نقض قطعنامه های سازمان ملل، زیر پا گذاشتن توافق‌ها و معاهدات بین المللی و حرکت در مسیر جنگ افروزی، نفرت‌پراکنی و صلح ستیزی در نقاط مختلف جهان، از مشخصات دولت دونالد ترامپ است.

تهیه و تدوین قوانین و مقررات نظام بین‌الملل سال‌های متمادی به طول انجامیده و الزام آور بودن آن برای تمام اعضای جامعه جهانی، صرف نظر از منافع ملی و میزان قدرت اقتصادی، نظامی اصلی پذیرفته شده است، اما واشنگتن با سرپیچی از این قوانین، قصد دارد خواسته‌ها و منافع خود را تحمیل کند و تاکنون نیز با ترویج یکجانبه گرایی، بسیاری از معاهدات و نهادهای بین المللی را قربانی سیاست‌های زیاده‌خواهانه خود کرده است.

وزیر خارجه آمریکا درخصوص سیاست آمریکای ترامپ درباره توافق هسته ای با ایران هم گفت: «ما توافق هسته‌ای ایران را رها و سیاست جدیدی را در قبال ایران اجرا کردیم. ایران را از دستیابی به پول محروم می‌کند.»

ایران بر اساس «حق توسعه» که به تصویب مجمع عمومی سازمان ملل رسیده است می‌تواند انرژی صلح آمیز هسته ای خود را توسعه دهد و سخنان پمپئو نقض حق مسلم کشورمان است. این اظهارات در حالی بیان می‌شود که آمریکا جزو کشورهای دارنده بیشترین سلاح هسته ای است که امنیت جهان را به خطر انداخته است.

حق توسعه چندین دهه در سازمان ملل توجه زیادی به خود جلب کرده است. تصویب اعلامیه جهانی حقوق بشر در دسامبر ۱۹۴۸ و میثاق‌های حقوق مدنی و سیاسی و حقوق اجتماعی و اقتصادی در ۱۹۶۶ زمینه ساز ایجاد حق توسعه بودند. همچنین مجمع عمومی در قطعنامه‌ای در ۴ دسامبر ۱۹۸۶ اعلامیه حق توسعه را تصویب نمود. محتوای این اصل که جزئی از حقوق بشر محسوب می شود، ضامن آزادی و پیشرفت، عدالت و خلاقیت انسان‌هاست و بر بهره‌مندی تمامی انسان‌ها اعم از زن و مرد و تمامی ملل در یک سهم عادلانه و متناسب از فناوری، اموال و خدمات تولیدی جامعه جهانی اشاره دارد. همچنین پاراگراف ۶ دومین کنفرانس جهانی حقوق بشر حق توسعه را به عنوان یک حق جهانی غیرقابل انتقال و لاینفک از حقوق بنیادین بشر دانسته است. بنابراین طبق این اصل ایران دستیابی به انرژی صلح آمیز هسته ای را حق قانونی و مشروع خود می داند.

نکته قابل تامل اینکه جمهوری اسلامی ایران از اعضای متعهد آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است که تاکنون در چارچوب تعهداتش عمل کرده است بر همین اساس ایران باید از مزیت‌های عضویت در آژانس هم بهره‌مند باشد. اما آمریکا و کشورهای غربی این حقوق را دریغ می‌کنند و با فشارهای سیاسی مانع برخورداری از آن می‌شوند. خروج آمریکا از توافق هسته ای و به گفته پمپئو سیاست فشار بر ایران نقض آشکار حقوق مشروع ایران است.