گردشگری و توریسم

پنجره روستایی برای نگاه جهانی به حفظ میراث بشری

به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، «مناظر روستایی» شعار سال و بین المللی شورای بناها و محوطه های تاریخی، «ایکوموس» در 2019 است.
این شعار به مناسبت روز جهانی بناها و محوطه های تاریخی در 29 فروردین (18 آوریل) در سمپوزیوم علمی ایکوموس در مراکش تحت عنوان میراث روستایی انتخاب شده است. این نام گذاری بین المللی فرصتی برای افزایش آگاهی کشورها درباره نسبت منظر روستایی و توسعه پایدار است.
مناظر روستایی از دو بعد ارتباط طبیعت و انسان و بافت فرهنگی دارای اهمیت است. مناظر روستایی به معنای تولید مشترک از آب و خاک به دست انسان برای تهیه مواد غذایی و دیگر منابع طبیعی تجدید پذیر از طریق کشاورزی، دامداری و گاوداری، ماهیگیری و آبزی پروری، جنگلداری، جمع‌ آوری مواد غذایی وحشی، شکار و استخراج منابع دیگر مانند نمک است.
همچنین، مناظر روستایی منابع چندکارکردی به شمار می آیند. در عین حال، همه مناظر روستایی معانی فرهنگی دارند که بر عهده مردم و جوامع است. این مناظر شامل میراث ملموس و ناملموسی است که با شرایط محیط زیست، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی منطبق شده است.
به نظر می رسد این اهمیت جهانی روستاها، می تواند بر رشد و رونق گردشگری روستا نیز تاثیرگذار باشد. چنانکه یکی از شاخه های رو به رشد در گردشگری، گردشگری روستا و گردشگری کشاورزی است. البته هر روستایی می تواند دارای جاذبه های طبیعی و فرهنگی باشد و از این منظر گردشگران را به خود جذب کند.
در سال های اخیر نیز گردشگران علاقه مند به تجربه زندگی در روستا، در اقامتگاه های بوم گردی ساکن می شوند و این نوع اقامتگاه ها ظرفیت اقتصادی خوبی پیدا کرده است. طبق صبحت های«علی اصغر مونسان» معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان میراث فرهنگی، در حال حاضر 1500 واحد بومگردی در کشور ایجاد شده و 2هزار واحد بوم گردی هدفگذاری شده است و این اتفاق می تواند مهاجرت به روستاها را رقم زند.
در هر صورت، چه از منظر گردشگری به روستاها نگاه شود یا نگاه میراثی باشد، روستاها برای هزاران سال محل تعامل انسان و طبیعت بوده است و همچنان تغییر و تحول در روستاها ادامه دارد اما نباید آنچنان در توسعه و مدرن شدن پیش برود که روستا تهی از معنا شود.
پژوهشگر ایرنا برای بررسی ابعاد مناظر روستایی، توسعه پایدار و ظرفیت های آن برای گردشگری با «آرش نورآقایی» مدرس راهنمایان گردشگری و مدیر مسوول فصلنامه «گیلگمش» گفت و گو کرد.
وی درباره تاکید جهانی بر مناظر روستایی و ضرورت آن گفت: در فرایند رو به جلو جهانی شدن و رونق شهرنشینی، ساختارهای کوچک روستایی و سبک های زندگی آنان در حال از بین رفتن است و اگر ما بخواهیم روستا و منظر روستایی را حس و درک کنیم، حفظ بافت و سبک زندگی آنان از جمله موضوع تغذیه افراد، گویش و خرده فرهنگ شان دارای اهمیت است.
نورآقایی در اهمیت خرده فرهنگ عنوان کرد: یونسکو هم برای ثبت میراث ناملموس مثل یک رسم به خرده فرهنگ ها می پردازد و نه یک فرهنگ. به طور مثال در ثبت فرش، طرح فرش کاشان یا طرح فرش شیراز را ثبت کرده اند و برای ثبت موسیقی، موسیقی خرده فرهنگ های خراسان مهم می شود. در واقع میراث ناملموس خرده فرهنگ ها مورد توجه اند و منشا این میراث، روستاها و شهرهای کوچک است و اگر ما روستا را حفظ کنیم به معنی حفظ یک سبک زندگی و خرده فرهنگ هایش است.
وی گفت: شعار ایکوموس هم حفظ منظر و بافت روستا است که شامل حفظ معماری، سبک زندگی، کنش مردم با روستای خودشان و مبانی فرهنگی شان است و اگر ما به این اجزای روستا توجه نکنیم، آنان از بین خواهند رفت.
نورآقایی در ادامه با اشاره به نقش اقامتگاه های بوم گردی در منظر روستایی بیان داشت: منظر روستایی را نباید تنها به گردشگری ربط داد ولی نمونه مثبتی از این ارتباط می تواند اقامتگاه های بوم گردی باشد که در حال حاضر بخشی از زندگی روستایی در قالب اقامتگاه های بوم گردی تجاری شده اند. بوم گردی ها خانه های روستایی اند تا گردشگران با زندگی اصیل ایرانی در اقوام مختلف آشنا شوند. معماری اقامتگاه، گشت های بومی، خوراک بومی، لباس بومی و … بخش هایی از مبانی فرهنگی در بوم گردی ها است. گردشگران ایرانی از بوم گردی ها استقبال می کنند و حاضر به اقامت در روستاها هستند. روستاهای ابیانه، ماسوله، میمند، ماخونیک و روستاهای قشم از جمله معروف ترین مقاصد گردشگری روستا است که گردشگران برای بازدید طبیعت و سبک زندگی روستا می روند؛ مثلا چادرهای سفید زنان ورزنه و بُعد معماری اش مورد توجه گردشگران است.
وی در اهمیت توسعه پایدار و منظر روستایی عنوان کرد: از مبانی توسعه پایدار توجه به جامعه بومی است. جامعه بومی باید هویت خودش را حفظ کند و از بومی بودن و اصالت خودش در جریان رو به رشد دنیای حاضر منتفع شود، نه اینکه از تحصیل و آموزش، بهداشت و حقوق شهروندی عقب بمانند. محیط زیست در توسعه پایدار به دلیل طبیعت محوری روستاها نیز باید در کنار اقتصاد و جامعه بومی دیده شود.
پژوهش 9459**9279

انتهای پیام /*


فرهنگي


ايكوموس


مناظر روستايي


گردشگري روستايي