مدیر مجموعه میراث جهانی کاخ گلستان از نمایش شاهکارهای هنری مجموعه میراث جهانی کاخ گلستان با عنوان «فرش‌های بیرجند» و «نگاره‌های نسخه خطی هزار و یک شب» در ۱۷ بهمن خبر داد.
ایسنا: مسعود نصرتی اظهار کرد: در این نمایشگاه برگزیده‌ای از فرش‌های منطقه بیرجند و ۱۱ تخته قالی و قالیچه در چادرخانه کاخ گلستان به نمایش گذاشته می‌شود.
وی با بیان این‌که فرش‌های بافت خراسان جنوبی مشهورترین فرش‌های ایران در گذشته بوده که تاریخچه بافت آن به دوران حکومت شاهرخ میرزا در هرات برمی‌گردد، افزود: در این زمان شهر هرات پایتخت این سلسله بوده و شهر نقاشان و مینیاتوریست‌ها لقب گرفته است به طوری که این شهر در تمام زمینه‌های هنری از جمله قالی‌بافی فعال بوده است.
او افزود: از مراکز مهم قالی بافی خراسان می‌توان به شهرهای قاین، بیرجند، مود و درخش اشاره کرد که فرش‌های ریز بافت دارند. یکی از طرح‌های معروفی که مورد استقبال بافنده بیرجندی قرار گرفته طرح ماهی درهم است. نقشهای این طرح به طور معمول در زمینه‌های روشن بافته می‌شود. همچنین بافت فرش‌هایی با طرح‌های لچک و ترنج در زمینه بسیار پرگل، قرمز رنگ و بته‌ای سر تا سری نیز در این ناحیه متداول بوده است.
مدیر مجموعه میراث جهانی کاخ گلستان با بیان این‌که در جنوب بیرجند در بخش مود فرش‌هایی با گره فارسی روی تار و پود پنبه‌ای در همه اندازه‌ها بافته می‌شد، گفت: بافنده‌های این منطقه با به کار بردن کمی ابریشم سفید یا فیروزه‌ای در پیرامون نقشهای طرح، به فرش‌های خود حالت برجسته و خوش آیندی می‌دادند. همچنین طرح دلخواه آنها طرح ماهی درهم یا هراتی بوده که پیوسته روی فرش‌های خود استفاده می‌کردند، نمونه‌ای از این نوع بافت در نمایشگاه فرش بیرجند به نمایش گذاشته می‌شود.
وی درباره فرش‌های اصیل منطقه خراسان نیز افزود: یکی از اصیل‌ترین و بهترین فرش‌های خراسان در منطقه درخش در نواحی جنوبی این استان بافته می‌شود. برخی از فرش‌های قدیمی این منطقه با نقشهای اصیل و باشکوه، آن‌طور که در بافت‌های کردستان نیز مشاهده می‌شود، با نقش بته‌های سرتاسری بافته شده‌اند.
نصرتی ادامه داد: این بته‌های دوقلو که در جرگه نقاشان به نام بته مادر و بچه شهرت دارد، در ردیف‌های موازی تمامی سطح فرش را پوشانده است، همچنین به شکل دانه‌های تسبیح و کنار هم چهار گوشه قالی را دور زده و حاشیه را می‌سازد. بیشتر رنگ‌های به کار رفته در فرش‌های درخش، قرمز، سرمه‌ای، سبز مغز پسته‌ای روشن و نارنجی است.
به گفته‌ی مدیر مجموعه میراث جهانی کاخ گلستان؛ فرش‌های خراسان با گره‌های ترکی و فارسی بافته می‌شود، طرح‌های متداول در قالی‌بافی خراسان بیشتر در سبک طرح‌های گل‌دار شامل شاه عباسی، لچک ترنج، شاه عباسی افشان، سلسله‌ای، نقش گلدانی، بته‌ای سرتاسری، تصویری و از همه مهم‌تر هراتی است. سبک هندسی نیز در قالی‌بافی خراسان رواج گسترده‌ای دارد.وی در ادامه از نمایش ۳۰ نگاره نسخه نفیس خطی هزار و یک شب با موضوعات مختلف اجتماعی و فرهنگی برای نخستین بار خبر داد و افزود: نگاره‌های این کتاب توسط ابوالحسن غفاری (صنیع الملک) با همکاری ۳۴ نفر از شاگردانش انجام شده است. در سراسر دنیا تنها ۲۱ جلد نسخه خطی اصلی از کتاب هزار و یک شب موجود است که یک نسخه آن در ۶ جلد در پایگاه میراث جهانی نگهداری می‌شود و سه هزار و ۶۰۰ نگاره دارد.
وی اظهارکرد: در حاشیه برگزاری این نمایشگاه از کتاب چاپی نفیس هزار و یک شب با ۲۷۰ نگاره که منتخبی از نگاره‌های شش جلد است در ۱۴۵ صفحه رونمایی می‌شود. این کتاب پژوهشی توسط کاخ گلستان منتشر شده و قرار است به زبان انگلیسی هم چاپ شود.
به گزارش روابط عمومی کاخ گلستان، نمایشگاه «فرش‌های بیرجند» و «نگاره‌های نسخه خطی هزار و یک شب» ساعت ۱۱، هفدهم بهمن افتتاح و به مدت یک هفته از ساعت ۹ تا ۱۶ در مجموعه میراث جهانی کاخ گلستان واقع در میدان ارگ میزبان علاقه مندان هنر ایرانی است.