اخبار گردشگری

کشاورزان تپه هفت هزار ساله را با خاک یکسان کردند

با ایجاد یک کانال انحرافی آب، کشاورزان در محوطه تپه چخماق فکر می کنند، خاک دستی روی سطح تپه هم تراز سیلک می ریزند و کشاورزی شان را می کنند و در نهایت با حرکت ماشین سنگین روی تپه برای شخم زدن، آن تپه را کاملا از بین می برند.

از این به بعد برای دادنِ آدرس چخماق تپهی رباط کریم با خیالِ راحت رفتار کنید. در کیلومتر ۲۲ بزرگراه تهران – ساوه، در سمت راست جاده خاکی و در فاصله ی ۳۵ کیلومتری از نقطه تلاقی با بزرگراه تا چشم کار می کند زمین های کشاورزی قرار گرفته اند که با خاک های هفت هزار ساله ای که به تازگی از روی تپه ی پیش از اسلامی برداشته اند، یک بار از دوش میراث فرهنگی کم کردند.

تپه ای صاف شده با خاطرات چند هزار ساله قرار گرفته که خیال میراث فرهنگی در حفاظت از آن تخت شده، یک دل مشغولی کمتر!

هر چند از زمانی که تیم بررسی محوطه های تاریخی استان تهران، به سرپرستی حسن قراخانی بهار و کارشناس باستان شناس فرشید مصدقی در ماموریتِ شناسایی و بررسی محوطه های تاریخی مناطق مختلف استان تهران به بزرگراه ساوه – تهران رسیدند و با تپه ای حدود هفت هزار ساله مواجه شدند که در همان زمان هم سطح اش را آثار تخلیه زباله های صنعتی و بقایای کاوش های غیرمجاز گرفته بود، در گزارش های مصدقی که در پرونده ی ثبتی این محوطه ی تاریخی و ارزشمند مطرح شده بود، نسبت به حفاظت و تعیین حریم سریع تر ان تاکید شده بود، اما به نظر می رسد این تعلل بعد از ثبت ملی محوطه در سال ۱۳۷۷ تا همین چند روز قبل ادامه داشته که کشاورزان به بهانه ی واهی محوطه ی تاریخی و ارزشمند را که به گفته باستان شناسان احتمالا تاریخ جدیدی را به تهران می داده، از بین بردند!

مصدقی در همان زمانِ بررسی محوطه، از وجود شیارهای متفاوتی در دل تپه خبر می دهد که به نظر زلزله یا تکان های زمین شناختی باعث آن ها شده بوده، از سوی دیگر براساس مدارک و شواهد باستان شناسی چخماق تپه در دو گروه بقایای سفالی و ابزار سنگی قابل بررسی بوده است. حتی سنگ های چخماق با رنگ های مفتفاوت و قطعات مختلف و تیغه های سنگی در سطح محوطه پراکنده بودند، شواهدی که نشان از استقرار فرهنگ پیش از تاریخی پیشرفته ای در این محل داشته اند.

براساس پرونده ثبتی این تپه تاریخی، وجود مدارک سفالی متنوع و با ارزش در حوزه مطالعات دوران پیش از تاریخ یکی از ویژگی های باستان شناسی تپه محسوب می شد و حتی باستان شناسان معتقد بودند در صورتی که کاوش های علمی بیشتری در محوطه انجام شود، مدارک علمی بیشتری به دست می اورند، اما ایجاد یک کانال آب انحرافی این شانس را از تاریخ تهران و باستان شناسان اش گرفت.

در پرونده ی ثبتی این تپه تاریخی، حریم کامل محوطه کاملا مشخص و اعلام شده است، محوطه ای که دیگر وجود خارجی ندارد!

در همان زمان اعلام شده بود که براساس مدارک غیرقابل انکار باستان شناسی و با توجه به فراوانی و پراکندگی آثار و شواهد فرهنگی و با استفاده از ویژگی ها و شاخص های موجود در محل تعیین شده، هر گونه خاکبرداری و ساخت وساز روی تپه چخماق ممنوع است و فقط در اراضی حریم و زمین های زراعی اطراف، کشت و زرع سطحی مانعی ندارد، اما هر گونه تغییر در وضعیت موجود و دخل و تصرف در محدوده حریم به نظر سازمان میراث فرهنگی بستگی دارد.

و سرانجام این تپه ی تاریخی و ارزشمندش را با همه ی تاریخی که می توانست به تهران هدیه کند، ۱۹ مهر ۱۳۷۹ به شماره ثبت ۲۹۳۳ در فهرست آثار ملی ثبت کردند، اقدامی که به چشم کشاورزان این منطقه از رباط کریم نیامد و آن را با خاک یکسان کردند.

« دنیای سفر » این نوشته را از «
ایسنا » آورده است. واکاوی، پی گیری، نگارش و آفرینش، شایسته سپاسگزاری است.