روزه داران تاجیک همچون روزه داران در همدان ایران افطار را با شیرینی سفید و خوش عطری باز می کنند. این شیرینی که در ماه مبارک رمضان آن را هم در سرسفره افطاری مسلمانان در تاجیکستان و هم در سفره اهالی همدان در ایران می توان مشاهده کرد انگشت پیج و یا نیشالا است.
نیشالا یکی از خوردنی های معروف مردم تاجیکستان است که در ماه مبارک رمضان تهیه می شود و مردم تاجیک معتقدند با خوردن این غذا نیاز جسم به آب و غذا کاهش پیدا می کند.
این غذا به دلیل سادگیِ تهیه و مفید بودن، حتی در صبحانه های غیر روزهای ماه مبارک رمضان مورد استفاده تاجیک ها است.
در بین شهرهای ایران و تاجیکستان دو شهر همدان و کولاب با یکدیگر «خواهر خوانده» نامیده شده اند.
انگشت پیچ ایران از شیرینی های خوش طعمی است که حالت روان دارد و بسیار انرژی زاست و به خاطر حالت خاص خود و کش آمدن آن هنگامی که انگشت را برای خوردن در ظرف فرو می برند انگشت پیچ نام گرفته است. هرچند که امروزه دیگر این شیرینی را با انگشت نمی خورند اما هم چنان این نام برآن باقی مانده است.
«برای نیشالا از شکر، سفیده تخم مرغ و ریشه نوعی گیاه که در کوه ها می روید استفاده می گردد و سعی می کنند این غذا را حتما در سفره های سحر خود داشته باشند.»
قنادهای ایرانی بخصوص در همدان مواد اولیه انگشت پیچ را سفیده تخم مرغ، شکر، گلاب، جوهر لیمو و آب معرفی می کنند و از شیوه شکل گیری آن که می پرسی فنون قنادی را یادآور می شوند و اینکه این مواد باید به حدی هم زده شود تا قوام یافته و حالتی چون عسل به خود بگیرد.
در تاجیکستان ، سفیدی و خوراکی ویژه « دسترخوان » ( سفره ) های رمضانی سرشار از نعمت های الهی «نیشالا» است که شباهت ظاهری، مزه و مواد اولیه برای تهیه آن با انگشت پیچ بسیار است و روزه داران در تاجیکستان این شیرینی مقوی را با اشتیاق و لذت خاصی به هنگام افطار و گشودن روزه خود میل می کنند.
شیرچایی و گردسوز از دیگر غذا های مردم تاجیکستان در ماه مبارک رمضان است. شیر چایی از شیر و چای تهیه می شود و گردسوز نوعی غذای محلی است که برای افراد روزه دار تهیه می شود.زنان تاجیک ابتدا آرد را در روغن سرخ کرده و سپس آن را با شیر آغشته و می پزند و خانواده های تاجیک تلاش کرده اند پیوند های سنتی خود را با پیوند های ملی خود آمیخته و روزه داران در این روزها و شب ها از این غذا ها استفاده کنند.
ماه مبارک رمضان در تاجیکستان از آداب و سنن ماه خاصی برخوردار است یک بار افطاری دادن به خویشاوندان و همسایگان از جمله این سنن است.
مردم تاجیک قبل از افطار در مساجد قرآن کریم تلاوت می‌کنند وبعد از اقامه نماز مغرب به سر سفره های ضیافت افطار می‌روند. عیادت از افراد بیمار و کمک به خانواده‌های نیازمند و فقیر، از سنت‌های حسنه این کشور در این ماه است.
شب قدر و شب بیست و هفتم ماه رمضان که به عقیده مسلمانان تاجیک در این شب قران نازل شده است از جایگاه خاصی در این کشور برخوردار است.
عید فطر از بزرگ‌ترین اعیاد تاجیکان است و این روز را با دید و بازدید گرامی می دارند و برای همدیگر دعا می کنند.
همدان زادگاه می رسید علی همدانی عارف و عالم بزرگ جهان اسلام و از مشاهیر بزرگ تاجیکستان است که مزار او در شهر کولاب تاجیکستان واقع شده است.
در این کشور طی شبهای این ماه بعد از نماز عشا در مساجد ، نماز ‘تراویح’ برگزار می شود. تراویح به نمازهایی اطلاق می‌شود که مسلمانان اهل سنت در شبهای ماه رمضان به جماعت پس از نماز عشا خوانده و اقامه می کنند و
هر شب یک جزء قرآن در این نمازها تلاوت می شود تا در پایان ماه رمضان، قرآن ختم شود. نماز تراویح ۲۰ رکعت است اما پس از هر دو رکعت سلام داده می‌شود، که پس از هر چهار رکعت استراحت (ترویحه) انجام می‌شود و از این رو آنرا نماز تراویح می نامند. ترویحه، وقفه کوتاهی است که از آن برای خواندن دعا یا اذکار استفاده می شود.
شورای علمای تاجیکستان مردم را به کوتاه خواندن نماز تراویح و ختم قرآن در روزها و شب های ماه رمضان به دلیل گرمی هوا و خسته نشدن روزه داران توصیه کرده است.
کمک و احسان به فقرا و خانواده‌های کم‌بضاعت یکی دیگر از اعمال نیک در این ماه است که عده زیادی از مردم و همچنین برخی از نهادهای دولتی در حد توان خود به آن می‌پردازند.
تاجیکان در ماه رمضان به دادن زکات و دستگیری افراد نیازمند هم اهمیت زیاد می‌دهند و سعی می‌کنند فقرای محله خود را در این ماه کمک کنند.
آراستن سفره ویژه عید و طبخ حلوای سرخ و سفید در عید فطر در سراسر ‘ تاجیکستان’ مرسوم است.
ماه مبارک رمضان در میان مسلمانان تاجیکستان با برگزاری با شکوه نماز عید فطر پایان می‌یابد که بسیار خاطره‌انگیز و به یاد‌ماندنی است.
آساق**۱۶۶۳**۱۳۳۷
انتهای پیام /*