اخبار گردشگری

پنجاه بدر؛ آئین ویژه مردم قزوین برای طلب باران

به گزارش ایرنا، هر یک از آداب و رسوم برجای مانده از پیشینیان درسطح ملی و منطقه ای دارای فلسفه خاصی هستند و بسیاری از آنها به نوعی نیازها و خواسته های مردم زمان خود را بازگو می کنند.
یکی از این آئین های کهن که قرار است فردا( چهارشنبه) نیز چون سال های قبل بر گزار شود، پنجاه بدر مردم قزوین است که از گذشته های دور از جایگاه خاصی برخوردار بوده و توانسته بخشی از اعتقادات و باورهای مردم این دیار را مطرح کند.
براساس برخی نظرها، سابقه این مراسم به پیش از اسلام می رسد و پس از آن نیز مردم با احداث یک مسجد (که امروز تخریب شده) در بین باغ های سنتی آن زمان، این آئین را برگزار می کرده اند.
آئین پنجاه بدر در قزوین که سالیان سال مردم آن اعتقاد عمیق و راسخی نیز به آن داشته اند همه ساله در عصر پنجاهمین روز از فصل بهار و در مراسم و آئینی باشکوه در باغستان های سنتی و مصلی این شهر برگزار می شود.
براساس اعتقادات موجود، برگزاری این مراسم از گذشته های دور در واقع نوعی شکرگذاری و نیزطلب مردم از خداوند برای نزول باران بوده است به این معنی که در سالهای پرباران بیشتر جنبه شکرگزاری و در مواقع کم بارشی مسئله طلب مطرح بوده است
مردم قزوین که به همراه خانواده خود در این مراسم حضور می یابند، ضمن انجام اعمال مذهبی از جمله نماز شکر و دعا، با همراه داشتن غذاهای ساده مانند آش رشته و دُیماج (شامل ترکیباتی از نان محلی خشک شده ریز، گردو، خیار خرد شده و پیاز داغ)، شیرینی و تنقلاتی مانند آجیل، انواع میوه، به خصوص هندوانه از خود و همراهان پذیرایی می کنند.
یکی ازبرنامه های این آئین که پس از به جای آوردن نماز باران انجام می شود برداشتن چند قطعه سنگ کوچک است که پس از نیت آن را بر دیواره یک آب انبار قدیمی موجود در محل مصلی، فشار داده و اعتقاد دارند که با چسبیدن سنگ، حاجتشان برآورده می شود.
مدیرکل میراث فرهنگی،صنایع دستی و گردشگری قزوین گفت: مردم قزوین با برگزاری آیین پنجاه بدر طبیعت آمده و از خداوند طلب داشتن سالی پرباران می کنند.
محمدعلی حضرتی گفت: این آیین سنتی در بخشی از باغستان سنتی قزوین و محوطه مصلای محله راه ری برگزار می شود و بسیاری از شهروندان قزوینی همراه با خانواده خود در آن حضور می یابند.
وی در مورد پیشینه این آیین سنتی نیز گفت: پنجاه بدر پیش از اسلام در این شهر و در زمانی که در قزوین خشکسالی اتفاق افتاد رایج شد و بعد از آن مردم برای طلب باران دعا کردند که پس از آن باران فراوانی بارید و در ادامه این نیایش به رسمی هرساله تبدیل شد.
کارشناس مردم‌شناسی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری قزوین نیز در مورد این آیین سنتی گفت: مردم قزوین این آئین را که با نماز همراه بوده است را در پنجاهمین روز اول سال یعنی نوزدهم اردیبهشت‌ ماه درمصلای شهر که از بناهای دوره قاجار است، برگزار و از نماز آن به‌عنوان صلاه الاستسقاء یاد می‌کردند که از نمازهای مستحبی محسوب می‌شود.
مجتبی عباسی با اشاره به موقعیت جغرافیایی دشت قزوین افزود: موقعیت اقلیمی قزوین به گونه ای بوده که بعد از نوروز نیاز به باران و بارندگی در آن بسیار مهم بوده به گونه‌ای که مردم این ایام را بخت باران نام‌گذاری کرده بودند و همین موضوع می‌رساند که بارندگی را برای باغستان‌های شهر بخت و اقبال می‌دانستند.
وی با بیان اینکه به نظر می رسد آئین پنجاه بدر با آیین گاه انبارها نزدیکی داشته باشد،افزود: این آئین از جشن‌هایی بوده که به‌ طور معمول میان‌ روزهای ۱۴ تا ۲۰ اردیبهشت برگزار می شود که سنت آن به‌پیش از اسلام باز می گردد.
عباسی با بیان اینکه این آئین جنبه عبادی خاصی نیز به لحاظ جمعی و فردی داشته و دارد،گفت: برهمین اساس در بعد جمعی می‌توان به باران خواهی و نیایش به ‌صورت دسته‌ جمعی اشاره کرد و در بعد فردی هم باید به مناسکی که افراد به‌ تنهایی انجام می‌دهند مانند پخت و توزیع غذاهای نذری و حاجت‌خواهی از آب و سنگ انداختن در آن اشاره کرد.
گرچه با مرور زمان و ماشینی شدن زندگی مردم، برخی از جنبه های این مراسم به بوته فراموشی سپرده شده اما با همه، بیشتر شهروندان این دیار در پنجاهمین روز از فصل بهار با خارج شدن از منازل خود هماننده آئین سیزده به در نوروز، به دامان طبیعت رفته تا از همه نعمت هایی که خداوند به آنان ارزانی داشته، شکرگذار باشند.
بدون شک این آئین باستانی که به نوعی نیز با باورها و اعتقادهای مذهبی مردم گره خورده است، جایگاهی خاص در بین عموم شهروندان امروزی داشته و با وجود گذر ایام نیز از معدود مراسم هایی است که همه ساله مورد اقبال قرار می گیرد.
سمنو پزان نوروزی، تیرماه سیزده، جشن انگور و سیاه ببو سفید ببو نیز از جمله آئین های است که سالانه از سوی مردم قزوین برگزار می شود.
آئین های سنتی، مراسم های سوگواری، نیایش ها و برخی جشنواره ها همواره به نوعی ریشه در هویت، تاریخ، فرهنگ و مذهب مردمان ایران زمین داشته که حفظ آنها برای نسل های بعدی نیز ضروری است.
۸۰۵۴/۶۰۱۲

انتهای پیام /*


اجتماعی


سنت ها


پنجاه بدر


قزوین