نمی‌توان لحظه‌ای از این جاده چشم برداشت؛ پشت هر پیچ، یک جنگل انبوه نگاهتان را با خود به میان درختان تنومند و کهنسال می‌برد. درنگ می‌کنید و هربار وسوسه می‌شوید بایستید، کوره راهی را بگیرید و تا اعماق جنگل پیش بروید. جاده جنگلی «سیاهکل» به دیلمان، چنین حال و هوایی دارد.
این مسیر ۵۰ کیلومتری، از شالیزارهای سبز برنج شروع می‌شود، از جنگل‌های انبوه عبور می‌کند و در انتها، از ییلاق‌های رنگارنگ سردر می‌آورد. به دیلمان که نزدیک می‌شوید، کم کم به جای جنگل، دشت‌های سبز ظاهر می‌شود و نسیمی خنک و مطبوع روح را جلا می‌دهد.
جادوی سحرانگیز جنگل‌های انبوه، آبشار پرخروش لونک، رودخانه وحشی، یال‌های افسونگر جنگلی و مناظر مه گرفته و قامت بلند و زیبای درختان راش و توسکا تا عمق جان هر مسافری نفوذ می‌کند و همه این جاذبه‌های بهشتی، شگفتی‌های به یاد ماندنی طبیعت ایران است.
مسیر دسترسی: برای طبیعت گردی در مسیر سیاهکل تا دیلمان، ابتدا باید جاده ۴۲ کیلومتری رشت – لاهیجان را طی کنید و قدم به این شهر زیبای گیلان بگذارید. پس از لاهیجان، باید وارد جاده سیاهکل شوید که سرشار از دار و درخت است. مسیر ۴۵ کیلومتری سیاهکل به دیلمان از میدان بسیج سیاهکل شروع می‌شود و به دلیل پر پیچ و خم بودن جاده ، تقریباً یک ساعت و نیم تا دیلمان راه دارید .
کجا بگردیم؟ اگرچه در مسیر سیاهکل به دیلمان، چندین روستای کوچک و زیبا خواهید دید، اما مهمترین جاذبه این منطقه، جنگل و ییلاق‌های بعد از آن است. دیدنی‌های جنگل زیبای سیاهکل، جاذبه‌ای است که در تمام طول این مسیر، شما را همراهی می‌کند .
آغاز جنگل گردی: وقتی از سیاهکل به سمت جنوب، یعنی دیلمان حرکت می‌کنید، مسیر جنگل گردی شروع می‌شود. حدود ۱۴ کیلومتر بعد از سیاهکل، به روستای کوچک «توتکی» در کنار جاده می‌رسید که می‌توانید درنگ کنید و به تماشای زیبایی‌های روستا بنشینید، اما خود را خیلی خسته نکنید، چون حدود ۱۰ کیلومتر بعدتر، به آبشار «لونک» خواهید رسید. این آبشار در واقع یک آبشار دوقلوی زیباست و در این فصل حسابی پرآب است.
کاروانسرای تی تی: کاروانسرایی که زمانی بر سر راه مسافران خسته قزوین – دیلمان در این جنگل انبوه و سخت، سرپناهی مهم بوده است. در دوره صفویان و در اوج دوران کاروانسرا سازی‌ها، از مصالح محلی و سنگ‌های رودخانه مجاور آن به همت «تی‌تی» خانم ساخته شده است، «تی تی» در زبان گیلکی به معنای شکوفه است.
تقریباً ۱۲ کیلومتر که در جاده برایند، به روستای «بالارود» می‌رسید .این روستا اگرچه خودش هم دیدنی است، اما یک اثر تاریخی دارد که در فهرست میراث ملی هم ثبت شده است. حضور در این مکان سنگی و در سکوت و آرامش بی‌مثال جنگل، همه را به این فکر می‌اندازد که چرا چنین مکان ارزشمندی، این چنین مهجور افتاده است.
ییلاق اسپیلی: دو کیلومتر مانده به دیلمان، یکی از مناطق ییلاقی معروف گیلان قرار دارد؛ روستای ییلاقی «اسپیلی» در کنار ییلاق «لاریخانی»، ییلاقات مرتفع و پر مه و پرجاذبه‌ا‌ی‌اند که در این فصل سال، بسیار سرد است و به همراه داشتن پوشاک گرم نباید فراموش شود.
با طی ۵ کیلومتر دیگر، آبشار لونک میزبان بعدی شماست. آین آبشار کوچک در کنار جاده، جلوه‌ای دوچندان به زیبایی‌های این مسیر داده و هیچ روزی نیست که اطراف آن، خالی از گردشگر باشد. از این نقطه به بعد، جاده همچنان می‌پیچد و بالا می‌رود، اما این بار کاملاً در مه! کم کم پیچ‌ها به پایان می‌رسد و در بالای ابرها، این دشت زیبای دیلمان است که خودنمایی می‌کند.
بهشت دیلمان: شهر دیلمان، سرسبز و بسیار خنک است و روستاهای اطرافش، مقصد نهایی این سفر است. علاوه براین، شانس تماشای یک اثر تاریخی را هم دارید که آن را چند سال قبل، باستان شناسان از زیر خاک بیرون کشیدند. تاریخ حمام دیلمان که به حمام «میربلوک» هم معروف است، به دوره صفوی برمی‌گردد. برای تماشای آن باید در ورودی شهر، وارد کوچه کنار میراث فرهنگی شوید .در دیلمان، دیدار از روستای «گرمارو» و قلعه تاریخی‌اش را هم از دست ندهید.
دروازه طبیعت: این شهر آرمیده بر دامان درفک که جنگل‌های انبوه دیلمان را نیز در دل خود جای داده است، آنقدر سرشار از رود و آبشار و جنگل و کوه است که به راستی میتوان آن را دروازه طبیعت خواند.
در عین حال، سیاهکل همانقدر که از طبیعت کم ندارد، بهره‌اش از تاریخ نیز بسیار است. منطقه تاریخی و باستانی دیلمان، یکی از مهمترین بخش‌های سیاهکل است؛ فرزندی که به واسطه غنای فرهنگی و تاریخی‌اش پدر را متمایز ساخته است! به همین سبب از هر سیاهکلی که بپرسی کجای سیاهکل را بگردم، بی‌تردید اولین جایی که می‌گوید دیلمان است، با تمام آنچه که از تاریخ و طبیعت در دلش دارد.
تاریخ دیلمان آنقدر غنا دارد که میتوان در وصف آن خیلی چیزها نوشت، اما در یک نگاه، در تاریخ ثبت است که یوحنا از حواریون حضرت مسیح«ع» و صاحب یکی از انجیل‌های چهارگانه مسیحیت، متولد دیلمان بوده است.
اگر در دفتر تاریخ یک گام جلوتر بگذاریم، دیلمان را میتوان با شیعه و فرهنگ شیعی پیوند داد و به همین سبب، دیلمان مبدا شکل‌گیری حکومت شیعه آل‌بویه بوده است و هم‌اکنون نیز دیلمانی‌ها در تعلق داشتن به فرهنگ شیعی شاخص هستند.
آبشار دوقلوی لونک: لونک و باباولی، دو آبشار معروف سیاهکل محسوب می‌شوند، هر چند آبشارهای دیگری هم در این منطقه یافت می‌شود. آبشار لونک، آبشاری دوقلوست که در فاصله ۲۵کیلومتری جاده کوهستانی سیاهکل به دیلمان واقع شده است. سهولت دسترسی به این آبشار و همچنین وجود امکانات رفاهی مانند اقامتگاه و رستوران‌های محلی، از جمله مزیت‌هایی است که این آبشار را به یکی از قطب‌های گردشگری سیاهکل تبدیل کرده است. لونک، در عین حال میعادگاهی برای عروس و دامادهایی است که مایلند میثاق زندگی‌شان را به ثبت طبیعت نیز برسانند و به پاکی آب و به استواری کوه زندگی کنند. زوج‌های جوان گیلانی در اولین روز زندگی مشترکشان به رسم قدیم، همچنان به اینجا می‌آیند و بساط شادی به راه می‌اندازند.
آبشار باباولی هم بیشتر یک آبشار فصلی است، آبشاری در ۵۰کیلومتری جاده دیلمان ـ سیاهکل که بیش از آن‌که مانند سایر آبشارهای گیلان، اطرافش را جنگل دربر گرفته باشد، در میان صخره‌ها جای گرفته است.
باز هم دیدنی: مطمئن باشید که اگر به مدت یک هفته هم بار سفر ببندید و به این فکر کنید که می‌خواهید جنسی از تاریخ و طبیعت را در کنار یکدیگر تجربه کنید، سیاهکل گزینه مناسبی است؛ از حمام تاریخی دیلمان و چشمه‌های آب معدنی لاریخانی گرفته تا غار اسپهدان که مشهور است به اندازه انسان‌های اولیه قدمت دارد و دیدار از چشم‌اندازهای آغوزی و غارهای یخی و آهکی تی‌تی، تنها بخشی از دیدنی‌های این منطقه به شمار می‌رود.