به گزارش ایرنا ، با گذشت سال ها از اقدام کشور ترکیه برای تصرف نام شیخ ابوالحسن خرقانی، هنوز اقدام موثری از سوی مسوولان برای حفظ این میراث ملی و معنوی، صورت نگرفته است.
براساس مستندات تاریخی ، شیخ ابوالحسن در سال ۳۵۱ یا ۳۵۲ هجری، در خرقان شاهرود زاده شد ، هموکه بیش از یک قرن پیش از آن، سلطان العارفین، بایزید بسطامی، آمدنش را به دنیا این گونه مژده داده بود:
‘گفت زین سو بوی یاری می رسد کاندر این ده شهریاری می رسد’
‘بعد چندین سال می زاید شهی می زند بر آسمان ها خرگهی ‘
شیخ ابوالحسن علی بن جعفر بن سلمان خرقانی، عارف نام آشنای قرن های چهارم و پنجم هجری در روستای خرقان در نزدیکی شهر بسطام، زادگاه بایزید و از توابع شهرستان شاهرود متولد شده است. شهرستانی که در میانه مسیر پایتخت به خراسان قرار گرفته و به دیار عرفان مشهور است.
از بایزید که بگذریم، در بیان بزرگی شیخ خرقان همین بس که پیر هرات، خواجه عبدالله انصاری شاگرد و مرید وی بوده و در آثار مکتوب هم آمده است، شیخ ابوسعید ابوالخیر، ابوعلی سینا و ناصرخسرو قبادیانی در زمره افرادی هستند که سختی پیمودن راه را به جان خریده و در خرقان با وی هم سخن شده اند.
سلطان محمود غزنوی نیز به دیدارش رفته و از او نصیحت خواسته است. عطار نیشابوری، شیخ ابوالحسن خرقانی را ستوده و مولانا نیز بخشی از دفتر چهارم مثنوی خود را به سرودن داستان پیش بینی ولادت او توسط بایزید، اختصاص داده است.
در کنار همه این مستندات و از همه مهم تر این است که رهبر معظم انقلاب، در سفر خود به شهرستان شاهرود در سال ۸۵، مهر تاییدی بر جایگاه بایزید و شیخ خرقان زده و این ۲ تن را از مدعیان صوفیگری جدا کرده اند. به تعبیر ایشان، ‘آن ها داستان دیگری دارند و ماجرا و سخن دیگری است’.
اما درست یک سال پس از سفر مقام معظم رهبری به استان سمنان، خبری از رسانه ها به گوش رسید مبنی بر اینکه کشور ترکیه در صدد است تا این عارف بزرگ را به نام خود مصادره کرده و به ثبت جهانی برساند. حال پس از مولانا، نوبت به شیخ ابوالحسن خرقانی رسیده و ناراحت کننده تر اینکه با گذشت ۱۰ سال از انتشار اخبار مربوط به تلاش های این همسایه غربی، هیچ واکنش مشخص و تعیین کننده ای از سوی مسوولان امر نشان داده نشده است.
مدتی است یکی از سازمان های مردم نهاد به صورت خودجوش، می کوشد در حد توان خود گامی بردارد تا علاوه بر شناساندن عرفای بزرگی که در خطه شاهوار می زیسته اند، راه را برای حفظ این میراث های ملی و معنوی ما ایرانیان مسلمان هموارتر کند.
مدیر دفتر انجمن دوستداران حافظ در شاهرود، در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، درباره آخرین کارهای انجام شده در این خصوص بیان کرد: گفت و گوهایی با نمایندگی سازمان یونسکو در ایران، موسسه میراث مکتوب که کارشان استخراج، تصحیح و چاپ آثار خطی است، و همچنین بنیاد بین المللی مولانا و ادیبان و استادان این عرصه، انجام شده و به راهکارهایی نیز رسیده ایم.
مجید پازوکی با بیان اینکه باید نشستی در شاهرود برگزار کرده و این بزرگان را نیز دعوت کرد، افزود: هفته پیش در سفر به کشور ترکیه، با مسوول دارالمثنوی مولانا در استانبول و نواده مولانا در قونیه صحبت کردم و آنان نیز پذیرفتند سفری به شاهرود داشته باشند.
وی تاکید کرد: چنین کارهایی که از سوی سازمان های مردم نهاد انجام می شود، نیاز به همت جمعی مردم و حمایت نهادهایی مانند اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی، میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و یا شهرداری دارد.
این حافظ شناس و استاد ادبیات فارسی با طرح این پرسش که تا کی باید نسبت به میراث های فرهنگی خود در خواب غفلت به سر ببریم، اضافه کرد: در ترکیه فرودگاه، بولوار، مرکز خرید و هتل به نام ابوالحسن خرقانی زده شده و در چند سال گذشته، با دعوت از افرادی از گوشه و کنار دنیا سه سمپوزیوم برای وی برگزار کرده اند و اکنون هم به مرحله ثبت جهانی رسیده اند. اما بازهم همت اندیشمندان و استادان و اهل فرهنگ جلوی این کار را گرفته است.
پازوکی با بیان اینکه نمایندگان ایران در یونسکو در تلاش برای جلوگیری از این اقدام هستند، ادامه داد: اگر درباره خرقانی عقب نشینی شود، مطمئن باشیم که دیگران بقیه بزرگان را نیز به نام خود کرده و از این راه و با استفاده از جذب گردشگر، ایجاد شغل و درآمدزایی می کنند.
وی یادآور شد: دولت ترکیه شرایطی را ایجاد کرده و مردم خود را به این تفکر واداشته که بخشی از درآمدشان را از راه گردشگری به دست آورند و در گردشگری فرهنگی هم با مولانا تجربه موفقی داشته اند.
این فعال فرهنگی با اشاره به اینکه سندسازی برای نشان دادن اینکه افرادی چون مولانا و خرقانی متعلق به یک منطقه خاص هستند، کار سختی نیست، اضافه کرد: در حالی که در ۲۶ هزار و ۶۰۰ بیت مثنوی مولانا، حتی یک مصرع ترکی وجود ندارد، این کتاب را به زبان ترکی چاپ کرده و در کنار آن ترجمه انگلیسی را به گردشگرانی می دهند که هیچ اطلاعی از درستی یا نادرستی آن ندارند.
پازوکی در ادامه افزود: در شهر قارص ترکیه در نزدیکی مرز با ایران و ارمنستان هم آرامگاهی را به شیخ ابوالحسن خرقانی نسبت داده و مدعی شده اند، وی متعلق به این کشور است در حالی که آن بخش از ترکیه در زمان سلجوقیان متعلق به ایران بوده و زیر نظر حاکمان ایرانی اداره می شده است.
وی اضافه کرد: ساختن بناهایی برای بزرگان در میان مردم سابقه بسیاری دارد همان گونه که برای حضرت امیر المومنین (ع) و برخی دیگر از معصومان و یا افرادی چون شیخ ابوسعید ابوالخیر، آرامگاه هایی در نقاط دیگر ساخته شده است.
با این حال، می توان گفت پیگیری اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شاهرود برای دست یابی به ثبت جهانی مجموعه شیخ ابوالحسن خرقانی و مجموعه تاریخی بسطام، روزنه امیدی برای کمک به این میراث ملی است.
رییس این اداره در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، با بیان اینکه این ۲ مجموعه در فهرست ثبت موقت جای گرفته اند، افزود: پس از ثبت جهانی، از سوی سازمان یونسکو به تمامی جهانگردان دنیا معرفی می شود تا بازدید از آن ها را در برنامه سفرهای خود قرار دهند.
حمیدرضا حسنی از ایجاد پایگاه میراث فرهنگی در بسطام خبر داد و گفت: مدیر این پایگاه، برای پیگیری مسائل مجموعه های تاریخی و ثبت جهانی آن ها انتخاب شده است.
وی همچنین به ساماندهی و فضاسازی مجموعه تاریخی خرقان اشاره کرد و افزود: مرمت و محوطه سازی این مجموعه به سرعت در حال انجام است تا بستر برای اجرای برنامه های فرهنگی در محوطه آن فراهم شود.
حسنی بر لزوم همدلی مردم و مسوولان برای حفظ این میراث تاکید و اضافه کرد: باید زیرساخت ها را مانند ساخت هتل، صدور مجوز برای اقامتگاه های بوم گردی و ایجادمسیر دسترسی مناسب برای حضور گردشگران فراهم کرد تا به تدریج به آمار حضورشان در منطقه افزوده شده و بتوانیم این بزرگان را بیشتر به دنیا بشناسانیم.
چهارشنبه شب با همکاری دفتر انجمن دوستداران حافظ در شاهرود و دانشگاه علوم پزشکی این شهرستان، سمیناری با عنوان ‘گفت و گویی پیرامون مولانا و شمس’ برگزار شد. متولیان این برنامه با دعوت از استادان بزرگ عرصه ادبیات در کشور، بازدید آنان از مجموعه های تاریخی بسطام و خرقان را به منظور معرفی بیشتر به مهمانان، در دستور کار خود قرار دادند. به عقیده آنان، انجام چنین اقداماتی می تواند شروعی برای انجام کارهای بزرگ تر در آینده باشد.
قارص شهری مرزی با جمعیتی حدود ۱۳۰ هزار تن در شمال شرق کشور ترکیه است. بیشتر جمعیت آن را شیعیان تشکیل می دهند. در این شهر و در دامنه کوه ‘یخنی لر’ مقبره ای است که به ادعای مسوولان ترکیه، مربوط به شیخ ابوالحسن خرقانی است.
آرامگاه شیخ ابوالحسن خرقانی در روستای قلعه نو خرقان در ۲۴ کیلومتری شمال شاهرود و بر روی تپه ای
در شمال این روستا قرار گرفته است.
۷۳۵۹/۶۱۶۷
انتهای پیام /*