معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان شمالی از مخدوش شدن چشم انداز اثر تاریخی ‘عمارت مفخم’ ابراز نارضایتی کرد و گفت: ساخت و ساز در جوار این بنا موجب بی اثر شدن هویت تاریخی آن در آینده خواهد شد.
علی اکبر وحدتی در این باره گفت: در کنار اثر تاریخی فاخر استان(عمارت مفخم) با ساخت سازه های فلزی و نصب کانکس و سازه های بی هویت، نظم و سازمان فضایی محیط را بر هم زده و با نصب انواع مصالح غیر همگن مختلف از قبیل ورق های آبچکان قرمز و زرد و پلی کربنات و… آلودگی بصری شدید در عرصه و حریم مجموعه تاریخی فرهنگی مفخم ایجاد کرده‌اند.
علی اکبر وحدتی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: یک اثر تاریخی مکانی است که ضمن هویت بخشی به جامعه و ایجاد حس غرور ملی و میهنی در القای حس آرامش به بازدیدکننده و تامین سلامت روانی به فرد و جامعه بسیار اثرگذار است.
وی ادامه داد: به طور قطع با یک محیط نابسامان و آلوده از نظر بصری و چشم انداز مغشوش و مشوش با معماری بی نظم و بی هویت و سازه های فلزی موقت، دایمی و کانکس های پراکنده در محیط، نه تنها یک فضای درمانی مناسب ایجاد نمی شود بلکه سبب شکل گیری محیطی نامرتب و زاغه وار مشابه حلبی آباد های اطراف شهر می شویم.
وی با اشاره به جا به جایی بیمارستان امام رضا(ع) از این محل می گوید: در سالهای گذشته به بهانه کمبود سرانه فضای درمانی بارها ساخت و سازهای غیرمتعارف و موقت در عرصه عمارت مفخم ایجاد شده که مسئولان بیمارستان وعده می دادند با ساخت بیمارستان جدید اینها برچیده خواهد شد و بیمارستان منتقل می شود اما با ساخت بیمارستان امام حسن علیه السلام نه تنها بیمارستان منتقل نشد، بلکه تمام آن سازه های موقت تثبیت شد و شبانه‌ و روزانه بدون توجه به اخطارهای میراث فرهنگی توسعه داده شده است.
وحدتی اضافه کرد: در جلسه اخیری در استانداری با حضور مدیران شهری، مسئولان دانشگاه علوم پزشکی نیاز به افزایش سرانه فضای درمانی را تاکید کردند و مقرر شد زمینی حتی فراتر از نیاز در اختیار دانشگاه علوم پزشکی گذاشته شود.
وی گفت: بدین ترتیب ساخت و ساز و توسعه غیرمجاز ابنیه در کنار فاخر ترین اثر تاریخی استان متوقف شود و با سامان دهی به محیط اطراف عمارت تاریخی مفخم زمینه تقویت هویت شهری، ایجاد محیطی مفرح و سر زنده و زمینه ساز معرفی تاریخ و فرهنگ استان و بستر آسایش و آرامش روانی شهروندان فراهم شود.
وی می گوید: اما بدون توجه همچنان ساخت و ساز ها در محیط بلافصل عمارت ادامه دارد و چشم انداز این اثر فاخر سخت مخدوش شده و هیچ گونه شان و احترامی برای میراث نیاکان قائل نمی شوند.
وحدتی افزود: اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان درخواست کرد تا زمانی که عمارت مفخم به دلیل تعمیرات آسیب های ناشی از زلزله تعطیل و درحال تعمیر است، برای جبران خلا موزه در مرکز استان ساختمانهای بیمارستان را به عنوان نمایشگاه و موزه مردم شناسی در اختیار این اداره کل قرار دهند اما عنوان کردند که ساختمان ایمنی لازم را ندارد.
وی در پاسخ به مطلبی که در فضای مجازی منتشر شده بود مبنی براین که عمارت مفخم اتاق کار، پارکینگ و انبار کارکنان میراث فرهنگی شده است گفت: به علت آسیب و خسارت وارد شده به ساختمان عمارت مفخم در زلزله اردیبهشت ماه، این مکان تاریخی در حال مرمت است و بارها از رسانه ها اطلاع رسانی شده که موزه بدلیل تعمیرات تعطیل و طبیعی است که در شرایط کارگاهی نظم معمول در محیط وجود ندارد.
وحدتی افزود: تصویری که منتشر شده از پشت بام ساختمان اداری بیمارستان گرفته شده و وسایل انبار شده روی تراس شمالی عمارت را نشان می‌دهد که بیشتر از چهار متر از حیاط ارتفاع دارد و در معرض دید بازدید کننده نیست.
وی افزود: در تصاویر دیگر هم ساخت و سازها در محیط و نصب کانکس و غیراستاندارد بودن امکانات درمانی را با بی انصافی به ممانعت اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری از ساختمان سازی در محل نسبت داده اند.
وی بیان کرد: اگر براستی برای تبدیل محیط عمارت مفخم به انبار و پارکینگ نگرانی وجود دارد، نباید در جلوی نمای اصلی و کاشیکاری شده عمارت آمبولانس و خودروهای بیمارستان پارک شود و با نصب مکرر کانکس و سازه های آلونک وار از جنس قوطی فلزی شاهوارترین میراث استان را چنین تحقیر کرد.
وحدتی افزود: در وقوع زلزله اخیر در خراسان شمالی هنوز بسیاری از واحدهای مسکونی ساخته و یا تعمیر نشده اند، این انتظار بالایی است که می خواهند این اداره کل مرمت ساختمان معظم و پرآرایه ی عمارت مفخم را با آن معماری ظریف و پر از کاشی کاری به سرعت انجام دهد.
وی بیان کرد: باید برای دستگاه های اجرایی اعتباری تخصیص داده شود و طرح فنی تهیه شود تا عملیات مرمت شروع شود، هرچند مرمت اضطراری و تعمیر تزیینات وابسته به بنا و بخشی از کاشی های عمارت مفخم به اتمام رسیده است.
معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان شمالی گفت: البته این بدان معنا نیست که سایر تزیینات تعمیر نشده در این عمارت نیاز به مرمت ندارند، خیر، اما باید در مراحل بعدی، مرمت آنها انجام شود، در این مرحله عمدتا آسیب های ناشی از زلزله مرمت شدند.

*وجود بیمارستان در کنار یک اثر تاریخی خوشایند نیست
وی با تاکید بر اینکه باید بیمارستان امام رضا(ع) از این محل به مکان دیگر منتقل شود اضافه کرد: وجود بیمارستان در کنار یک اثر تاریخی به لحاظ ورود گردشگر داخلی و خارجی خوشایند و مطلوب نیست و با القای حس ناخوشایند و همراه استرس سبب برهم خوردن آرامش روانی می‌شود، به خصوص وجود سردخانه و ناراحتی های افرادی که عزیزی از دست داده‌اند با ماهیت موزه و فضای فرهنگی در تعارض است، به همین دلیل بارها از علوم پزشکی استان برای جابه جایی بیمارستان درخواست شده اما تاکنون هیچ اقدامی انجام نشده است.
وی با اشاره به وجود مخزن کپسول های اکسیژن بیمارستان در کنار عمارت مفخم و نزدیک گنجینه موزه و اشاره به آتش سوزی کپسول اکسیژن در سال گذشته ادامه می دهد: نگه داری کپسول با قدرت انفجار بالایی که دارد در کنار یک اثر تاریخی که از نظر فرهنگی، علمی و حتی از منظر اقتصادی و مالی بسیار ارزشمند است، درست نیست.
وحدتی گفت: متاسفانه به رغم تذکرات این اداره کل، از یک هفته گذشته مشغول جوشکاری اسکلت فلزی در محل انبار اکسیژن هستند و به موازات آن در جبهه مخالف در ورودی غربی عمارت مفخم سازه گسترده ای ایجاد کردند با قوطی فلزی و با سقف شیب دار که محیط را تا حد ممکن دچار آلودگی بصری می کند.
وی اضافه کرد: پس از تذکرات متعدد به بیمارستان، اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان به دستگاه قضایی شکایت کرد اما دانشگاه علوم پزشکی به طرق مختلف وبه بهانه سلامت مردم ساخت و ساز را آغاز کرد و دادستانی در حال حاضر شکایت این اداره کل را برای رسیدگی به دفتر شکایات و بازرسی استانداری ارجاع کرده تا از طریق آیین نامه رفع اختلاف دستگاههای اجرایی پیگیری شود.
معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان شمالی گفت: این آیین نامه برای رفع دعاوی مالی، مالکیتی و در نهایت مواردی است که ماهیت پرونده حقوقی است در حالی که موضوع این اداره کل و دانشگاه علوم پزشکی مساله دیگری است و جنبه کیفری و غیر قابل گذشت دارد.
وی تاکید کرد: موزه و میراث فرهنگی متعلق به تمام جامعه است و هیچ شخص حقیقی یا حقوقی با هبچ بهانه ای حق ضایع کردن آن را ندارد.
وحدتی توضیح داد: به عبارت دیگر موزه بنا یا ساختمانی نیست که با گذر از فضای شلوغ شهری وارد مکانی شد و به مشاهده اشیا همانند ویترین یک مغازه پرداخت بلکه دالان ارتباطی و فضای ورودی باید در جوار موزه ها باشد تا این به اصلاح مبلمان یا بافت متجانس فضای ارتباطی با فرد بازدید کننده با خود بنا و اثر ارزشمند تاریخی و موزه را فراهم سازد و مقدمه ای برای ایجاد عطش و اظهار علاقه در فرد گردشگر و بازدید کننده باشد.
وی گفت: این فضا که امروزه متاسفانه عمارت مفخم از وجود آن محروم است از مشکلات موجود این موزه است و چه بسا شرایط نا متجانس حضور بیمارستان و وضعیت نامطلوب ساخت و ساز پیرامون بنا ذهن کسانی که برای بهره گیری از مفاهیم و ارزشهای تاریخی پا به این مکان گذاشته اند، مغشوش و مکدر نماید.

*ضرورت حفظ بیمارستان امام رضا(ع) برای ارایه خدمات بهینه به مردم
مدیر داخلی بیمارستان امام رضا(ع) هم در این زمینه می گوید: عمارت مفخم و حریم آن که وقف درمان می باشد و در وقفنامه متولی آن وزارت بهداری قید شده است،به عنوان بیمارستان امام رضا(ع) بجنورد نزدیک به ۷۰ سال به مردم این خطه خدمات درمانی ارائه می نماید .
رضا فانی با بیان این که مکان جغرافیایی بیمارستان در شمال شهر در شرایط بحران از اهمیت بالایی برخوردار است، اضافه می کند: باتوجه به این که بیمارستان امام رضا(ع) بیماران شمال و مرکز شهر را پوشش می دهد و از دیرباز جایگاه تعریف شده ای در حوزه سلامت استان داشته و بار خدماتی سنگینی بر دوش این مرکز بوده بنابراین حفظ این بیمارستان ضروری است.
وی تصریح می کند: فضای سبز و محوطه این بیمارستان برای بیماران بخش روان بسیار مناسب است و امکان فراهم آوردن چنین فضایی برای این حوزه به راحتی امکان پذیر نیست.
فانی توضیح می دهد: به دلیل آنکه بیمارستان امام حسن(ع) که بیمارستان جنرال است در خارج شهر قرار دارد و بیمارستان امام علی (ع) نیز بیمارستان تروما و جراحی است، حفظ بیمارستان امام رضا(ع) به دلیل نیاز مردم و پوشش دادن آمار بالای بیماران لازم و ضروری است.
وی به مراجعه بالغ بر ١۵ هزار بیمار در ماه به اورژانس این بیمارستان اشاره و خاطرنشان می کند: اورژانس بیمارستان امام رضا(ع) بخش زیادی از بیماران را پوشش می دهد و اگر این جمعیت به شمار بیمارانی که به بیمارستان امام حسن(ع) می روند اضافه شود ،شاهد مشکلات عدیده و بار ترافیکی بالا در آن بیمارستان خواهیم بود.

*دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی متولی موقوفه بیمارستان امام رضا (ع)است
رئیس اداره اوقاف و امور خیریه شهرستان بجنورد دانشگاه علوم پزشکی را متولی موقوفه بیمارستان امام رضا (ع) عنوان کرده و می گوید: باید طی رایزنی و با پیگیری های صورت گرفته اقداماتی انجام پذیرد که ارائه خدمات درمانی در بیمارستان امام رضا(ع) مختل نشود و به میراث فرهنگی نیز آسیبی وارد نگردد.
حجت‌الاسلام عظیم آسوده تصریح می کند:گاهی مواقع زمین موقوفه داخل حریم میراث فرهنگی واقع است که هر دو باید ضوابط را رعایت کنند.
به گفته وی با توجه به همکاری و تعامل میراث فرهنگی و اداره اوقاف و با حضور استاندار و امام جمعه ،اختلاف دو دستگاه علوم پزشکی و میراث فرهنگی برطرف خواهد شد تا نه تنها به میراث فرهنگی شهر آسیب وارد نشود بلکه بیمارستان نیز بتواند ارائه خدمات خود را داشته باشد.
وی تاکید می کند: هر کاری که می کنیم برای مردم است و میراث فرهنگی عمارت مفخم و بیمارستان امام رضا(ع) باید با همکاری و همدلی مسئولان حفظ شوند و با همکاری و تعامل هر دو دستگاه مشکل را برطرف نماییم.
بنای تاریخی عمارت مفخم که از ساختمان های ارزشمند بازمانده از دوران قاجاریه است بین سال های ۱۳۰۰ تا۱۳۰۸ ه.ق مقارن حکومت ناصرالدین شاه به دستوریارمحمدخان شادلو (سردار مفخم) حاکم بجنورد ساخته شده است؛ نمای جنوبی بنا با کاشی های هفت رنگ معقلی و معرق به شیوه زیبایی تزئین شده است .
در گذشته این بنا به عنوان اندرونی ( یچری) کاربرد داشته که دارای ۳۵ اتلق و تالار می باشد. کاربری عمارت مفخم به عنوان موزه از سال ۱۳۸۴ در شورای فنی تصویب و با جذب اعتبار فعالیت جدی جهت راه اندازی موزه در اردیبهشت سال ۸۸ آغاز و فاز اول ( موزه باستان شناسی ) در ۱۳ خرداد ۱۳۸۸ به بهره برداری رسید.
بنا در دو طبقه که طبقه همکف به عنوان موزه مردم شناسی تعریف شده و طبقه اول به عنوان موزه باستان شناسی بیش از ۳۰۰ اثر تاریخی و فرهنگی در خود جای داده است.
بیش از یکهزار و ۲۰۰ اثر تاریخی در خراسان شمالی شناسایی شده که ۵۶۸ اثر آن به ثبت رسیده است.
اخبار خراسان شمالی را در کانال تلگرامی اخبار ایرنا خراسان شمالی به نشانی ? @IRNABOJNURD پیگیری کنید.
خبرنگاران: ع/ ربابه صانعی** انتشار: سیدحسین قدسی

انتهای پیام /*

اجتماعی

عمارت مفخم

میراث فرهنگی

خراسان شمالی