به گزارش ایرنا زنان هنرمند بلوچ روستای کلپورگان سراوان در طول هزاران سال گذشته نسل به نسل از خاک و گل آثاری منحصر به فرد خلق می کنند که امروز با ثبت جهانی به عنوان نخستین روستای صنایع دستی جهان مایه افتخار ایران و ایرانی شده است.
سفالینه های تاریخی و منحصر به فرد این روستا در جنوب شرق سیستان و بلوچستان شاهکار اندیشه، ذوق، فرهنگ و هنر زنان بلوچ در سرزمین نخل و خورشید است که با گذشت زمان نه تنها از اصالت آن کم نکرده بلکه بیش از پیش بر ارزش های هنری آن افزوده است.
سفالگران زن روستای کلپورگان سراوان همچنان به همان روش لوله (فتیله‌ای –کوپل) بدون لعاب با نقوشی الهام گرفته از باورها و اعتقادات هزاران ساله به تولیداتی می پردازند که علاوه بر کاربرد در زندگی روستایی و عشایری مردمان منطقه، برخی از ظروف آن نیز جنبه آئینی دارد.
بارزترین وجه تمایز سفال سازی در روستای کلپورگان شیوه ساخت بر پایه الگوهای کهن باستانی بدون به کارگیری از چرخ است.
تمامی نقوش به کار رفته بر روی سفال کلپورگان تجریدی و ذهنیست که نسل به نسل و سینه به سینه منتقل شده و بر گرفته از اعتقادات و باورهای مردم منطقه است که با نقوش سفالهای پیش‌از تاریخ نیز همخوانی دارد.
طرحها و نقشهای سفال کلپورگان نیز کاملا هندسی بوده و تداعی نقشهای باستانی است تــزیینــات روی سفالینه ها با نمادهای تجریدی است که از نسلی به نسل دیگر به یادگار مانده است و حکایت از راز و رمــز و خواهش های روحی و درونی هنرمند از محیط اطراف و اعتقادات و باورهای او دارد و اغلب نمادها شبیه به نقوش سفالهای ما قبل تاریخ و آغاز دوره تاریخی است.
در این سفالینه ها لعاب به کار نمی رود بلکه برای تزیین و نقاشی از سنگ تیتوک استفاده می شود، این سنگ در منطقه تپه آچار در کهوران بخش مهرستان یافت می شود و رنگ آن معمولا قهوه ای یا سیاه است، این سنگ نوعی سنگ منگنز است و رنگی که از آن به دست می آید قهوه ای است.
از نکات جالب درباره این سفال می توان به دسته آنها اشاره کرد به طوری که این دسته ها بر خلاف سفال های امروزی دیرتر از بخش های دیگر سفال می شکنند.
سفال کلپورگان اغلب به شکل کاسه، کوزه، جام، قدح، پارچ و لیوان و قلک ساخته می شود و اغلب ظرف های ساخته شده آن نیز دارای سرپوش است که گاه خود به عنوان ظرفی مستقل مورد استفاده قرار می گیرد.
رئیس اداره میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری سراوان در جنوب شرق سیستان و بلوچستان گفت: شورای جهانی صنایع دستی، روستای کلپورگان این شهرستان را بواسطه سفال هفت هزار ساله اش به عنوان نخستین روستای صنایع دستی جهان، ثبت کرد.
حمزه ندرت زهی اظهار داشت: ۲ نفر از ارزیابان شورای جهانی صنایع دستی در مرداد ماه امسال از روستای کلپورگان و قابلیت های سفالگری آن بازدید کردند.
وی ادامه داد: این افراد گزارش بازدید میدانی خود را به شورای جهانی صنایع دستی ارائه کردند که این امر سبب شد تا کلپورگان به عنوان نخستین روستای صنایع دستی ثبت جهانی شود.
وی تصریح کرد: سفالگری در روستای کلپورگان قدمتی هفت هزار ساله دارد و حفظ و ماندگاری این هنر ارزشمند تاریخی مرهون تلاش های زنان و مردان روستاست.
وی بیان کرد: با جهانی شدن سفال کلپورگان شاهد حضور گردشگران داخلی و خارجی به این روستا خواهیم بود که این امر سبب رونق گردشگری و تحول در حوزه اقتصادی و اجتماعی این منطقه خواهد شد.
کارشناس میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری سراوان نیز به خبرنگار ایرنا گفت: سفال و سفالگری در تمدن ایران از جایگاه برجسته ای برخوردار است و در بلوچستان نیز پیشینه آن به عصر پارینه سنگی و پیش از تاریخ بر می گردد.
محمد صدیق دهواری اظهار داشت: تولیدات سفال کلپورگان با سفالهای به دست آمده از کاوش‌های باستان شناسی در هزاره های سوم پیش از میلاد در مناطق مختلف ایران و مناطقی همچون ژاپن و هند همانندی دارد.
وی ادامه داد: روش ابتدایی و بسیار ساده هنر سفالگری کلپورگان آن را منحصر بفرد و ماندگار کرده است.
وی با اشاره به مواد به کار رفته در سفال کلپورگان تصریح کرد: ماده استفاده شده در این سفال خاک رس است که از نقطه ای در فاصله ۲ تا سه کیلومتری روستا به نام مشکوتک توسط مردان به روستا منتقل می شود.
مسئول روابط عمومی و امور فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سیستان و بلوچستان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: نمایندگان شورای جهانی صنایع دستی برای شرکت در جشن ثبت جهانی سفال کلپورگان و اهدای لوح ثبتی آن به مردم و مسئولان این روستا از دیروز دوشنبه وارد این استان شدند.
محمدرضا سندگل افزود: در جشن امروز سه شنبه که با حضور مهمانان خارجی و داخلی در سراوان برگزار شد نامور مطلق معاون صنایع دستی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور نیز حضور دارد.
به گزارش ایرنا، شهرستان سراوان با داشتن ۱۳ هزار و ۹۰۵ کیلومتر مربع وسعت در فاصله ۳۳۰ کیلومتری زاهدان مرکز استان سیستان و بلوچستان واقع شده است.
این شهرستان به زادگاه خورشید ایران شهرت دارد چرا که سراوان نخستین نقطه در کشور است که خورشید در آن طلوع می کند به طوری که طلوع و غروب خورشید در سراوان با طلوع و غروب خورشید در غربی ترین شهر کشور یک ساعت و هفده دقیقه اختلاف دارد.
۷۳۱۶**۶۰۸۱ خبرنگار: عصمت جهانی ** انتشار دهنده: حیدر سرایانی
انتهای پیام /*