در حال حاضر ۱۰ غار کشور در حال نابودی است
“جواد نظام دوست”
یک عضو موسس انجمن غار و غارشناسی ایران با تاکید بر اینکه نباید به غارها به عنوان یک بنگاه اقتصادی نگاه کرد، گفت: برخی از غارهای کشور ظرفیت گردشگری ندارند و برخی دیگر از جمله غار علیصدر با گردشگری غیر اصولی رو به نابودی هستند.
جواد نظام دوست در گفت و گو با ایسنا با بیان اینکه در حال حاضر حدود ۲۵۰۰ غار در کشور وجود دارد، اظهار کرد: اگر بگوییم ۱۰ هزار غار شناخته نشده در کشور وجود دارند که نیازمند اکتشاف، نقشه برداری و پژوهش های علمی هستند، اغراق نکرده ایم.
وی با اشاره به اینکه گردشگری یکی از ده ها سودهایی است که غارها می توانند برای انسان داشته باشند، تصریح کرد: متاسفانه در ایران نگاه به غارها یک نگاه اقتصادی است و ما فکر می کنیم که هر غاری که پیدا شد باید برای حضور گردشگر آماده شود. در حال حاضر گردشگری غیر اصولی در غارها سبب شده است که وضعیت غارهای کشور مناسب نباشد.
این عضو موسس انجمن غار و غارشناسی ایران با بیان اینکه در حال حاضر ۱۳ غار در کشور برای گردشگری آماده شده است، گفت: از این تعداد تنها یک غار توانسته هزینه های لازم را از گردشگری تامین کند. سایر غارهایی که برای گردشگری آماده شده اند یا تعطیل شده یا هزینه های خود را از شرکت ها و سازمان های دولتی دریافت می کنند.
بیش از یک پنجم غارهای موجود در کشور ما غارهای آبی هستند و داخل آن ها حوضچه های آب وجود دارد بنابراین این احتمال وجود دارد که داخل غارها شبکه یا سفره های آب زیرزمینی داشته باشیم. زمانی که غارها را نادانسته و بدون برخورداری از اطلاعات لازم آماده گردشگری می کنیم، غارهای آبی آلوده می شوند و شاید حساس ترین بخش آلودگی محیط زیست، آلودگی آب باشد چرا که ممکن است با هر دخالت بی جایی آلوده شود.
نظام دوست با تاکید بر اینکه نگاه به غارها نباید فقط گردشگری و اقتصادی باشد، تصریح کرد: بر اساس آئین نامه سازمان حفاظت محیط زیست در زمینه غارها، لازم است که غارها درجه بندی شوند و پس از آن مشخص کنیم که کدام غار برای گردشگری مناسب است. متاسفانه در حال حاضر اکثر استان ها مسابقه گذاشته اند که غارهای شهر خود را به عنوان غار گردشگری معرفی کنند.
وی با بیان اینکه در حال حاضر ۱۰ غار کشور در حال نابودی است، تصریح کرد: از جمله این غارها می توان به غار دانیال، غار کتله خور در استان زنجان، غار نخجیر، غار علیصدر و غار قوری قلعه در کرمانشاه اشاره کرد. بر اساس شنیده دیده بان غارهای ایران متاسفانه در تعدادی از غارهای کشور بدون هماهنگی با کارگروه غارشناسی شروع به ساخت و ساز و اجرای پروژه های گردشگری شده است حتی متاسفانه در برخی غارها برای از بین رفتن حشراتی که ساکنان داخل غارها هستند سم پاشی می کنند تا گردشگران راحت تر بتوانند از غار بازدید کنند.
نظام دوست با تاکید بر اینکه گردشگری در غارها باید اصولی و مسئولانه باشد، گفت: نمی توانیم تمام امکانات شهری از جمله کافی شاپ ها و سالن های برگزاری مجالس را به داخل غارها ببریم و اکوسیستم آنجا را نابود کنیم.
بیش از ۱۰ گونه جانوری مختلف در غارها زندگی می کنند که اکوسیستم ارزشمندی را درون آن پدید آورده اند حتی در ورودی غارها موجودات در معرض خطر انقراضی وجود دارد که به صورت موقت در این مکان زندگی می کنند. ممکن است این موجودات به راحتی توسط پروژه های غیر پژوهشی صدمه بینند.
اکوسیستم غارها با وجود اینکه اکوسیستم محدودی است ولی به اکوسیستم انسانی متصل است. غارها برگی از تاریخ زمین هستند که شامل تاریخ محیط زیست، بارش ها، هواشناسی و باستان شناسی می شوند و اطلاعات مفیدی درباره گذشته زمین در اختیار ما قرار می دهند ولی ما با گردشگری غیزمسوولانه این برگه های تاریخی را ناخواسته از بین می بریم. در قسمتی از غارهای کوهستان البرز آب هایی به شکل یخ موجود است که این غارها ذخیره گاه آب، برای سال های پیش رو هستند.
دو پروژه اقلیم شناسی و دیرین شناسی در غارها با همکاری انجمن ما و بخش علوم زمین سازمان زمین شناسی انجام شد که با نمونه برداری از آب این غارها اطلاعاتی درباره ذخایر آبی به دست آمد. از آنجایی که ما در نیم کره خشک کره زمین قرار داریم باید اطلاعات غارها را به دست آوریم تا بتوانیم از منابع آب و ذخایر آن استفاده کنیم.