کارشناسان شهرسازی و گردشگری می گویند تحولات اخیر ‘جهانی شدن’ به پیدایش شهرهای جدیدی به نام ‘جهان شهر’ انجامیده که از میزان نفوذ و اثرگذاری شگرفی برخوردار هستند.
گفته می شود هر یک از جهان شهرها، متناسب با ویژگی های خاص و متمایز فرهنگی، اقتصادی و گردشگری خود، برای برجسته شدن در سطح جهان می کوشند و در این بین شهرهای مذهبی شاخص جهان اسلام از جمله کشورمان نیز از ظرفیت ‘جهانی شدن’ بر محور این شاخص ها برخوردار هستند.
البته تلاش برای جهانی سازی شهرهای معنوی جهان اسلام در قالب نوپدیدی به نام ‘جهان شهرهای معنوی’ هنوز در ابتدای راه است و تعریف و تبیین اهداف و ارایه راهکارهای تحقق آن مستلزم گذشت زمان است.
به گزارش ایرنا، دانشگاه هنر اسلامی تبریز امروز دوشنبه میزبان نشست تخصصی ‘مبانی، اصول، مفاهیم و راهکارهای تحقق جهان شهر معنوی’ بود که در آن استادان حوزه و دانشگاه و صاحب نظران امر، ضمن توصیف اصطلاح ‘جهان شهر معنوی’، تعامل بین دانشگاه ها، حوزه های عملیه و مراکز پژوهشی حوزوی و دانشگاهی را اصل اساسی جهانی سازی آن دانستند.
جمهوری اسلامی ایران به عنوان ام القرای جهان اسلام و نخستین کشور جهان که در آن حکومت بر اساس احکام و آموزه های دینی و اسلامی شکل گرفته است، می تواند با تعمیق و گسترش تمدن اسلامی در حوزه های گوناگون، نسبت به زمینه سازی، طراحی، شکل گیری و تحقق رویکرد ‘جهان شهرهای معنوی’ در ایران و حتی خارج از مرزها گام های اولیه و اساسی بردارد.
استاد حوزه های علمیه خراسان رضوی و معاون پژوهشی جامعه المصطفی العالمیه مشهد مقدس با بیان اینکه ‘جهان شهر معنوی’، اصطلاح و لغت جدیدی در حوزه علوم دینی و شهرسازی اسلامی است، گفت: پیشتر و از سوی متفکران غربی، تعاریف محکم و اصولی از جهان شهرها ارایه شده که در آن شاکله چنین شهرهایی بر اساس متدهای اقتصادی، سیاسی و گاها اجتماعی و فرهنگی استوار است.
حجت الاسلام دکتر جواد رقوی افزود: طبق این تفاسیر و تعاریف، جهان شهرها اغلب همان کانون های اقتصادی جهان هستند که در شش یا پنج شهر خلاصه می شود، اما تاکنون تعریف خاص از جهان شهرهای معنوی ارایه نشده است.
وی ادامه داد: مروری بر اندیشه ها و نظرات اندیشمندان اسلامی، توصیفی از ‘جهان شهر معنوی’ به دست می دهد که طبق آن شهری با این پسوند می تواند به وجود آید که با استانداردهای جهانی قابلیت پذیرش افراد با فرهنگ ها و ادیان مختلف و متفاوت را داشته باشد.
حجت الاسلام رقوی ادامه داد: البته این توصیف از جهان شهر معنوی اقتضائات ویژه ای همچون تاریخ، معماری، فقه، گردشگری و ابنیه های تاریخی دارد که پرداختن به آنها مقوله ای جدید بوده و زمان بیشتری می طلبد.
وی، معنویت را جزئی لاینفک از زندگی فردی و اجتماعی مسلمانان دانست و با بیان اینکه معنویت آرامش دهنده زندگی است، گفت: از این منظر نمی توان ایده پردازی، طراحی و ایجاد و تحقق جهان شهرهای معنوی را نادیده گرفت و از این مقوله مهم زندگی بشری چشم پوشی کرد.
رقوی با اشاره به ویژگی های خراسان و شهر مشهد برای تبدیل شدن به ‘جهان شهر معنوی’، اظهار کرد: بررسی تاریخی این موضوع ابعاد جدیدی از مبحث را باز می کند از جمله اینکه مهاجرت امام رضا (ع) به سرزمین خراسان چه ثمراتی داشت.
وی، شروع مباحث بین ادیانی، ایجاد پایگاه برای نشر معنویت، زمینه سازی برای تحقق تمدن اسلامی و تاثیرگذاری بر معنوی شدن مشهد را از آثار مهاجرت امام رضا (ع) به خراسان بیان کرد.
این استاد حوزه و دانشگاه، تعامل، همکاری و در کنار هم بودن دانشگاه ها و حوزه های علمیه در تخصصی شدن موضوع ‘جهان شهرهای معنوی’ را پیش نیاز تحقق آن بیان کرد.
به گزارش ایرنا، استاد دانشگاه هنر اسلامی تبریز نیز با اشاره به نقش تعاملات اجتماعی از دیدگاه اندیشمندان اسلامی و شیعی در تحقق جهان شهرهای معنوی، یادآور شد: باید توجه داشت که تعریف تعامل اجتماعی در غرب با نظرات پیشوایان و بزرگان دین اسلام تفاوت های آشکاری دارد.
دکتر احد نژادابراهیمی، تعاملات اجتماعی در اسلام را روابط حسنه بین مومنان تعریف کرد که در اندیشه های علامه طباطبائی، شهید مطهری، جوادی آملی و مصباح یزدی یافت می شود.
وی، عنصر مکان در تعاملات اجتماعی را دارای اهمیت فراوان در شکل دهی جهان شهر معنوی دانست و اضافه کرد: در این راستا مکان هایی همچون مکه مکرمه، مساجد، بازارهای تاریخی و تکیه ها دارای اهمیت وسیعی هستند.
نژادابراهیمی ادامه داد: بر همین مبنا مکان های موثر در تعاملات اجتماعی مسلمانان و حتی سایر ادیان بر اساس یکسری اصول و ارزش ها پایه ریزی شده اند.
وی، پرداختن به زوایای پیدا و پنهان تعاملات اجتماعی را یکی از رویکردهای مهم دانشگاه ها برای ایده پردازی، طراحی و تحقق ‘جهان شهرهای معنوی’ بیان کرد و گفت: این شرح وظایف با تعامل حوزه های علمیه و پژوهشکده های علوم اسلامی قابل تحقق است.
استاد حوزه های علمیه تبریز و معاون پژوهشی جامعه المصطفی العالمیه در تبریز نیز، نگرش علمی به موضوع ‘جهان شهرهای معنوی’ را لازمه تحقق این مهم به عنوان یکی از ابعاد وسیع تمدن اسلامی دانست و گفت: بدون دیدگاه های علمی در بخش های فیزیکی، ساختاری و معنوی، دستیابی به این مهم دور از دسترس است.
حجت الاسلام رحیم قربانی اظهار کرد: هدف اصلی از تحقق رویکرد ‘جهان شهرهای معنوی’، رسیدن به معنویت با اصول، مبانی و راهکارهای مشخص در شهرها با ساختارهای خاص دینی و مذهبی است.
وی، آرامش روحی و روانی را از مزیت های برجسته ‘جهان شهرهای معنوی’ بیان کرد و افزود: چنین شهرهایی برای دست یابی به آرامش بر اساس مرام، سطح علمی و طبقاتی با معنویت نسبی به مطلق تعریف می شود.
حجت الاسلام قربانی با تاکید بر اهمیت ارتباط تنگاتنگ بین مراکز حوزوی و دانشگاهی برای تبیین، تشریح و تحقق ‘جهان شهرهای معنوی’، خواستار تقویت امر پژوهش در میان طلاب و توسعه امکانات پژوهشی مورد نیاز این مقوله شد.
به گزارش ایرنا، همایش بین‌المللی ‘بازخوانی تمدن اسلامی و جهان شهر معنوی’ به مناسبت انتخاب مشهد به عنوان پایتخت جهان اسلام در سال ۲۰۱۷ توسط جامعه المصطفی العالمیه و با محوریت جایگاه امام رضا (ع) در تمدن سازی اسلامی در سه محور تبیین و بازخوانی تمدن اسلامی، جهان شهر معنوی و شاخصه های آن و مشهدالرضا و جهان شهر معنوی آذرماه امسال در این شهر برگزار می شود.
تبریز به عنوان مسئول کارگروه محور ‘جهان شهر معنوی’ و شاخص های آن در این همایش بین المللی برگزیده شده است.
گزارش از: سیدیحیی مرتضائی ** انتشار: عزیزی راد
۳۰۳۸/۵۱۸
انتهای پیام /*