این روزها زندگی دیگر شده و هجوم برندها گاه میراث را هم می بلعند اما اهتمام به هویت و حفاظت از میراث ، فرهنگ است و اگرچه پای افزار چموش این روزها جای کفش را نمی گیرد اما به حرمت هزاره ها و در کاربردهایی نوین ( که بیشتر بهره از زیبایی و هنر دست است) حفظ شده و امروز به عنوان نمادی از شهرک تاریخی ماسوله که بوی قدمتش از فرسنگ ها به مشام می رسد به قوت آموزش ماندگار می شود.
چموش پای افزاری بی پاشنه است که با چرم گاو دباغی شده ، کاموا، پارچه ، چسب و موم رنگین می شود و نوع متداول آن دارای بندها و تسمه‌های بلند است که به ساق پا پیچیده می شود و ناخودآگاه تداعی گر زمان میرزا کوچک خان جنگلی می شود .
نوع دیگر چموش بدون تسمه و بند است ولی مانند نوع بند دار نوک عقابی و برگشته دارد و در گذشته روستاییان و دامداران و کشاورزان گیلانی از چموش استفاده می‌کردند.
در کتاب سرزمین و مردم فومنات نوشتهˈکیوان پندیˈآمده است:چموش را غالبا از چرم ساده و بدون رنگ تهیه می‌کردند، اما اگر می‌خواستند که چرم را رنگ کنند، از رنگ گیاهی همچون رنگ پوست انار استفاده می‌شد.
چموش اصیل را از چرم دباغی شدهˈ گاومیش برای مردان ˈیا بز ˈبرای زنان ˈمی‌ساختند و به همین دلیل در مکان هایی که دوخت چموش متداول بود،تشکیلات دباغی و دباغخانه رو به راه و دباغخانه‌هایی در حوالی چموش‌ دوزان وجود داشت.
در گذشته نه چندان دور و قبل از رواج شیوه های نوین عمل آوری چرم،برای تهیه چرم مورد استفاده چموش،پوست گاو و بز را به دباغخانه می آوردند،اول آن را نمک می‌زدند، بعد در آهک می‌خوابانیدند،سپس موی آن را بر می داشتند و آن گاه در آب انار ترش پخته و در حوض می‌انداختند تا پوست رنگ بگیرد.
بعد از آن چرم را روی تخت انداخته،لوله می‌کردند،سپس در آب فرو می‌کردند تا شوری آن برود،بعد در کنار هم آویزان می‌کردند تا هوا خورده و خشک شود.
بعد از این مرحله پوست را صاف می کردند و دوباره در آب می‌انداختند،آن وقت آن را روی تخت خوابانیده راˈشلفا ˈ(یک نوع ضربه زدن به پوست) می‌زدند و محصول به عمل آمده را تحویل چرم‌فروشان و کفاشان می‌دادند.
معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری گیلان در گفتگو با خبرنگار ایرنا در خصوص این پای افزار سنتی بیان کرد: گیلان قطب گردشگری ایران و ماسوله قطب گردشگری گیلان است و در میان گیرایی های ماسوله صنایع دستی آن با اقبال روبه رو شده که عروسک های بافتنی ماسوله و چموش دوزی یکی از پر مخاطب ترین هاست.
شلمان شاه محمدی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: صنعت چموش دوزی شهر تاریخی ماسوله موفق به دریافت مهر اصالت از سوی سازمان فرهنگی یونسکو شده است.
وی با تاکید بر اشتغالزایی رشته های صنایع دستی اظهار کرد: میراث تاریخی مان هویت ما است و به همین سبب دوره های آموزشی رایگان برای حفظ و ماندگاری رشته چموش دوزی برگزار می شود.
شاه محمدی فروش محصولات صنایع دستی را یکی از دغدغه‌های هنرمندان دانست و خاطرنشان کرد:بازارهای صنایع دستی و نمایشگاه ها فرصتی مناسب برای عرضه محصولات تولیدی در حوزه صنایع دستی بوده که طی سالهای اخیر در نقطه توجه اداره کل میراث فرهنگی،صنایع دستی و گردشگری گیلان قرار گرفته است.
از ۹۰ رشته صنایع دستی گیلان ۷۱ رشته فعال است و تاکنون شش هزار و ۲۹۸ هنرمند هنرهای سنتی و صنایع دستی استان بیمه شده اند.
تاکنون ۶۴ محصول از اقلام صنایع دستی گیلان نشان مرغوبیت و همچنین شش کالا نشان یونسکو دریافت کرده‌اند که این خود افتخاری در حوزه فرهنگ و هنر استان است.
همچنین چادرشب و گلیم گیلان نشان جغرافیایی کسب کرده و تاکنون هشت استاندارد ملی نیز در چهار رشته در حوزه تولید رشتی دوزی، مرواربافی، چادرشب بافی و سفال سنتی گیلان دریافت شده است.
رشتی دوزی ، لباس محلی ، چادرشب بافی ، خراطی ، چوب تراشی ، گره چینی ، نازک کاری ، منبت و معرق چوب ، حصیربافی ، بامبوبافی ، مرواربافی ، سفالگری ، کاشی معرق ، مینای خانه بندی ، چلنگری ، قلمزنی ، گلیم بافی ، جاجیم بافی ، شال بافی ، نمد مالی ، جوراب بافی ، عروسک بافی و قلاب بافی برخی از هنرهای سنتی و صنایع دستی گیلان است.
بالغ بر ۲۱ هزار هنرمند صنایع دستی گیلان در بیش از ۸۰ رشته فعالیت می‌کنند.
ماسوله بعنوان یکی از بزرگترین قطب های گردشگری ایران نیازمند توجه بیشتر مسئولان کشوری و استانی است تا از طریق احیای آن، درآمدزایی حاصل از ورود گردشگر در این منطقه محقق شود.
شهرک تاریخی ماسوله دارای ۳۵۰ خانه تاریخی با قدمتی ۸۰۰ تا هزار ساله است که در سال ۱۳۵۴ با شماره ۱۰۹۰ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
این شهرک تاریخی و منحصربفرد دارای جلوه های خاص طبیعی است و با توجه به ویژگی های تاریخی ، جغرافیای ظاهری و اقلیم خزری توأم با کوهستانی یکی از مهمترین سایت های ایرانگردی و جهانگردی در استان و حتی در میان کشورهای خاورمیانه است.
ماسوله در ۲۵ کیلومتری جنوب غربی شهرستان فومن و در ۶۲ کیلومتری غرب مرکز استان گیلان واقع است.
گزارشگر : ضامن **انتشار دهنده : بابایی
۱۸۸۱ /۶۰۳۰

انتهای پیام /*

فرهنگی

صنایع دستی

احیا و ماندگاری