اخبار گردشگری

بوم گردی با چاشنی احترام به طبیعت و فرهنگ و حس ایرانی زیستن

امروز گردشگری بزرگترین و پردرآمدترین صنعت در جهان است که در شاخه های مختلف گسترش یافته و طبیعت گردی به ویژه در اقلیم متنوع و جذاب ایران حال و هوای گذر در فرهنگ، تاریخ و تمدن کهن را برای همه به ارمغان می آورد.
امروز دورترین نقاط کشور به واسطه پیشرفت های حاصل شده در زمینه های گوناگون در دسترس قرار دارد و گسترش طبیعت گردی از صحرا گرفته تا جنگل و کوهستان، حس ایرانی زیستی را برای هموطنان بیش از پیش آشکار می سازد.
سفر در طبیعت، فرهنگ و تاریخ ایران از طریق بوم گردی با احترام به طبیعت لذت صدچندان می یابد.
استان البرز نیز با برخورداری ازجلوه های بکر و زیبای طبیعی و روستایی از گذشته های دور تاکنون مورد توجه گردشگران بوده که البته توسعه بوم گردی در این منطقه خوش آب و هوا نیازمند امکانات و زیر ساخت های فرهنگی و اقتصادی است.
طبق تعاریف بوم گردی در اصطلاح تخصصی به عنوان قدم نهادن مسئولانه به طبیعت یا گردش مسئولانه در مناطق دیدنی طبیعی ، تاریخی و روستایی است و از سوی دیگر باید زیر ساخت ها برای انجام این مهم چه به لحاظ آموزشی و چه به لحاظ امکاناتی فراهم شود.
استان البرز در گذشته یکی از مناطق خوش آب و هوای کشور بوده و در کنار این موقعیت جغرافیایی نزدیکی به پایتخت سبب شده که جمعیت آن در طول ۴ دهه بیش از ۲۰ برابر شود بطوریکه حتی برخی روستاهای این استان اکنون به شهر تبدیل شده که در جای خود با تخریب محیط زیست و جلوه های سبز باغی همراه بوده است.
با نگاهی به موقعیت های خاص طبیعی و تاریخی البرز مانند برخورداری از روستاهای خوش آب و هوا نظیر واریان ، برغان و … به خوبی مشخص است که این استان همواره دارای جذابیت های خاص برای گردشگری است.
برخی روستاهای استان مانند برغان از سوغات تا دیدنی ها هیچ کم ندارد و همواره جذابیت آنها برای گردشگران موجب شده تا در چهارفصل سال پذیرای گردشگران باشند و البته موقعیت بکرو زیبا در گوشه گوشه شهرستان طالقان می توان دید.
آنطور که در تعاریف بوم گردی آمده است ، این واژه یا اکوتوریسم در تعریف خلاصه یعنی احترام به طبیعت، احترام به فرهنگ­ گذشته و زمان حاضر مردمانی که از سال ها قبل در یک زیست بوم خاص زندگی می کنند.
بوم گردی ، واژه ی پیچیده و غریبی نیست، رفتن و بودن در طبیعت و عشق ورزیدن به آن است؛ سفری است مسئولانه که موجب رشد و پایداری زیست بوم ، فرهنگ و کیفیت زندگی ساکنین منطقه ی گردشگری خاصی می شود.
با این تعریف اگر چه در بسیاری مواقع نگاه مسئولانه در گردش های طبیعی و سفرهای فرهنگی در سطح استان می توان دید لیکن در بسیاری مواقع گردش در محدوده مناظر طبیعی ، تاریخی و روستایی البرز با خسارت های به این جلوه ها مانند ریختن و رها کردن زباله ها در طبیعت استان همراه بوده بطوریکه بارها تشکل های مردم نهاد یا کوهنوردان ساعت ها برای پاکسازی زباله ها از طبیعت وقت صرف می کنند.
امروزه با پیشرفت های صورت گرفته در صنایع حمل و نقل و فناوری اطلاعات، حتی دورترین و بکرترین نقاط روی زمین نیز در دید و دسترس علاقه مندان به سفر و گردشگری قرار گرفته و در زمان حاضر، گردشگری یا توریسم ، بزرگترین صنعت در دنیا محسوب می شود و شاخه ی طبیعت گردی نیز رو به رشد ترین بخش آن است.
تقریبا تمام انسان ها سفرکردن را دوست دارند و از طبیعت لذت می برند اما این تجربه ی سفر و لذت طبیعت گردی باید به گونه ای باشد که به محیط طبیعی منطقه آسیبی نرسد.
اشتیاق رو به رشد سفر کردن و طبیعت گردی برای حفظ محیط زیست ، پایداری زیست بوم و فرهنگ مناطق گردشگری ، مفهوم و اخلاقیاتی نو به نام ‘ بوم گردی ‘یا ‘ اکوتوریسم ‘ ظهور کرده است و اکوتوریسم پیش از هر چیز یک نوع نگرش خاص و آینده نگرانه و اخلاقی-فرهنگی-انسانی به مقوله گردشگری است.
یکی از مهمترین نتایج این نگرش به گردشگری و طبیعت گردی ، ایجاد اشتغال برای ساکنان بومی منطقه و کسب در آمد برای آنان است؛ که از این طریق ساکنین منطقه ترغیب به حفظ محیط زیست، آداب و رسوم و آنچه برای گردشگران جذاب است می شوند. به این ترتیب اکوتوریسم می تواند در حفظ و پاسداری محیط زیست طبیعی و انسانی و همچنین توسعه پایدار تاثیرگذار باشد.
با توجه به آنچه در بالا به آن اشاره شد، استان البرز با داشتن بیش از ۳۰۰ روستا که بسیاری از آنها در دل ارتفاعات البرز جنوبی قرار دارند، هر یک دارای جلوه های خاص طبیعی ، بافت خاص روستایی ، فرهنگ ، صنایع دستی و آداب و رسوم ویژه هستند.
از شمال شرقی تا شمال غربی یعتی ارتفاعات شهرستان طالقان تفاوت های فرهنگی و جاذبه های دیدنی متنوع و آشکار است ، از این رو با سفر به هر منطقه از این استان می توان با تازه های فرهنگی ، طبیعی و دیدنی آشنا شد.
در کنار جاذبه های طبیعی ، آثاری مانند ۲ سد طالقان و امیر کبیر و رودخانه های خروشان کرج ، کردان و شاهرود طالقان خود ناگفته های فراوان دارند.
از این رو استان البرز تابلویی از جاذبه های طبیعی ، فرهنگی و تاریخی است که مهاجرت میلیونی اقوام ایرانی به این استان بر تنوع جاذبه ها افزوده است.
بر اساس آخرین تعریف ارائه شده توسط جامعه بین المللی اکوتوریسم (TIES : The International Ecotourism Society) در سال ۲۰۱۵ بوم گردی یا اکوتوریسم ” سفری است مسئولانه به جاذبه های طبیعی برای لذت بردن، ادراک و قدر طبیعت را دانستن ( و همراهی کردن با ویژگی های فرهنگی متعلق به گذشته و حال حاضر ) به طوری که حافظ زیست بوم بوده ، سبب پایداری کیفیت زندگی مردم منطقه شده، شامل آموزش بوده و در آن گردشگر و در فعالیت های سودآور اجتماعی-اقتصادی مردم محلی مشارکت داشته باشد.” در بوم گردی کلمه ی آموزش بسیار مورد تاکید قرار داشته، هم شامل مسافران و هم شامل مردم محلی می شود.
آنچه که دراین تعریف مشخص است در منطقه ای که تابلویی از جلوه های تاریخی ، طبیعی و فرهنگی خودنمایی می کند و سالانه میزبان هزاران گردشگر است باید در کنار آموزش بومیان و روستاییان ، امکاناتی مانند هتل و مکان های استراحت و پذیرایی فراهم شود که متاسفانه چنین امکانی در البرز به چشم نمی خورد و گردشگران خارجی و داخلی ترجیح می دهند پس از سفر کوتاه و بازدید از جاذبه ها ی البرز، راهی تهران شوند.
همچنین، یکی دیگر از مشکلات زادبوم البرز ، تخریب فضاهای دیدنی و طبیعی براثر ساخت وسازهای غیر مجاز و حتی تعرض به محدود رودخانه های استان است که اگر چه در ۴ سال گذشته با تخریب ده ها بنای غیر مجاز چندین از اراضی ملی دولتی آزاد سازی شد اما تعرض به این فضاها و حتی برهم زدن بافت روستاهای استان همچنان مشهود است.
در این خصوص اگر اخلاق مداری درخصوص برخورد با مواهب طبیعی مورد نظر تعریف بوم گردی باشد، باید بگوییم که با بخش عمده ای از طبیعت استان برخورد خشن شده بطوریکه ساخت وسازها در قالب ویلا سازی حتی سر کوه ها و ارتفاعات البرز درآورده اند.
یکی از تعاریف اکوتوریسم ، حفاظت و نگهداری از محیط زیست، جوامع بومی و سفر مسئولانه با هدف ایجاد پایداری در زیست بوم است اما با گردشگری فکورانه می توان آثار مخرب و زخم های تازه را بر پیکره طبیعت استان البرز دید.
ارائه و تلاش در ایجاد تجربه ی به یاد ماندنی برای مسافران به گونه ای که آن ها را نسبت به منطقه میزبان دلسوز و حساس کرده و به اوضاع اجتماعی، آب و هوایی، زیست محیطی و سیاسی آن منطقه اهمیت بدهند از توصیه هایی کارشناسانه در تعریف بوم گردی یا اکوتوریسم است که باید با اجرای طرح های مختلف این مهم را در استان البرز محقق کرد.
استان البرز با مساحتی حدود ۵ هزارو ۸۰۰ کیلومتر مربع به لحاظ جغرافیایی کوچک ترین استان کشور است اما استقرار حدود ۳ میلیون نفر جمعیت در این استان بیانگر ویژگی های خاص جغرافیایی و جاذبیت های منحصر به فرد آن است.
آنچه که می تواند این استان زیبا و سرسبز را به عنوان یکی از جلوه های گردشگری حفظ کند، آموزش قوانین و باورهای معنوی مردم محلی به گردشگران و ایجاد همکاری و مشارکت بین گردشگران و محلی ها با هدف توانمندسازی فردی و گروهی است.
یکی از اصولی که در اکوتوریسم مورد تاکید قرار می گیرد آموزش و ایجاد آگاهی فرهنگی با مردمان یک منطقه است، در بوم گردی ، گردشگران با فرهنگ و نوع زندگی مردم منطقه از نزدیک آشنا می شوند و در فعالیت های روزمره آنان مشارکت می کنند؛ در این ارتباط ایجاد شده بین میزبانان و گردشگران ، مردم منطقه نیز با فرهنگ مردمان دیگر مناطق و کشورها آشنا شده و این دو گروه، رفته رفته نوعی علاقه نسبت به یکدیگر پیدا می کنند.
براین اساس در این سال ها و به دنبال توافق برجام ، شاهد رفت وآمد ده ها هیات تجاری و گردشگری خارجی به استان البرز هستیم که با ایجاد آشنایی و فرهنگ دوستی، گرشگران نسبت به منطقه میزبان حساس شده و به اوضاع آن اهمیت بیشتری می دهند.
این استان از جاده های زیبا مانند جاده کرج – چالوس و جاده طالقان تا روستاهای سرسبز در دل ارتفاعات یا ده ها اثر طبیعی مانند غار یخ مراد همواره محل تردد گردشگران بوده و سالانه میلیون ها مسافر از آن عبور می کنند.
ایجاد بسترهای مناسب برای بوم گردی می تواند به عنوان جایگزینی برای سایر منابع درآمد برای مردم منطقه محسوب شده و از روی آوردن محلی ها به راه های دیگر کسب درآمد، مانند فروش زمین های کشاورزی و بهره برداری بی رویه از منابع طبیعی، جلوگیری کند.
احمد ترکاشوند معان گردشگری اداره کل میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری استان البرز می گوید: تاکنون اقدامات موثری برای ترویج بوم گردی در البرز انجام گرفته که از جمله آن برگزاری مراسم بوم گردی در روستای نشت رود و روستای برغان است.
وی ادامه داد: نوع جغرافیا و اقلیمی که در استان داریم، مهمترین محور گردشگری استان طبیعت گردی است و به این معنی که در حوزه گردشگری سلامت، روستایی ، تفریحی البرز دارای ظرفیت و پتانسیل است لیکن اقدامات گردشگری روستای مهمترین اولویت است .
ترکاشوند با بیان اینکه اکنون ۲ روستای نشت رود و برغان به عنوان روستای هدف گردشگری و بوم گردی تعیین شده اند، گفت: در صدد هستیم تا پایان سال جاری تعداد این روستاها به ۱۰ روستا افزایش یابد.
وی اظهار داشت: روستاهای جارو در اشتهارد و کرکبود درطالقان نمونه های دیگری از روستاهای خاص گردشگری است که می توان به عنوان روستای هدف گردشگری قرار گیرند.
وی اظهار داشت: فلسفه بوم گردی این است که طبیعت گردانی که وارد سرزمین می شوند جایی برای اقامت و استراحت داشته باشند .
معاون اداره کل میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری البرز گفت: اکنون به سرمایه گذار بخش خصوصی نیاز داریم که ۳۵۰ روستای استان باید به لحاظ اقامتگاه برای گردشگران به امکانات مجهز شوند.
وی گفت: تامین پارکینگ عمومی و سرویس بهداشتی و سایر ملزومات باید مورد توجه قرار گیرد.
۷۴۱۰/۱۵۳۵خبرنگار: مژگان السادات سجادی**انتشار دهنده:داریوش غفاری

انتهای پیام /*


فرهنگی


بوم گردی


طبیعت


گردشگری