دنیای اقتصاد- امیر شاملویی: آمار سفرهای ایرانیان به ترکیه که در ۶ ماه نخست سال ۲۰۱۷ به بیش از یک میلیون نفر رسیده بود، همچنان به مسیر صعودی خود ادامه می‌دهد. بر اساس جدیدترین گزارش وزارت گردشگری ترکیه، تعداد ایرانیان سفر کرده به ترکیه در نخستین ماه مقارن با تابستان، یعنی ژوئیه (بازه بین دهه اول تیر تا دهه اول مرداد امسال) به حدود ۲۵۴ هزار نفر رسید و از این نظر در رتبه پنجم پس از روسیه، آلمان، بریتانیا و گرجستان قرار گرفت. با احتساب این آمار جدید، تعداد گردشگران ایرانی بازدیدکننده از ترکیه در ۷ ماه نخست سال‌جاری میلادی از مرز یک میلیون و ۲۶۰ هزار نفر گذشت و پیش‌بینی‌ها در مورد رسیدن این تعداد به ۲ میلیون نفر در سال را تقویت کرد. با احتساب ۷ ماه سال، ایران پس از روسیه، آلمان و گرجستان و بالاتر از بلغارستان در رتبه چهارم مبادی برتر گردشگرفرست به ترکیه قرار گرفته است.
دورنمای کلی گردشگری ترکیه
طبق آخرین آمار منتشر شده، شمار کل گردشگران وارد شده به ترکیه در ماه ژوئیه نسبت به مدت مشابه سال ۲۰۱۶ با رشد بیش از ۴۶درصد روبه‌رو بوده و به ۵ میلیون و ۷۶ هزار نفر رسیده است. تعداد گردشگران ورودی ماه ژوئیه ترکیه در سال ۲۰۱۶ حدود ۴۶۸/ ۳ میلیون و در سال ۲۰۱۵ حدود ۴۸۰/ ۵ میلیون نفر بوده است. همچنین در بازه ۷ ماه نخست سال نیز گردشگری ترکیه نسبت به مدت مشابه سال پیش رشد ۲۲ درصدی را تجربه و بیش از ۱۷میلیون و ۳۲۵ هزار گردشگر را جذب کرده است. میزان گردشگران خارجی وارد شده به ترکیه در بازه ۷ ماه نخست سال ۲۰۱۶ میلادی تقریبا ۱۴ میلیون و ۲۰۸ هزار نفر و در مدت مشابه سال ۲۰۱۵، ۲۰ میلیون و ۳۷۵ هزار نفر بوده است.
رشد ۹۰ درصدی گردشگران ایرانی
همان طور که گفته شد، نگاهی به آمارهای منتشر شده گواه آن است که در ماه ژوئیه، ترکیه پذیرای حدود ۵ میلیون و ۷۶ هزار گردشگر خارجی بوده است که از این میان گردشگران روس با بیش از ۸۳۵ هزار نفر در رتبه نخست قرار گرفته‌اند و آلمانی‌ها نیز حدود ۶۸۱ هزار نفر به این کشور فرستاده بودند. هر چند انتظار می‌رود در ماه‌های آینده با توجه به تنش‌های پیش آمده بین ترکیه و آلمان در خصوص موارد حقوق بشری، از میزان ورود گردشگران آلمانی به این کشور کاسته شود. پس از این دو کشور بریتانیا با ۲۷۸ هزار نفر و گرجستان با ۲۶۵ هزار نفر رتبه‌های برتر مبادی گردشگرفرست به ترکیه را تشکیل داده‌اند و پس از آنها نیز ایران قرار گرفته است. سهم ایران در این ماه، ۵ درصد از کل گردشگران خارجی ترکیه بوده است و این در حالی است که روسیه ۴۶/ ۱۶، آلمان ۴۱/ ۱۳، بریتانیا ۴۸/ ۵ و گرجستان ۲۲/ ۵ درصد از کل گردشگران ورودی به این کشور را تشکیل داده‌اند. از سوی دیگر، آمار گردشگران ایرانی در این ماه نسبت به سال ۲۰۱۶ رشد ۹۰ درصدی را تجربه کرده و از حدود ۱۳۴ هزار نفر به ۲۵۴ هزار نفر رسیده است. در سال ۲۰۱۵ این رقم حدود ۲۱۰ هزار نفر بوده است. سهم ایران نیز در این دو سال از ۸۴/ ۳ درصد به ۵ درصد رسیده است.
رشد قابل توجه ۷ ماهه
بر اساس همین گزارش، از مجموع ۱۷ میلیون و ۳۲۵ هزار گردشگر وارد شده به ترکیه در ۷ماه نخست سال ۲۰۱۷ میلادی، سهم ایران ۲۸/ ۷ درصد بوده است. روسیه با ۵۹/ ۱۴، آلمان با ۱۲/ ۱۱، گرجستان با ۷۲/ ۷ درصد از مجموع گردشگران بالاتر از ایران و بلغارستان با ۶۱/ ۵ درصد پایین‌تر از ایران قرار داشته‌اند. بررسی آمار ۷ ماه سال جاری با آمار مدت مشابه سال گذشته نشان می‌دهد که ایران در سال ۲۰۱۶ حدود ۹۹۴ هزار نفر گردشگر به ترکیه فرستاده که با توجه به آمار فعلی یک میلیون و ۲۶۰ هزار نفری، بیانگر رشد ۲۷ درصدی نسبت به این مدت در سال ۲۰۱۶ است. همچنین ایران در سال ۲۰۱۵ حدود یک‌میلیون و ۲۰ هزار نفر گردشگر به این کشور فرستاده بود. در بازه ۷ماه نخست سال ۲۰۱۵ سهم ایران از گردشگران ورودی به ترکیه ۰۱/ ۵ درصد بوده که در مدت مشابه سال ۲۰۱۶ به ۷ درصد رسیده و در حال حاضر نیز به ۲۸/ ۷ درصد افزایش یافته است.
وسایل حمل‌ونقل
از نظر وسایل حمل‌ونقل مورد استفاده گردشگران خارجی ورودی در ماه ژوئیه سال جاری میلادی، خطوط هوایی بیشترین مشتری را داشته و بیش از ۷۸/ ۳ میلیون نفر از گردشگران این ماه را تشکیل داده‌اند. این در حالی است که پس از خطوط هوایی، حمل‌ونقل جاده‌ای با ۱۸/ ۱ میلیون نفر دومین وسیله نقلیه پر مخاطب برای ورود به ترکیه بوده‌اند. پس از این دو نیز حمل‌ونقل دریایی با ۱۰۷ هزار نفر و خطوط ریلی با حدود ۲ هزار نفر قرار دارند. در مدت ۷ ماه نخست سال ۲۰۱۷ نیز استفاده از خطوط هوایی به بیش از ۵/ ۱۲ میلیون نفر رسیده و استفاده از مسیرهای جاده‌ای نیز به ۴۴۲ هزار نفر می‌رسد. گردشگرانی که از مسیر دریایی به این کشور وارد شده‌اند نیز به ۳۸۰ هزار نفر می‌رسد و کسانی که از خطوط ریلی برای ورود به ترکیه استفاده کرده‌اند نیز رقمی حدود ۶ هزار نفر هستند.
علت این حجم از سفر چیست؟
به نظر می‌رسد روند رو به رشد گردشگران ایرانی وارد شده که در حال شکستن یک رکورد سالانه است، به دلایل مختلفی ارتباط داشته باشد. شاید بتوان مهم‌ترین عامل آن را سیاست‌های نادرست تعیین برابری نرخ ارز غیرواقعی حتی در بازار آزاد دانست که هزینه سفر را به طور مصنوعی برای گردشگران پایین‌تر از مقدار واقعی آن کرده است. دلایل دیگری نیز در این زمینه دخیل هستند که کاهش ارزش لیر ترکیه در پی ناآرامی‌ها و تحولات یکی، دو سال اخیر این کشور، یکی از علل مهم دیگر محسوب می‌شود. افزون بر این، مواردی همچون زیرساخت‌های مناسب با قیمتی نسبتا متعادل موجب شده‌اند که تقاضا برای سفرهای داخلی در برابر سفرهای خارجی و به ویژه ترکیه رقابت‌پذیری چندانی نداشته باشند زیرا به دلایل فوق، کیفیت و قیمت آنها نزد مصرف‌کنندگان به درجه‌ای می‌رسد که نمی‌تواند رقیبی جدی برای سفرهای خارجی باشد. علاوه بر این، به طور کلی می‌توان سفر داخلی و خارجی را تا حدودی ناهمگن نیز دانست. باید دید طی ماه‌های باقی مانده تا پایان سال جاری میلادی، آیا گردشگران ایرانی می‌توانند رکورد جدیدی را در سفر به این همسایه شمال غربی ثبت کنند یا خیر.