معاون گردشگری کشور ادامه داد: «از سال ۹۳ تا ۹۵ برای بخشی مثل آموزش حدود ۱۷ میلیارد ریال هزینه کردهایم تا ۳۰ هزار نفر تحت آموزشهای لازم قرار بگیرند.» وی یادآور شد: «سیاست ما این است که با حمایت از سرمایهگذاران و ایدههای کارآمد، یک بخش خصوصی مبتکر، مولد و پیشران داشته باشیم.» مدیرعامل هلدینگ گردشگری تامیناجتماعی (هگتا) نیز در این نشست گفت: «در سال ۹۵ حدود ۵/ ۹ میلیون نفر از ایران به خارج رفتند که اگر هر یک فقط ۱۰۰ دلار هزینه کنند، رقم یکمیلیارد دلار هزینه شده که رقم قابلملاحظهای است.» غلام حیدر ابراهیم بایسلامی افزود: «در همین سال ۵/ ۴ میلیون گردشگر ورودی باید پنج میلیارد دلار ارز وارد کشور میکردند که به دلیل بیبرنامه بودن ما این امر محقق نشد. اگر سفر ۲۵ میلیون نفر به مشهد و ۳۰ میلیون نفر به شمال کشور را محاسبه کنیم، میبینیم بیشک صنعت گردشگری کشور ظرفیتی بیش از صنعت خودروسازی دارد.»
وی با تاکید بر لزوم برنامهریزی خاطرنشان کرد: «در بین ۱۰ کشور اول در گردشگران ورودی به ایران، هیچ کشور اروپایی نیست و با تلاشهای پراکنده، هنوز گردشگری ما سهم کوچکی از اقتصاد دارد. از سوی دیگر ما ایرلاینهای محدود و هتلهای زنجیرهای پراکنده و بخش خصوصی ضعیفی داریم.» بایسلامی، گردشگری را یک امر کاملا سیاسی دانست و گفت: «اگر مقایسهای بین ترکیه و مالزی و ایران داشته باشیم، میبینیم دولتهای ما در استفاده از ظرفیت عظیم گردشگری عملکرد خوبی نداشتهاند؛ آنچنانکه مثلا در برنامه سوم توسعه، گردشگری اولویت ۴۳ بود و طبعا دولتها فقط به اولویتهای یکم تا هشتم فرصت رسیدگی دارند.»
برنامهریزی برای آنتن جامجهانی
عضو هیاتعلمی دانشگاه تهران نیز در این نشست گفت: «تجربه سالهای گذشته نشان داد اینکه منتظر مشارکت سرمایهگذاری کلان شرکتهای خارجی در صنعت گردشگری کشورمان باشیم، عملی نیست پس باید به فعال کردن بخش خصوصی و تسهیل امور برای سرمایهگذاران واحدهای کوچک و کارآمد داخلی تکیه و زمینه را برای ترغیب حضور آنان فراهم کنیم.» محمدتقی رهنمایی، بزرگترین اشتباه ممکن را این امر دانست که توقع از بخش خصوصی ایران همان توقعی باشد که از بخش خصوصی در آنتالیا و دبی داریم؛ در صورتی که وضعیت ایران تابعی از تاریخ و جغرافیا است. وی خاطرنشان کرد: «یارانه در ایران به معنای وام بانکی و در اروپا به معنای واگذاری زمین، آب، برق و راه مجانی است که به مراتب بهتر است. ما سالها با دادن وامهای کمبهره به کسانی که فقط به اسم سرمایهگذار گردشگری بودند و پس از گرفتن وامهای کلان کمبهره آنها را در زمینههای دیگری صرف کردند، به این صنعت خیانت کردیم.»
این استاد دانشگاه، ایجاد تاسیسات اقامتی کوچک و متوسط مثل مهمانسراهای قدیم در شرایط فعلی را به مراتب کارآمدتر از هتلهای بزرگ عنوان کرد. رهنمایی البته تاکید کرد که هیچ الگوی استانداردی برای واحدهای اقامتی نداریم و استاندارد را هر واحدی به سلیقه خودش تعریف و اجرا میکند. به باور او، گردشگری به استراتژی میانمدت سه تا پنجسالهای احتیاج دارد که توسط کارشناسان ترسیم و به رئیسجمهوری برای اجرا و دستوری کردن آن تقدیم شود. عضو هیاتعلمی دانشگاه شهیدبهشتی هم با اشاره به فرصت تبلیغاتی جامجهانی روسیه برای گردشگری ایران، تصریح کرد: «برای ۲۷۰ دقیقه حضور در آنتن تلویزیونی جامجهانی پیشرو که جوانان دنیا مخاطب آن هستند، هیچ برنامهای نداریم. چرا نباید از هماکنون از طریق دعوت رسانههای دنیا، ایران واقعی را معرفی کنیم؟» احمد روستا خاطرنشان کرد: «دنیای امروز، دنیای برونسپاری و همآفرینی است و اگر در بازاریابی جذب سرمایهگذار و بازاریابی جذب گردشگر مشکل داریم، باید از تجربه کشورهایی که این مسیر را طی کردهاند کمک بگیریم.»